x va u larning o‘rtacha farqi
dx1 = xi – x = 1036,67 – 1146,38 = 109,72
dx2 = 1056,67 – 1146,38 = 89,72
dx3 = 863,33 –1146,38 = 283,05
dx4 = 1061,67 – 1146,38 = 84,72
dx5 = 1248,3 – 1146,38 = 101,94
dx6 = 1611,67 – 1146,38 = 465,27
x=⅀xi=1036,67 + 1056,67 + 863,3 + 1061,67 + 1248,3 + 1611 = 1146,38
6
u=⅀yi= 1600 + 1800 + 1300 + 1700 + 2000 + 2500= 1816,67
6
du1 = ui – u = 1600-1816,67 = 216,67
du2 = 1800-1816,67 = 16,67
du3 = 1300-1816,67 = 516,67
du4 = 1700-1816,67 = 116,67
du5 = 2000-1816,67 = 183,33
du6 = 2500-1816,67 = 683,33
3.Fond samaradorligini aniqlash:
Fsam1= u/x = 1600/1036,67 = 1,54
Fsam2= 1800/1056,67 = 1,7
Fsam3= 1300/863,33 = 1,5
Fsam4= 1700/1061,67 = 1,6
Fsam5= 2000/1248,33 = 1,6
Fsam6= 2500/1611,67 = 1,55
4.YAngilanish koeffitsientini aniqlash:
Kyang 1 = Fkir/ Fy.o. =420/ 920 = 0, 46
Kyang 2 = 620/ 1020 = 0,60
Kyang 3 = 320/620= 0,51
Kyang 4 = 320/ 520 = 0,61
Kyang 5 = 620/ 1320 = 0,47
Kyang 6 = 820/2040 = 0,57
5.CHiqarilish koeffitsientini aniqlash:
Kchiq. 1 = Fchiq./ Fy.b. =320/820 = 0,39
Kchiq. 2 =520/920 = 0,56
Kchiq. 3 =420/720 = 0,58
Kchiq. 4 =620/820 = 0,75
Kchiq. 5 =320/1020 = 0,31
Kchiq. 6 =620/1220 = 0,50
6.Korrelyasiya koeffitsientini aniqlash:
a) (xi-x)(yi – y) =dx • dy
dx1dy1=109,72216,67 = 23773,148
dx2dy2=89,7216,67 = 1495,37
dx3dy3=283,05 516,67 = 146245,37
dx4dy4=84,72116,67 = 9884,25
dx5dy5=101,94183,33 =18689,81
dx6dy6=465,27 683,33 =317939,81
⅀ dxdy = 518027,78
b) (x1-x)2 =dx2
dx12 = 109,722 = 12038,9
dx22 = 89,722 = 8050,07
dx32 = 283,052 = 80120,48
dx42 = 84,722 = 7177,85
dx52 = 101,942 = 10392,67
dx62 = 465,272 = 216483,41
⅀dx2 = 334263,43
v) (u1-u)2 =d2
du12 = 216,672 = 46944,44
du22 = 16,672 = 277,77
du32 = 516,672 = 266944,44
du42 = 116,672 = 13611,11
du52 = 183,332 = 33611,11
du62 = 863,332 = 466944,44
⅀du2 = 828333,33
𝓇xu =⅀(xi-x)(yi – y)
√⅀(xi-x)2⅀(yi – y)2
𝓇xu =518027,78 = 0,984
√334263,43 828333,33
№
|
Fyil bosh
|
Fkiritilganas.f.qiymati
|
Fchiqarilganas.f.qiymati
|
Fyilliko’rtacha (x) as.f.qiymati
|
Qchiqar.
hajmi (y)
|
dx
|
dy
|
Fsam
|
Kyang
|
Kchiq
|
Rxy
kor.koef.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
1
|
820
|
Mart
420
|
Avgust
320
|
1036,67
|
1600
|
109,72
|
216,67
|
1,54
|
0,51
|
0,39
|
|
2
|
920
|
Iyul
620
|
Sentabr
520
|
1056,67
|
1800
|
89,72
|
16,67
|
1,7
|
0,67
|
0,56
|
|
3
|
720
|
May
320
|
Noyabr
420
|
863,33
|
1300
|
283,05
|
516,67
|
1,5
|
0,44
|
0,58
|
0,9844
|
4
|
820
|
Fevral
320
|
Dekabr
620
|
1061,67
|
1700
|
84,72
|
116,67
|
1,6
|
0,39
|
0,75
|
5
|
1020
|
Iuyn
620
|
Avgust
320
|
1248,33
|
2000
|
101,94
|
183,33
|
1,6
|
0,6
|
0,31
|
|
6
|
1220
|
May
820
|
Oktabr
620
|
1611,67
|
2500
|
465,27
|
683,33
|
1,55
|
0,67
|
0,5
|
|
⅀
|
5520
|
3120
|
2820
|
6878,3
|
10900
|
|
|
|
|
|
|
Asosiy vositalarning holati va harakati to‘g‘risidagi 2020 yil ko‘rsatkichlari
Ko‘rsatkichlar-ning nomi
|
Boshlang‘ich qiymati,
mln.so‘m
|
Eskirishi, mln.so‘m
|
Qoldiq qiymati, mln.so‘m
|
Yil boshiga qoldiq
|
kirim
|
CHiqim
|
Yil oxiriga qoldiq
|
Yil boshiga
|
Yil oxiriga
|
Yil boshiga
|
Yil oxiriga
|
1.Bino,inshoot, uzatish mosla-masi
|
707,4
|
229,6
|
23,3
|
913,7
|
229,0
|
265,0
|
478,4
|
648,7
|
2.Mashina va jihozlar
|
275,0
|
49,8
|
32,3
|
292,5
|
119,8
|
112,0
|
155,2
|
180,5
|
3.Transport vositalari
|
74,4
|
51,3
|
2,5
|
123,2
|
27,4
|
29,2
|
47,0
|
94,0
|
4.Boshqa asosiy fondlar
|
64,6
|
1,4
|
2,8
|
63,4
|
20,2
|
19,3
|
44,4
|
44,1
|
Jami
|
2495,1
|
1359,6
|
514,8
|
3340,1
|
396,4
|
425,5
|
2098,7
|
2914,6
|
Ushbu jadval ma’lumotlaridan (asosiy fondlarning balansidan) foydalanib, asosiy fondlarning takror ishlab chiqarish ko‘rsatkichlarini hisoblash tartibini ko‘rib chiqamiz. Asosiy fondlarning mutloq o‘sishi yil oxirida yil boshiga nisbatan 845 mln. so‘mni tashkil qilgan: 3340,1 – 2495,1 = + 845 mln.so‘m.
1.Asosiy fondlarning o‘sish koeffitsienti:
Demak, o‘sish koeffitsienti 133,9% ni tashkil qilgan.
2. Asosiy fondlarning qo‘shimcha o‘sish koeffitsienti. Bu ko‘rsatkich ikki xil usul bilan aniqlanadi:
1)
2)
Demak, asosiy fondlar hajmi yil oxirida yil boshiga nisbatan 33,9 % ga oshgan.
3. Asosiy fondlarning eskirish koeffitsienti:
Yil boshida:
Yil oxirida:
Birlashma bo‘yicha asosiy fondlarning eskirish darajasi 3,2 foizga kamaygan, demak fondlar ahvoli yaxshilangan, yaroqlilik darajasi oshgan.
4. Asosiy fondlarning yaroqlilik koeffitsienti:
Yil boshida:
Yil oxirida:
Asosiy fondlarning yaroqlilik darajasi yil oxirida yil boshiga nisbatan 3,2 foizga oshgan.
5. Asosiy fondlar safini to‘ldirish koeffitsienti:
Demak, asosiy fondlar safi har xil yo‘llar bilan 40,7 foizga kengaytirilgan.
6. Asosiy fondlarni hisobdan chiqarish koeffitsienti:
Yil davrida har xil yo‘llar bilan xo‘jalik hisobidan chiqib ketgan fondlar hajmi 20,6 foizni tashkil qiladi.
Masalalar
1- masala. Asosiy vositalarning holati va harakati to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan.
Ko‘rsatkichlarning
nomi
|
Boshlang‘ich qiymati,
mln.so‘m
|
Eskirishi, mln.so‘m
|
Qoldiq qiymati, mln.so‘m
|
Yil boshiga qoldiq
|
Kirim
|
CHiqim
|
Yil oxiriga qoldiq
|
Yil boshiga
|
Yil oxiriga
|
Yil boshiga
|
Yil oxiri-ga
|
1.Bino,inshoot, uzatish moslamasi
|
717,4
|
239,6
|
24,3
|
|
229,0
|
265,0
|
|
|
2.Mashina va jihozlar
|
265,0
|
49,8
|
32,3
|
|
119,8
|
112,0
|
|
|
3.Transport vositalari
|
74,4
|
51,3
|
2,5
|
|
27,4
|
29,2
|
|
|
4.Boshqa asosiy fondlar
|
65,6
|
1,4
|
2,8
|
|
20,2
|
19,3
|
|
|
Jami
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
