90
harakat qiluvchi modul; bir server birdan bir nechta klient so‘rovlariga
xizmat qilishi mumkin (navbatma-navbat yoki bir vaqtning o‘zida).
Klient-server juftligi tarmoq orqali kompyuter resurslari aniq ko‘rinishiga
chiqishni amalga oshiruvchi
tarmoq xizmatini
tashkil qiladi. Har bir xizmat
ma’lum turdagi tarmoq resurslariga bog‘liq. Masalan, printerga alohida kirishni
amalga oshiruvchi klient va server modullari nashrdan
chiqarish xizmatini
tashkil qiladi. Fayl xizmati boshqa kompyuterlar diskida saqlanuvchi fayllarga
kirish imkonini beradi. Fayl xizmatining server komponentini
fayl-server
deb
yuritishadi. Internetda axborotni izlash va ko‘rish
uchun veb-server va klient
dasturlaridan iborat veb-brauzer (web browser) deb nomlanuvchi. veb-xizmatdan
foydalaniladi.
Ushbu vaziyatda ajratuvchi resurs bo‘lib veb-sayt xizmat qiladi– veb-
serverning tashqi to‘plovchisida saqlanuvchi va ma’no jihatidan o‘zaro bog‘liq
axborotlarni o‘z ichiga oluvchi fayllar yig‘indisi.
8.2-rasmda Internet tarmog‘idagi veb-xizmat misolida klient-server
arxitekturasi keltirilgan.
91
8.2-rasm. Internet tarmog‘idagi veb-xizmat misolida klient-server
arxitekturasi.
8.4.Tarmoq dasturiy ta’minoti
Kompyuter bilan periferiya qurilmasining aloqasini ko‘rib chiqayotib,
biz muhim «tarmoq» tushunchalariga duch kelamiz.
Interfeys va protokol,
drayver va interfeys kartasi, shuningdek kompyuter tarmoqlari uchun xarakterli
muammolar bilan interfeyslarning muvofiqligi,
asinxron jarayonlarnig
sinxronizatsiyasi, ma’lumotlarni uzatish ta’minotining haqqoniyligi.
Bu funksiyalarni
