|
Kirish 2 I. Adabiy sharh 3
|
| bet | 1/10 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 326,01 Kb. | | #248171 |
Bog'liq Kurs 3 (2) (2) KIRISH 2 I. ADABIY SHARH 3 II. TEXNIK QISM 4 2.1 XOM-ASHYO TASNIFI 6 2.2 TEXNOLOGIK JARAYON 10 2.3 MODDIY BALANS 11 2.4 ISSIQLIK BALANSI 12 III- ATROF MUHIT MUHOFAZASI 22 XULOSA 24 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 26
KIRISH
Neft-kimyo va asosiy organik sintez sanoatida ishlab chiqariladigan kislorodli birikmalar orasida vinil efirlari birinchi o‘rinlardan birini egallaydi. Ayniqsa, muhimi vinil asetatdir. Vinilatsetat 1909-yilda oʻrganila boshlandi va 1912-yilda uni birinchi marta nemis kimyogari F.Klatte olindi va ajratib olindi.
Vinilasetat eng muhim monomerlardan biri bo‘lib, uning ishlab chiqarilishi butun dunyoda tez sur'atlar bilan o‘sib bormoqda. Plastmassa sanoatining rivojlanishi bilan vinil asetatning ahamiyati keskin oshdi, chunki ular polimerlanib, yaxshi optik va mexanik xususiyatlarga ega bo‘lgan qatronlar hosil qiladi. Vinilatsetatdan sintez qilingan polimerlar orasida polivinil spirt, polivinilatsetat va polivinilatsetallar eng ko‘p qo‘llaniladi. Polivinilatsetat yuqori yopishqoqlik qobiliyatiga ega va yopishtiruvchi moddalar, suvda eruvchan lateks bo‘yoqlari, matolarni pardozlash va boshqalar uchun ishlatiladi.
Vinilatsetat sintezi turli usullar bilan amalga oshiriladi. Boshlang‘ich materiallar sirka kislotasi va asetilen yoki sirka kislotasi, etilen va kisloroddir.
Ushbu ishning maqsadi vinil asetat sintezi uchun blokni loyihalashdir. Hosildorlik 2000 t/yil; jarayon uzluksiz davom etadi.
Vinilatsetat ishlab chiqarish uchun xom ashyo sifatida asetilen, etilen yoki asetaldegid ishlatiladi. Muayyan usulning raqobatbardoshligi asosan boshlang‘ich reagentlarning qulayligi va narxi bilan belgilanadi.
I. ADABIYOT SHARH
Sanoatda birinchi marta 1938 yilda Kuskovo kimyo zavodida atsetilen va sirka kislotadan suyuq fazali usulda vinilatsetat ishlab chiqarildi. Bu usul asetilenni katalizator erigan sirka kislotasidan o‘tkazishni o‘z ichiga oladi. Katalizator noorganik (H2SO4, H3PO4) va organik kislotalar (sulfonik kislotalar) yoki rux va/yoki kadmiy asetatlar muhitidagi simob tuzlari bo‘lib, ular silikagel, pomza yoki alyuminiy oksidi ustiga cho‘kadi.
Reaksiya 60-66 °C haroratda sodir bo‘ladi. Maqsadli mahsulotga qo‘shimcha ravishda, oz miqdorda yon mahsulot, etilen diasetat hosil bo‘ladi. Bir o‘tishda vinil asetatning unumi 3-5% ni tashkil qiladi. Vinilatsetatning past rentabelligi, katalitik tizimning qattiq korroziyasi va simob tuzlarining toksikligi tufayli bu usul amaliy qo‘llanilishini topmadi. 1953 yilda vinilatsetat sirka angidrid va asetaldegiddan suyuq fazada yuqori haroratda 0,4% sulfat kislota katalizatori ishtirokida sintez qilindi. Benzol yoki toluensulfon kislotasi katalizator sifatida ham ishlatilishi mumkin. Vinilatsetatdan tashqari sirka kislotasi ham hosil boʻladi.
Boshlang‘ich reagentlar (atsetaldegid va sirka angidrid) kislorod va etilendan sintez qilinganligi sababli, vinil asetat olish jarayoni ko‘p bosqichli jarayondir. Xususan, bu uning amaliy qo‘llanilishiga to‘sqinlik qilishiga sabab bo‘ldi.
Hozirgi vaqtda eng ommabop usul - bu sirka kislotasi, etilen va kisloroddan xom ashyo sifatida foydalaniladi va oksidlanish-qaytarilish tizimini tashkil etuvchi palladiy va mis tuzlari katalizator bo‘lib xizmat qiladi. Bu erda bug 'fazasi va suyuqlik fazasi jarayonlari mumkin. Bundan tashqari, suyuqlik fazali jarayon bir bosqichli yoki ikki bosqichli bo‘lishi mumkin.
|
| |
