|
Kompyuter tizimlari kafedrasi
|
| bet | 2/4 | | Sana | 27.04.2023 | | Hajmi | 0.89 Mb. | | #54356 |
Bog'liq amaliiy ish 1 CHALA 104 GACHA BULDI KI fak. BMI 2022-2023 yil, 17-mavzu. O\'tkazgichlar elektrostatik maydonda Reja, DOST777ON, лаб№10 МТА, O‘ZBEKISTON TARIXI TAQDIMOT2, IBRAGIMOVA UMIDA REFERAT Diqqat turlari, G`ildirak 22222222, BDU huzuridagi pedagog, Laboratoriya rus, ОГЛАВЛЕНИЕ, Chaqiruv qog`ozi-353211105997, 16DvLZMVc24151QQ5uEOtxD1JK2xerwd0HOCLjB2, khgyfgh, Rentgen nurlari - Vikipediya2. Soddalashtirish
Soddalashtirish Bizga kirish signalini kerakli chiqishga aylantirish uchun model kerak. Qolgan hamma narsa bizga tegishli emas. Keling, soddalashtirishni boshlaylik. Biologik tuzilish → sxema Umuman olganda, neyron tarmoqlar va neyronlarni grafik tasvirlashning bir necha usullari mavjud. Bu erda biz sun'iy neyronlarni doira shaklida tasvirlaymiz. Kirish va chiqishlarning murakkab o'zaro bog'liqligi o'rniga biz signal harakati yo'nalishini ko'rsatadigan o'qlardan foydalanamiz. Shunday qilib, sun'iy neyron tarmoq o'qlar bilan bog'langan doiralar (sun'iy neyronlar) to'plami sifatida ifodalanishi mumkin. Elektr signallari → raqamlar Haqiqiy biologik neyron tarmoqda elektr signali tarmoq kirishlaridan chiqishlarga uzatiladi. Neyron tarmoqdan o'tish jarayonida u o'zgarishi mumkin. Sun'iy neyron tarmog'imiz modelimizda biz elektr signalining xatti-harakatlarini amalga oshirishimiz shart emas, chunki baribir uning amalga oshirilishiga hech narsa bog'liq bo'lmaydi. Biz tarmoq kirishlariga elektr signalining kattaligini ifodalovchi ba'zi raqamlarni qo'llaymiz, agar bo'lsa. Bu raqamlar tarmoq bo'ylab harakatlanadi va qandaydir tarzda o'zgaradi. Tarmoqning chiqishida biz tarmoqning javobi bo'lgan ba'zi natijaviy raqamni olamiz. Qulaylik uchun biz hali ham tarmoq signallarida aylanayotgan raqamlarimizga qo'ng'iroq qilamiz.
Sinapslar → ulanish og'irliklari Bu sun'iy neyron tarmoqlari kontseptsiyasidagi asosiy nuqta, men buni batafsilroq tushuntiraman. Quyidagi rasmga qarang. Endi bu rasmdagi har bir qora o'q (havola) \(w_i \) (havola og'irligi) qandaydir raqamga mos keladi. Va signal bu ulanish orqali o'tganda, uning kattaligi ushbu ulanishning og'irligiga ko'paytiriladi. Sun'iy neyron Endi biz sun'iy neyronning ichki tuzilishini va uning kirishiga kelgan signalni qanday o'zgartirishini ko'rib chiqamiz.Qo'rqmang, bu erda murakkab narsa yo'q. Keling, hamma narsani chapdan o'ngga batafsil ko'rib chiqaylik.
3. Kirishlar, og'irliklar va totalizator
Kirishlar, og'irliklar va totalizator Har bir neyron, shu jumladan sun'iy, signalni qabul qiladigan ba'zi kirishlarga ega bo'lishi kerak. Biz allaqachon og'irliklar kontseptsiyasini kiritdik, ular orqali ulanish orqali o'tadigan signallar ko'paytiriladi. Yuqoridagi rasmda og'irliklar doiralar bilan ifodalanadi. Kirishlarda qabul qilingan signallar ularning og'irliklari bilan ko'paytiriladi. Birinchi kirish signali \(x_1 \) mos keladigan vaznga ko'paytiriladi \(w_1 \) . Natijada, biz \(x_1w_1 \) ni olamiz. Va shunga o'xshash \(n \) th kiritilgunga qadar. Natijada, oxirgi kiritishda biz \(x_nw_n \) ni olamiz. Endi barcha mahsulotlar qo'shimcha qurilmaga o'tkaziladi. Allaqachon uning nomiga asoslanib, nima qilishini tushunishingiz mumkin. Bu shunchaki barcha kiritilgan ma'lumotlarni tegishli og'irliklarga ko'paytiradi:
\[ x_1w_1+x_2w_2+\cdots+x_nw_n = \sum\limits^n_(i=1)x_iw_i \]
Matematik yordam Takrorlanuvchi / bir xil turdagi a'zolar yig'indisidan iborat katta ifodani qisqacha yozish kerak bo'lganda, sigma belgisi qo'llaniladi. Yozuvning eng oddiy versiyasini ko'rib chiqing:
\[ \sum\limits^5_(i=1)i=1+2+3+4+5 \] Shunday qilib, sigma ostidan biz hisoblagich o'zgaruvchisiga \(i \) boshlang'ich qiymatini tayinlaymiz, u yuqori chegaraga yetguncha ortadi (yuqoridagi misolda bu 5).Yuqori chegara ham o'zgaruvchan bo'lishi mumkin. Men bunday holatga misol keltiraman. Aytaylik, bizda \(n\) do‘konlar bor. Har bir do'konning o'z raqami bor: 1 dan \(n\) gacha. Har bir do'kon foyda keltiradi. Keling, bir nechtasini olaylik (qaysi biri muhim emas) \(i \) th do'kon. Undan olingan foyda \(p_i \) dir.
\[ P = p_1+p_2+\cdots+p_i+\cdots+p_n \]
Ko'rib turganingizdek, bu summaning barcha shartlari bir xil turdagi. Keyin ularni qisqacha quyidagicha yozish mumkin:
\[ P=\sum\limits^n_(i=1)p_i \]
So'z bilan aytganda: "Birinchidan boshlab va \(n \) th bilan tugaydigan barcha do'konlarning daromadlarini jamlang." Formula shaklida u ancha sodda, qulayroq va chiroyliroq. Qo'shimchaning natijasi vaznli yig'indi deb ataladigan sondir. Og'irlangan summa(vaznli summa) (\(net \) ) - kirishlar yig‘indisi ularning tegishli og‘irliklariga ko‘paytiriladi.
\[ net=\sum\limits^n_(i=1)x_iw_i \] To'ldiruvchining roli aniq - u barcha kirish signallarini (ulardan ko'p bo'lishi mumkin) bitta raqamga - umumiy neyron tomonidan qabul qilingan signalni tavsiflovchi vaznli yig'indiga jamlaydi. Yana bir vaznli summani neyronning umumiy qo'zg'alish darajasi sifatida ko'rsatish mumkin.
Misol Sun'iy neyronning oxirgi komponenti - faollashtirish funktsiyasining rolini tushunish uchun men analogiya keltiraman. Keling, bitta sun'iy neyronni ko'rib chiqaylik. Uning vazifasi dengizga dam olish uchun borish yoki yo'qligini hal qilishdir. Buning uchun biz uning kirishlariga turli ma'lumotlarni kiritamiz. Bizning neyronimiz 4 ta kirishga ega bo'lsin:
Sayohat narxi
Dengizda ob-havo qanday
Hozirgi ish holati
Sohilda snack bar bo'ladimi?
Ushbu parametrlarning barchasi 0 yoki 1 bilan tavsiflanadi. Shunga ko'ra, agar dengizdagi ob-havo yaxshi bo'lsa, biz ushbu kiritishga 1 qo'llaymiz va boshqa barcha parametrlar bilan. Agar neyronda to'rtta kirish bo'lsa, unda to'rtta og'irlik bo'lishi kerak. Bizning misolimizda og'irliklarni neyronning umumiy qaroriga ta'sir qiluvchi har bir kirishning muhimligining ko'rsatkichlari sifatida ko'rib chiqish mumkin. Biz kirishlarning og'irligini quyidagicha taqsimlaymiz: Dengizdagi xarajat va ob-havo omillari (birinchi ikkita kirish) juda muhim rol o'ynashini ko'rish oson. Ular neyron tomonidan qaror qabul qilishda ham hal qiluvchi rol o'ynaydi. Keling, neyronimiz kirishlariga quyidagi signallarni yuboraylik: Kirishlarning og'irligini mos keladigan kirishlarning signallari bilan ko'paytiramiz: Ushbu ma'lumotlar to'plami uchun vaznli yig'indi 6 ga teng:
\[ net=\sum\limits^4_(i=1)x_iw_i = 5 + 0 + 0 + 1 =6 \] Bu erda faollashtirish funktsiyasi o'ynaydi.
|
| |
