• Differensiallash.
  • Ifodalarni oddiy ko’payrivchiga ajratish – factor



    bet105/141
    Sana15.01.2024
    Hajmi
    #138013
    1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   141
    Bog'liq
    KM majmua (1)

    Ifodalarni oddiy ko’payrivchiga ajratish – factor
    Ifodalarni oddiy ko’paytivchilarga ajratish funksiyasi factor(S) ko’rinishda
    S vector ifodalarni oddiy ko’paytuvchilarga butun sonlarni esa oddiy sonlar
    ko’paytmalariga ajratadi.
    >>x=sum(‘x’);
    factor(x^7-1)
    ans =
    (x-1)(x^6+x^5+x^4+x^3+x^2+x+1)
    >>factor(sum(‘123456789’))
    ans =
    3^2*3607*3803


    253
    Hosilani hisoblash funksiyasi – diff.
    S ifodadan hosilalarni simvolli hisoblash uchun diff funksiyasidan diff(S, x, n)
    formatda foydalaniladi.
    Aytaylik y=x
    2
    sinx funksiyaning birinchi va uchinchi tartibli hosilalarini olish
    zarur bo`lsin:
    syms x
    y=x^2*sin(x);
    diff(y,x)
    ans=
    x^2*cos(x)+2*x*sin(x)
    diff(y,x,3)
    ans =
    6*cos(x)-x^2*cos(x)-6*x*sin(x)
    Algebraik tenglamalarni yechish – solve
    Algebraic tenlamalar sistemalarini va yakka tenglamalarni yechish uchun
    solve yoki fzero komanda(buyruq)lari ishlatiladi.
    Solve komandasi Solve(expr1, expr2,…, exprN, var1, var2,…varNformatda
    ishlatiladi va expr tengliklar bajariladigan var o`zgaruvchilarning qiymatlari
    qaytariladi.
    X
    3
    -1=0 tenglamani yechishni ko`raylik.
    syms x
    y=x^3-1;
    s=solve(y,x)
    s=
    1
    (3^(1/2)*i)/2-1/2
    -(3^(1/2)*i)/2-1/2
    Differensiallash.
    Simvolli ifodalarni defferensallashxamda sonli shakilda ( masalan m fayil
    ko’rinishida ) berilgan funksiyalarning xosilasini aniqlashda diff komandasidan
    foydaliniladi.Masalan
    ifodaning x bo’yicha differensali
    3
    +2x+1 bo’ladi.
    >> sums x; diff(x^3+x^2+x+2)
    ans=
    3*x^2+2*x+1
    Xuddi shu natijani boshqa yo’l bilan xam olishimiz mumkin :
    >>f=inline(‘x^3+x^2+2’)
    f=


    254
    Inline function:
    f(x)=x^3+x^2+x+2
    >>diff(f(x))
    ans=
    3*x^2+2*x+1
    Ikkinchi xosila uchun sintaksis diff(f(x),2) va n-xosila uchun diff (f(x),n)
    kurinishga ega buladi. Yuqorida keltrilgan funksiya uchun ikkinchi, uchunchi va
    turtinchi xosilalarni olishni kuraylik:
    >>syms x;diff(x^3+x^2+x+2.2)
    ans=
    6*x+2
    >>syms x;diff(x^3+x^2+x+2.3)
    ans=
    6
    >>syms x;diff(x^3+x^2+x+2.4)
    ans=
    0
    Bir necha uzgarivchilarga ega bo`lgan ifodalarni xususiy xosilalarini xam
    diff
    kamandasi yordamida olish mumkin masalan cos
    )ifodaning x,y,z
    bo`yicha xususiy xosilalarini mos ravishda
    -
    , -
    , -
    ga teng:
    >>syms x y z
    >>diff(cos(x*y/z)x)
    ans=
    -sin(x*y/z)*y/z
    >>diff(cos(x*y/z))
    ans=
    -sin(x*y/z)*x*y/z^2
    Xar hil o`zgarivchilarga nisbatan bir necha xususiy xosilalarni olish uchun
    diff kamandasi kup marta ishlatilishi kerak, masalan cos
    ) ifodani avval x kiyin
    y va undan kiyin z bo’yicha xususiy xosilasi quydagicha olinadi:
    >>syms x z y
    >>diff(diff(diff(cos(x*y/),x,)y,)z,)
    ans=
    -sin(x*y/z)*x^2*y^2/z^4+3*cos(x*y/z)*x/z^3*y+sin(x*y/z)z^2


    255

    Download
    1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   141




    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Ifodalarni oddiy ko’payrivchiga ajratish – factor