Alisher Navoiy nomidagi Toshkent
davlat o‘zbek tili va adabiyoti
universiteti
“KOMPYUTER LINGVISTIKASI:
MUAMMOLAR, YECHIM, ISTIQBOLLAR”
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya
Vol. 1
№. 01 (2023)
http://compling.navoiy-uni.uz/
284
MORFEM LUG‘ATLARDA TOVUSH O‘ZGARISHLARINING
MODELLASHTIRILISHI MASALALARI
Berdiyeva Habiba Abdumannon qizi
Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat
o‘zbek tili va adabiyoti universiteti
Kompyuter lingvistikasi mutaxassisligi 2- bosqich
magistranti
habibahoshimovaa@gmail.com
Ilmiy rahbar: f.f.d., prof. B.Mengliyev
Annotatsiya. Ushbu maqolada morfemik lug‘atlarda tovush o‘zgarishlarini
lingvistik modellashtirish haqida va bunga bugungi kundagi zarurat,
qanday
manbalar lingvistik modellashtirish uchun ilmiy manba bo‘la oladi va shu kabi bir
qator savollarga javob beriladi. Morfemik lug‘atlarda tovush o‘zgarishlarini
lingvistik modellashtirish tilshunoslik sohasidagi ushbu yo‘nalishning osonlashuviga
yordam beradi.
Kalit so‘zlar:
tovush o‘zgarishi, lingvistik model, modellashtirish, morfem
lug‘at, qo‘shimcha.
Abstract. In this article, about the linguistic modeling
of sound changes in
morphemic dictionaries and the need for it today, what
sources can be scientific
sources for linguistic modeling, and a number of similar questions will be answered.
Linguistic modeling of sound changes in morphemic dictionaries helps facilitate this
direction in linguistics.
Keywords: sound change, linguistic model, modeling, morpheme dictionary,
suffix.
Аннотация. В данной статье о лингвистическом моделировании
звуковых изменений в морфемных словарях и
необходимости его сегодня,
какие источники могут быть научными источниками для лингвистического
моделирования и на ряд подобных вопросов будут даны ответы.
Лингвистическое моделирование звуковых изменений в морфемных словарях
помогает развитию этого направления в области языкознания.
Ключевые слова: изменение звука, языковая модель, моделирование,
словарь морфем, сложение.
Model (lotincha «modelus» so‘zidan olingan bo‘lib, «nusxa», «andaza»,
«o‘lchov», «me’yor» ma’nolarini anglatadi) tabiiy
fanlar yoki umuman fanda
shunday moddiy qurilma, grafik, sxema, umuman,
bilish vositasi sifatida
tushuniladiki,
u
muayyan
original-obyekt
haqidagi
ma’lum
otlar
majmuyi
tarzida
yuzaga
kelgan
hosila-obyekt
demakdir.
Boshqacha
tushuntirganda, model tabiiy obyektlarning imitatsiyasidir (o‘xshashi, taqlidiy
ko‘rinishi), u o‘zbek tilidagi qolip, andaza so‘zlariga mos keladi [6].