|
Kompiyuterda saqlayotgan malumotlarniqanday xavfsizligi taminlanadi
|
| bet | 3/18 | | Sana | 10.02.2024 | | Hajmi | 0,53 Mb. | | #154139 |
Bog'liq innformatika 1-Лаборатория иши, Xat va ularning turlari tahlil qilish, O\'zbekiston Respublikasi geosiyosiy manfaatlar tizimida, Siyosiy huquqiy sohadagi (10TA) ustuvor xalqaro reytinglar va ul, Psixologiya, xoshimov11 zamonaviy malumotlar bazasini boshqaruv tizimi haqida
Zamonaviy malumotlar bazasi boshqaruv tizimi (DBMS) bir yoki bir nechta malumotlar bazasini yaratish, boshqarish, o'zgartirish va ma'lumotlarga kirishni ta'minlash uchun mo'ljallangan tizimdir. DBMS, ma'lumotlarni tashqaridan foydalanuvchilar bilan interfeys orqali boshqarishga imkon beradi. Zamonaviy DBMSlar quyidagi mohiyatlarga ega bo'ladi:
1. Ma'lumotlar tuzilishi: DBMSlar malumotlarni jadval (table) yoki ob'ekt (object) tarzida tuzishga imkon beradi. Jadvallar ustida ustunlar va qatorlar orqali ma'lumotlar saqlanadi. Ob'ekt tuzilishi esa ma'lumotlarni ob'ektlar (objects) bilan ifodalash uchun imkon beradi.
2. Ma'lumotlarga kirish: DBMSlar foydalanuvchilarga ma'lumotlarga o'qish, yozish, yangilash va o'chirish imkoniyatini beradi. SQL (Structured Query Language) kabi standart so'rovlarni ishlatish orqali foydalanuvchilar ma'lumotlarni qidirish va tahrirlash imkoniyatiga ega bo'ladi.
3. Ma'lumotlar xavfsizligi: DBMSlar ma'lumotlar bazasining xavfsizligini ta'minlash uchun turli tamoyillar bilan birga ma'lumotlarni shifrlash, ro'yhatlarni boshqarish, kirishni nazorat qilish va boshqa xavfsizlik imkoniyatlari bilan ta'minlaydi.
4. Ma'lumotlar birlashmasi: DBMSlar bir nechta taqdim etilgan ma'lumotlar bazalarini birlashtirishga imkon beradi. Bunday holatda, ma'lumotlarni qidirish va o'qishni bo'sh vaqt sarflanmaslik uchun ma'lumotlarga birlashtirilgan so'rovlarni yuborish, ma'lumotlarni sinxronlashtirish va ma'lumotlar bazalarini birlashtirish mumkin.
5. Ma'lumotlar qidirish va optimallashtirish: DBMSlar ma'lumotlar bazasidagi so'rovlar va tizimlar uchun ma'lumotlarni qidirish va optimallashtirishning qulay usullarini taklif etadi. Indekslik, bo'sh vaqt sarflanmaslikni kamaytirish va so'rovlarni tezkor bajarganlik mumkin.
6. Ma'lumotlar tartibini saqlash: DBMSlar ma'lumotlarni to'g'ri tartibda saqlashga yordam beradi. Tizim ma'lumotlar bazasidagi tarqatishlarni boshqarish, tashqi tuzaqchalarni avtomatik ravishda aniqlash, ma'lumotlar bazasini ta'limotlash va boshqa tartiblash va tiklash vazifalarini bajarishga imkon beradi.
Zamonaviy malumotlar bazasi boshqaruv tizimlarining misollaridan ba'zi quyidagilardir: MySQL, Oracle Database, Microsoft SQL Server, PostgreSQL, MongoDB va boshqalar. Har bir DBMSning o'zining xususiyatlari va foydalanish sohalariga qarab tanlanishi mumkin.
12post dasturi va uning kompiyuter yuklashdagi vazifasi
Post dasturi (Post Installer) kompiyuterni yuklashingizdan so'ng o'rnatilishi kerak bo'lgan dasturlarning avtomatik ravishda o'rnatilishini va sozlashlarini bajaruvchi dasturdir. Bu dastur, operatsion tizimga qo'shilgan bo'lgan qo'shimcha dasturlar, ma'lumotlar bazalari, ilovalar, xizmatlar va boshqa kerakli komponentlarni avtomatik ravishda o'rnatishga yordam beradi.
Post dasturi ko'pincha "post-installation script" yoki "after-install script" deb ataladi va quyidagi vazifalarni bajaradi:
1. Dasturlarni o'rnatish: Post dasturi, avtomatik ravishda kerakli dasturlarni o'rnatish imkoniyatini beradi. Bu dasturlar, operatsion tizimga oid bo'lishi mumkin, masalan, brauzerlar, ofis ilovalari, grafika dasturlari, tarqatuvchi dasturlar, tarqatuvchi xizmatlar va boshqalar.
2. Sozlashlarni o'rnatish: Post dasturi, o'rnatilishi kerak bo'lgan dasturlarning sozlashlarini avtomatik ravishda o'rnatishga imkon beradi. Bu sozlashlar, dastur parametrlarini, o'zgaruvchilarini, qo'llaniladigan xizmatlarni va boshqa sozlashlarni o'z ichiga oladi.
3. Konfiguratsiya sozlashlarni o'rnatish: Post dasturi, operatsion tizimdagi konfiguratsiya fayllarini o'zgartirishga imkon beradi. Bu fayllar, tizim sozlashlarini, xizmatlarning konfiguratsiyasini, o'zgaruvchilarini va boshqa sozlashlarni o'z ichiga oladi.
4. Ma'lumotlar bazasi sozlashlarni o'rnatish: Agar ma'lumotlar bazasi o'rnatilgan bo'lsa, post dasturi uni sozlashga yordam beradi. Bu ma'lumotlar bazasi konfiguratsiyasini, foydalanuvchilar va ro'yhatlarini yaratishni, indekslarni o'rnatishni, ma'lumotlar bazasidagi sahifalashni sozlashni va boshqalarini o'z ichiga oladi.
5. Yangilanish va yangi versiyalarni o'rnatish: Post dasturi, yangilanishlarni va yangi dastur versiyalarini avtomatik ravishda o'rnatishni ham amalga oshirishi mumkin. Bu, tizimdagi mavjud dasturlarni yangilash, yangi yamalar va to'liq yangi versiyalar o'rnatish orqali tizimni yangilashga imkon beradi.
Post dasturining asosiy maqsadi yangi kompyuterlarni tezkor o'rnatish va sozlash jarayonlarini avtomatik ravishda yengillashtirishdir. Bu dastur tizimdagi o'rnatish jarayonini avtomatlashtiradi, xato va qo'rqinchli sozlashlarni kamaytiradi va tizim administratorlari va foydalanuvchilar uchun vaqtni va saqlangan sozlashlarni o'zgartirishni osonlashtiradi.
|
| |
