-«klient-sotuvchini» avtomatlashtirish;
-qo’shimcha klientlarni tortish;
-resursga kelivchilar bilan aloqa o’rnatish;
-internet magazin boshqaruvchisi imidji (xizmat tuzilishi)
Natijasi:
-tovar va mahsulotni sotishning ko’tarilishi;
-yangi ma’lumotlarga ega bo’lish;
-mahsulot birligin rivojlantirish yo’nalishi;
-mijoz-portretin olish mumkinchiligi;
-sotib oluvchilar bazasin kengaytirish;
3. Internetda elektron magazin va tijorat modeli
Internet-texnologiyalardan foydalanuvchi kompaniyalar raqiblariga nisbatan afzallikka
avvalo
masalalarni operativ hal qilishlari evaziga erishdilar. B2C, B2B va P2P sxemalari hozirda
elektron biznesni olib borishning asosiy modellari hisoblanadi.
B2C - “biznes istemolchi” sxemasi Internet orqali xususiy kishiga mollarni va xizmatlarni
chakana sotishni ifodalaydi.
B2B - “biznes-biznes” sxemasi kompaniyalarning bir biri bilan mahsus axborot
texnologiyalaridan va ma’lumotlarni elektron almashish standartlaridan
foydalangan holda
o’zaro aloqasini ifodalaydi.
P2P – biznes munosabatning “teng-teng” sxemasi Internetda bir xil holatda bo’lgan sheriklar
o’rtasidagi biznes munosabatni ifodalaydi.
B2B “biznes-istemolchi” modeli. Tijorat nuqtai nazaridan B2C “biznes istemolchi” modeli
elektron tijoratning eng istiqbolli yo’nalishi hisoblanadi, chunki uning asosini elektron chakana
savdo tashkil etadi. Internet orqali chakana savdo iqtisodiyotning tez rivojlanayotgan
sohasi
bo’lib, elektron tijorat bozorining katta ulushini tashkil etadi.
B2C tizimlariga quyidagilar taaluqli:
Savdo kompaniyalarining Web-dizayn vositalari yordamida rasmiylashtirilgan Web-
vitrinalar;
Internet-magazinlar, ularda, odatda, vitrinadan tashqari internet orqali elektron savdo
jarayonini boshqarish uchun kerakli biznes – infratuzilma – back office mavjud;
Back office lari kompaniyaning savdo biznes – jarayonlari bilan to’la integrasiyalangan
Internet magazinlargan iborat savdo Internet tizimlar.
Uchchala holda ham Internet orqali savdo qilinsada, har bir variant
savdo jarayonining turli
avtomatlashtirilgan darajasiga ega. Xaridorlarga xizmat qilish murakkabligi nuqtai nazaridan
turli saviyaga ega, savdo qilishga xarajat ham turlicha.
Ba’zida elektron biznes va elektron tijorat tushunchalarini aralashtirishadi, ammo ular orasida
anchagina farq bor:
1.
Elektron biznes –faoliyat samaradorligini ko’tarish maqsadida
kompaniya asosiy biznes
jarayonlarini Internet texnologiyalaridan foydalanib amalga oshirishdir. Boshqacha aytganda
elektron biznes – kompaniyaning ichki va tashqi aloqalarini amalga oshirish uchun global
axborot tarmoqlaridan foydalanuvchi xizmat faoliyatidir.
2.
Elektron tijorat elektron biznesning muhim tarkibiy qismidir.
Elektron tijorat biznes-
faoliyatining turli shakllarni – chakana va ulgurji savdo, marketing, korxonalar orasidagi bitim,
ilovalarni arendaga berdi, xizmatlarni taqdim etdi shu va hokozolar qamrab oladi.
Bu barcha
xizmat amallari elektron shaklda kompyuter tarmoqlari yordamida amalgam oshiriladi.
Yangi bozor zamonaviy axborot texnologiyalarining qo’llanishiga asoslangan va istemolchi bilan
operativ aloqa qilinishiga mo’ljallangan. Yaqin orada elektron savdo amallari har qanday
biznesning asosiy qismi bo’lib, qoladi.
Web-vitrinalar amalgam oshirilishida nisbatan arzon va yetarlicha oddiy saytlar hisoblanadi.
Texnika nuqtai nazaridan Web-vitrina-katalog, navigasiya tizimi va
buyurtmani rasmiylashtirish
majmuidir. Boshqacha aytganda Web-vitrinalar yordamida buyurtma savdo tashkil etiladi.
Bunday saytlarda ma’lum kompaniyaning Tovar ro’yxati onlayn katalog ko’rinishida qo’yiladi.
Ta’kidlash lozimki, Web-vitrinaning rentabelligi oddiy savdo yuritish rentabelligidan unchalik
farq qilmaydi. Elektron biznesni ko’pincha uchinchi ming yilning texnologiyasi deb atashadi.
Internetda elektron biznesning rivoji 1995 – yildan, tarmoqni xususiy foydalanuvchilar
tomonidan o’zlashtira boshlashlaridan boshlangan. Xuddi shu yili birinchilardan bo’lgan
Amazon-Internet magazini ochilgan.
