parolni maxfiy ma'lumotlar bilan birgalikda ishlatish xakerlarga muhim va shaxsiy
ma'lumotlarni o'g'irlashni ancha qiyinlashtiradi.
Multi-
Factor
Authentication
(ko'p
faktorli
autentifikatsiya):
Bu
autentifikatsiyaning eng ilg'or usuli bo'lib, foydalanuvchilarga tizimga kirish
huquqini berish uchun mustaqil autentifikatsiya kategoriyalaridan ikki yoki undan
ko'p darajadagi xavfsizlikni talab qiladi. Autentifikatsiya qilishning ushbu shakli
har qanday ma'lumotlarga ta'sir qilishni bartaraf etish uchun bir-biridan mustaqil
bo'lgan omillardan foydalanadi. Moliyaviy tashkilotlar, banklar va huquqni
muhofaza qilish idoralarida ko'p faktorli autentifikatsiyadan foydalanish odatiy
holdir.
2. Xabar autentifikatsiyasini tushuntirib bering.
Xabar autentifikatsiyasining maqsadi quyidagi takliflarni tasdiqlash
yoki inkor etishdan iborat:
• xabar qonuniy abonentdan kelyapti;
• xabar yuborilish vaqtida o‘zgarmagan;
• xabar kerakli manzil (adres)ga yetkazildi;
• qabul qilingan xabar ketma-ketligi yuborilgan xabar ketma-ketligi
bilan mos tushadi.
Xabar autentifikatsiyasining maqsadi quyidagi takliflarni tasdiqlash yoki inkor
etishdan iborat:
• xabar qonuniy abonentdan kelyapti;
• xabar yuborilish vaqtida o‘zgarmagan;
• xabar kerakli manzil (adres)ga yetkazildi;
• qabul qilingan xabar ketma-ketligi yuborilgan xabar ketma-ketligi bilan mos
tushadi.
Autentifikatsiya yoki ingliz tilida: Ikki omil haqiqiyligini tekshirish , turli Internet
xizmatlarida hisob qaydnomalaringiz bilan tizimga kirishda xavfsizlik qatlamini
qo'shadigan xususiyatdir.
So'nggi bir necha yil ichida ushbu usulning ahamiyati sezilarli darajada oshdi va u
ko'plab mashhur texnologiya kompaniyalari tomonidan qabul qilingan.
Ushbu tizim tufayli faqat parol bilan tizimga kirishning o'zi etarli emas, chunki bu
xavfsizlik chorasi boshqa narsani talab qiladi. Hisobingizga kirganingizda, tizim
sizdan shaxsingizni boshqa faktor bilan tasdiqlashingizni so'raydi.
Bu SMS yoki qo'ng'iroq orqali telefoningizga yuborilgan kod orqali bo'lishi
mumkin, bu eng keng tarqalgan usuldir, ammo boshqa xizmatlar ham turli xil
vositalardan foydalanishga imkon beradi. xavfsizlik kaliti yoki barmoq izi. Lekin,
aytganimizdek, aksariyat platformalar telefoningizga 6 xonali kodni yuborish
orqali jarayonni soddalashtiradi.
3. Abonent autentifikatsiyasini tushuntirib bering.
Abonent autentifikatsiyasining vazifasi – aloqa tarmog‘i xizmatlaridan
foydalanayotgan abonentning xaqiqiyligini aniqlashdan iborat. Buning uchun
kriptografik protokollar ishlab chiqilgan bo‘lib, ular yordamida qonuniy abonentlar
o‘z maqsadiga erishadilar, noqonuniy abonentlar xarakatlari esa inkor etiladi.
4. MS autentifikatsiyasi jarayonini tushuntirib bering.
MAKM va MSlarning o‘zaro aloqasi jarayonida operativ o‘zgaruvchi, IMSI
identifikatorlari bilan bog‘liq bo‘lgan taxallus (psevdonim) larni qo‘llagan xolda
MS ni joylashgan joyini maxfiylashtirish mumkin. Shunday ekan, GSM tizimida
MSning xar bir registratsiyasidan so‘ng yangi TMSI identifikatori o‘zlashtiriladi.
Abonentlar o‘rtasida xabarlar almashinuvining yo‘nalishlarini maxfiyligi MAKM
da boshqaruv signallarini berkitish orqali amalga oshiriladi.
Xulosa
Men bu Laboratoriya mashg'uloti ishini qilishimda o'zimga kerakli bo'lgn bilim va
ko'nikmalarni oldim. Simsiz tarmoqlar va uni tarqalishi bizni hayotimizda tutgan
o'rni va ularni tarqalishi haqida malumotlarga ega bo'ldim va yanada bilimimni
boyitdim
