Kompyuter viruslari va ulardan himoyalanish muammolari

ZARARLI DASTURLAR TURLARI

• VIRUSLAR

Kompyuter virusi  — internet orqali suzib yuradigan, kompyuter programmalarini yoʻq qilib, ishlamay qolishiga sabab boʻladigan programma. 

• TROYAN OTLARI

Troyanlar (troya oti virusli dasturining qisqacha nomi) odatda ijtimoiy muhandislik (social engineering)ning baʼzi shakllari orqali tarqaladi.

• ADWARE

MANTIQIY BOMBA

• Foydali yuklama qismi bajarilish uchun harakat qismi hisoblanadi.

Foydali yuklama qismi hohlagan ko‘rinishda bo‘lishi mumkin, lekin zarar

keltiruvchi effekt ma’nosiga ega bo‘ladi.

• Trigger, mantiqiy shart bo‘lib foydali yuklama qismini bajarilishini

nazoratga oladi va baholanadi. Triggerning aniq sharti tasavvur bilan

chegaralangan bo‘ladi va sana, foydalanuvchining tizimga kirishi yoki

operatsion tizim versiyasi kabi mahalliy shartlarga asoslanadi.

TROYA OTI (TROYAN VIRUSLAR)

• Ushbu turdagi zarar keltiruvchi dasturlar Greklar va Troyaliklar o‘rtasidagi urush dasrida ishlatilgan nayrangga asoslanadi va shu uchun shunaqa nom olgan.
• Axborot kommunikatsiya texnologiyalarida troyan oti bu dastur bo‘lib, qandaydir sodda vazifani bajarishga mo‘ljallangan bo‘ladi.
• Biroq qo‘shimcha tarzda zarar keltiruvchi vazifani xufiyona bajaradi.
• Klassik namunasi sifatida tizimga kirishda parolni ushlab olish dasturini keltirish mumkin, u «username» i «password» kabi autentifikatsiya so‘rovlarini qayd etadi va foydalanuvchi tomonidan axborot kiritilishini kutib turadi.