Assembler va kompilyatorlar




Download 2,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/123
Sana09.02.2024
Hajmi2,97 Mb.
#153799
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   123
Bog'liq
AMV majmua

5.6.2. Assembler va kompilyatorlar. 
Assembler va kompilyatorlar MP ning ishlashini boshqarib turadigan mashina buyruqlarini 
boshlang’ich programmadan ikkilik kodiga translyatsiya qiluvchi programmalardir. 
Kompilyatorlar va assemblerlar boshlang’ich programmalarni oson va arzon yo’l bilan ikkilik 
kodiga (mashina buyrug’iga) o’tkazib beruvchi EHM ning programmalashtirish vositasidir. 
Programma 
– Kompilyatorni kirishiga yoki Programma Assemblerni kirishiga beriladigan 
programma boshlang’ich programma deyiladi. Kompilyatorni (assemblerni) chiqishi esa 
programmaning ikkilik ko’rinishidir, buni ob’ektning programmasi deyiladi. Bu har bir shakldagi 
programma 
– tildir. Assembler programmalarni assembler tilidan mashina tiliga o’tkazadi. 
Kompilyatorlar programmani kompilyator tilidan yoki yuqori darajadagi tildan mashina tiliga 
translyatsiya qiladi. 
Assembler tili bilan yuqori darajadagi tilni (kompilyator tilini) farqi shundaki, 
programmaning texnik vazifasidagi tildan kompilyator tiliga o’tkazishda assembler tiliga nisbatan 
kam qadam sarf qilinadi. Chunki kompilyator tili uchun programmaning b
oshlang’ich operatori, 
odatda, bes
htadan o’ntagacha bo’lgan mashina buyrug’i yaratadi. Demak kompilyator tilida 
programma yozish assembler tilida programa yozishga nisbatan 5
–10 marta oz vaqt oladi. 
Assembler va kompilyator programmalari ikkala versiya pro
grammasining boshlang’ich va 
ob’ekt programmalarini chiqarib beradi, hamda xatolarning va boshqa diagnostik ma’lumotlarning 
ro’yxatini, pechatlangan list programmani beradi. Kompilyator va assemblerlar kross yoki 
rezidentli programmalar bo’lishlari mumkin. 
Translyasiya qiladigan sistemali 
programmaning konfigurasiyam quyidagi ko’rinishda 
bo’lishi mumkin. (4.8-rasm) 


 
4.8-rasm. Programmani translyatsiyalovchi sistemaning sxemasini konfiguryatsiyasi.
MRL 
– kompilyator 
boshlang’ich 
programmani 
assembler 
tiliga 
o’tkazadi. 
R1UM 
– kompilyator esa birdaniga mashina darajasidagi ob’ektning modulini beradi. 
Yuklovchilar 
– bular shunday programmalarki, ular ob’ektning programmalarini, 
ma’lumotlarini tashqi tashuvchilardan (saqlovchilardan) magnit diski, magnit lentasi aloqa 
yo’lidan mikroEHM ni hohlagan xotirasiga olib kiradilar. 
Yuklovchi, ob’ektni programmasini, boshqaruchi ma’lumot asosida o’zgartirishi mumkin. 
Yuklovchi, boshqaruvchi ma’lumotni, bevosita programmistdan yoki tillarni translyatsiya 
qiluvchidan (assembler yoki kompilyator) olishi mumkin. 
Masalan, programma EHM ni xotirasida nolinchi adresdan boshlab joylashtirilishi mumkin. 
Mabodo, ob’ektning programmasi suriladigan bo’lsa, programmist yuklovchiga programmaning 
yangi adresini ko’rsatishi mumkin. Shundan keyin yuklovchi kerakli tarzda ob’ektning 
programmasini hamma adresini o’zgartiradi. 
IMR 
– 16 mikroEHM ning yuklovichisi programma va ularni sigmentlari joylashgan 
xotiraning kartasini berish kabi qo’shimcha vazifani bajaradi. 
Rezident tilidagi yuklovchilar, odatda 
programmalashtiriladigan DXQ larida va sh.o’xsh. 
tayyorlanadi. 

Download 2,97 Mb.
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   123




Download 2,97 Mb.
Pdf ko'rish