|
Kompiyuter injenerligi
|
bet | 1/3 | Sana | 12.10.2024 | Hajmi | 230,32 Kb. | | #274613 |
Bog'liq z8KtKCJRNc8hlq-nFfN0exhgYxhwpzwm (1)
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI
“KOMPIYUTER INJENERLIGI” FAKULTETI
“ATS 11-23”- GURUH TALABASI
Rashidov Komronbekning
“Ma’lumotlar tuzilmasi va algoritmlar”
FANIDAN TAYYORLAGAN
1-Mustaqil ishi.
BAJARDI: Rashidov K.
QABUL QILDI: Sulaymonova D.
Qarshi-2024.
Mavzu: CHiziqli konteynerlar va ularni qo’llash.
Reja.
1.CHiziqli Konteynerlarning asosiy xususiyatlari.
2.Matematik tahlili.
3.Qo’llanish sohalari.
1. CHiziqli Konteynerlarning asosiy xususiyatlari.
Chiziqli konteyner (linear container) - bu ma'lumotlar strukturasini ifodalovchi tushuncha bo'lib, unda ma'lumotlar tartibli va chiziqli ravishda joylashtiriladi, ya'ni elementlar bir-biriga ketma-ket joylashgan. Chiziqli konteynerlar ma'lumotlarni qo'shish, o'chirish va qidirish kabi operatsiyalarni bajarish uchun qulaydir. Chiziqli konteynerlarga quyidagi asosiy turlar kiradi: CHiziqli Konteynerlarning asosiy xususiyatlari uch turga bolinadi. Birinchisi chiziqli bog’lamish , Ikkinchisi supperpozitsiya qoidasi, Uchinchisi qarshilik turlarga bo’linadi. 1.Chiziqli bog'lanish — matematikada, fizikada va muhandislikda juda muhim tushuncha bo'lib, kirish va chiqish o'zgaruvchilar o'rtasida chiziqli munosabat mavjudligini anglatadi. Chiziqli bog'lanish tushunchasi asosan chiziqli tenglamalar yordamida ifodalanadi va u ko'plab tizimlarning xususiyatlarini tahlil qilishga imkon beradi.
Chiziqli bog'lanish tushunchasi
Chiziqli bog'lanish asosan quyidagi chegara shartlarini qabul qiladi:
- Agar tizimda kirish o'zgaruvchisi x bo'lsa va chiqish o'zgaruvchisi y bo'lsa, u holda bu o'zgaruvchilar o'rtasidagi munosabat quyidagi ko'rinishda ifodalanadi:
y = mx + b
Bu yerda:
y — chiqish o'zgaruvchisi,
m — chiziqning gradienti (kuchlanish, qiyalik),
x — kirish o'zgaruvchisi,
b — chiziqning y-o'qini kesish nuqtasi (konstant).
Chiziqli bog'lanish xususiyatlari:
Bir xil qiymatdagi x kirish o'zgaruvchisi, bir xil chiqish qiymatiga olib keladi.
Ushbu munosabat chiziqli grafik sifatida ko'rinadi, ya'ni grafikda nuqtalar to'g'ri chiziqni hosil qiladi.
Chiziqli bog'lanish misollari
Elektronika: Ohm qonuniga ko'ra, kuchlanish V, tok I va qarshilik R o'rtasidagi bog'lanish quyidagi formulaga asoslangan:
V = I · R
Bu yerda R konstant bo'lib, kuchlanish va tok o'rtasidagi chiziqli bog'lanishni ifodalaydi.Muhandislik: Mexanik tizimlar, masalan, deformatsiya jarayoni; elastik materiallarning kuchlanishi va uzayishi o'rtasidagi munosabatlar ham chiziqli bog'lanishga ega:
σ = E ·ε
Bu yerda:
σ — kuchlanish,
E — elastiklik moduli (konstant),
ε — deformatsiya.
Chiziqli bog'lanishning ahamiyati
Tizimlarning tahlili: Chiziqli bog'lanish nazariyasi tizimlar va protsesslarni o'rganishda qo'llaniladi, chunki chiziqli tizimlar oddiy bo'ladi va ularni tahlil qilish oson. Matematik modellashtirish: Ushbu bog'lanish yordamida fizik jarayonlarni matematik modellar ko'rinishida ifodalash mumkin.Ko'paytirish va superpozitsiya qoidasi: Chiziqli bog'lanish tizimlarning tahlilini osonlashtiradi va ularni boshqa tizimlar bilan bog'lash imkonini beradi.
2.Superpozitsiya Qoidasi. CHiziqli tizimlar va bog'lanishlar uchun muhim fundamental prinsiplardan biridir. Ushbu qonun chiziqli tizimlar va elementlar ta'siri bir-biridan mustaqil ravishda ko'rib chiqilishi mumkinligini ta'kidlaydi. Bu prinsip nahiyalarda fizik tizimlarni modellashtirish va tahlil qilishda juda foydali bo'ladi. Superpozitsiya qoidasi chiziqli tizimlar uchun muhim vosita bo'lib, bir yoki bir necha kirish signallari ta'sirini yanada aniqlash va tahlil qilish imkonini beradi. Bu qoidani bilish va qo‘llash muhandislik va fizika kabi sohalarda muhim ahamiyatga ega. Superpozitsiya tamoyili orqali tizimlarni ko'proq aniq va samarali hisoblash imkoniyatiga ega bo'lamiz.
3.Qarshilik. Qarshilik chiziqli konteynerlar kontekstida muhim rol o'ynaydi, chunki bu tizimda energiya vachki chiqish ta'sirini aniqlashda muhim bo'lgan omillardandir. Chiziqli konteynerlar (masalan, elektr zanjirlar, bog'lanish, va boshqalar) qarshilikni har xil ko'rinishda tasavvur qilish mumkin.Chiziqli konteynerlarda qarshilik, kiruvchi energiya oqimiga qarshilik ko'rsatish vazifasini bajaradi. Elektr zanjirlarida, qarshilik kuchlanish, tok va energiyalarning tarqatilishiga ta'sir ko'rsatadi. Ohm qonuni
Chiziqli konteynerlarda qarshilik, Ohm qonuniga asosan, quyidagi shaklda ko'rsatiladi:
V = I · R
Bu yerda:
V — kuchlanish (Voltlarda).
I — kuchlanish oqimiga to'g'ri keluvchi tok (Amperlarda).
R — qarshilik (Ohmlarda).
|
| |