Tashqi tarmoqlar bilan interfeyslar
PSTN bilan ulanishi
Umumiy telefon tarmog‘iga ulanish MSC tomonidan 2Mbit/s aloqa liniyasi
orqali OKS №7 signalizatsiya tizimiga muvofiq amalga oshiriladi. 2Mbit / s
interfeysning elektr xususiyatlari MKKTT G.732.tavsiyalariga mos keladi.
Nazorat savollari
1. GSM tarmog‘ining elementlarini o‘zaro bog‘lanish interfeyslari qanday
turlarga bo‘linadi?
Terminal qurilmasi nomerteriladigan telefon go‘shagi,
ma’lumotarni uzatish apparaturasi (DTE), teleks va boshqalar kabi bir
yoki bir necha turlardagi qurilmalardan tashkil topishi mumkin.
Terminallarning quyidagi turlari mavjud:
1.TE1 (Terminal Equipment – ISDN bilan aloqani ta’minlaydigan
terminal qurilmasi;
2.TE2 (Terminal Equipment –MKKTT V-yoki X-turkumdagi
protokollar orqali istalgan qurilma bilan aloqani ta’minlaydigan terminal
qurilmasi (ISDN bilan aloqani ta’minlamaydi). TE2 terminal yuklama
sifatida MT1 qurilmaga (ISDN bilan aloqa imkoniyatiga ega bo‘lgan
harakatdagi stansi) yoki TA adapter orqali ulanishi mumkin.
2.
GSM tarmog‘ining ichki interfeyslari qaysi interfeyslarni
o‘z ichiga oladi?
• MSC va BSS orasidagi interfeys (A – interfeys) BSSni
boshqarish, chaqiruvni uzatish, harakatlanishni boshqarish uchun
xabarlarni uzatilishini ta’minlaydi. A – interfeys aloqa kanallari va
signalizatsiya liniyalarini birlashtiradi. Signalizatsiya liniyalari
MKKTTSS N7 protokolini ishlatadi. A – interfeysning to‘liq
spesifikatsiyasi ETSI/GSM 08 turkumdagi talablarga mos keladi.
• MSC va HLR orasidagi interfeys VLR bilan birlashtirilgan (V –
interfeys). MSCga harakatdagi stansiyaning joylashish o‘rnini aniqlash
zarur bo‘lsa, unga murojaat qiladi. Agar harakatdagi stansiya MSC bilan
joylashish o‘rnini aniqlash protsedurasini uyushtirsa, u o‘z VLRni
xabardor qiladi, VLR barcha o‘zgargan ma’lumotlarni o‘z registrlariga
kiritadi. Bu protsedura har doim MS bitta joylashish o‘rnini aniqlash
sohasidan boshqasiga o‘tganda bo‘lib o‘tadi. Agar abonent maxsus
25
qo‘shimcha xizmatlarni so‘rasa yoki o‘zining ayrim ma’lumotlarini
o‘zgartirsa, MSC yana VLRni xabardor qiladi, u o‘zgarishlarni qayd
etadi va zarurat bo‘lganda ular haqida HLRga xabar qiladi.
• MSC va HLR orasidagi interfeys (S – interfeys) MSC va HLR
orasidagi o‘zaro ta’sirlashishni ta’minlash uchun ishlatiladi. MSC
abonent so‘zlashuvga to‘lay olishi uchun aloqa seansining oxirida
HLRga ko‘rsatmani (xabarni) jo‘natishi mumkin. Qayd etilgan telefon
aloqasi tarmog‘i harakatdagi abonentni chaqiruvni o‘rnatish
protsedurasini bajara olmasa, MSC MSni chaqiruvni jo‘natish uchun
abonentning joylashish o‘rnini aniqlash maqsadida HLRga so‘rov
jo‘natishi mumkin.
• HLR va VLR orasidagi interfeys (D – interfeys) harakatdagi
stansiyaning holati haqidagi ma’lumotlarni almashlashni kengaytirish,
aloqa jarayonini boshqarish uchun ishlatiladi. Harakatdagi abonentga
taqdim etiladigan asosiy xizmatlar joylashish o‘rniga bog‘liq bo‘lmagan
holda xabarlarni uzatish va qabul qilish imkoniyatidan iborat. Buning
uchun HLR o‘z ma’lumotlarini to‘ldirishi kerak. VLR MSni boshqarish
va rouming vaqtida unga nomerni tayinlash bilan uning holati haqida
HLRga xabar beradi, harakatdagi stansiyaga xizmat ko‘rsatilishini
ta’minlash uchun barcha zarur ma’lumotlarni jo‘natadi.
• MSClar orasidagi interfeys (Ye – interfeys) HANDOVER -
abonent aloqa uzilmasdan aloqa seansi jarayonida zonadan zonaga uni
“o‘tkazish” protsedurasini amalga oshirishda turli MSClar orasidagi
o‘zaro ta’sirlashishi ta’minlaydi.
• BSC va BTS orasidagi interfeys (A - bis interfeys) BSCni BTS
biln aloqasi uchun izmat qiladi va qurilmalarni bog‘lanishlarni o‘rnatish
va boshqarish jarayonlari uchun ETSI/GSM Tavsiflari orqali aniqlangan,
uzatish raqamli oqimlarda 2,048 Mbit/s tezlikda amalga oshiriladi. 64
kbit/si fizik interfeys ishlatilishi mumkin.
• BSC va OMS orasidagi interfeys (O – interfeys) BSCni OMS
bilan aloqasi uchun mo‘ljallangan, MKKTT X.25 paketlar
kommutatsiyalanadigan tarmoqlarda ishlatiladi.
• Bazaviy stansiya kontrollerining ichki BSC-interfeysi BSSning
turli qurilmalari va transkodlash (TSE) qurilalari orasidagi aloqani
ta’minlaydi, 2,048 Mbit/s IKM-uzatish standartini ishlatadi va 16 kbit/s
tezlikli to‘rtta kanallarni yoki 64 kbit/s tezlikli bitta kanalni tashkil
etishga imkon beradi.
26
• MS va BTS orasidagi interfeys (Um - radiointerfeys) ETSI/GSM
tavsiyalarining 04- va 05- turkumlarida aniqlangan.
• OMS va tarmoq elementlari orasidagi boshqarish interfeysi
deyiladigan OMS va tarmoq orasidagi tarmoq interfeysi, ETSI/GSM
12.01 Tavsiyalari orqali aniqlangan va OSI ISO ochiq tarmoqlarining
ko‘p darajali modelida aniqlangan Q.3 interfeysning analogi
hisoblanadi.
• Tarmoqning OMS bilan ulanishi SS N7MKKTT signalizatsiya
tizimi yoki X.25 tarmoq protokoli orqali ta’minlanishi mumkin. X.25
tarmoq ochiq yoki yopiq rejimlarda birlashtirilgan tarmoqlar bilan yoki
PSDN bilan ulanishi mumkin.
• Tarmoqni va xizmat ko‘rsatishni boshqarish GSM - protokoliham
ETSI/GSM 12.01 Tavsiyalari orqali aniqlangan Q.3 interfeysning
talablarini qoniqtirishi kerak.
3. A va Abis -interfeys qanday vazifani o‘z ichiga oladi?
Abis interfeysi.
1. BSC va BTS o'rtasidagi interfeys. Quyidagi funktsiyalarni bajarish uchun xizmat
qiladi:
trafik kanalini submultiplekslash
foydalanuvchi ma'lumotlarini uzatish
BSC va BTS o'rtasidagi signalizatsiya (masalan, havolani boshqarish uchun)
BTS-ga soat signallarini uzatish.
2. GPRS PLMN da: BSC (PCU) va BTS(E) o'rtasidagi interfeys. GPRS uchun
Abis-interfeysning signalizatsiya qismi xabar mazmuni va xabarlar oqimi nuqtai
nazaridan biroz o'zgartirilgan. Trafik ma'lumotlari (va maxsus GPRS
signalizatsiyasi) o'lchovlar va jismoniy ma'lumotlarni o'z ichiga olgan TRAU
ramkalarida olib boriladi.
GPRS-MS uchun Abis interfeysida bajariladigan funksiyalar:
GPRS ma'lumotlarini va tegishli RLC/MAC signalizatsiya ma'lumotlarini 16 kbps
kanallar orqali uzatish mavjud TRAU ramkalarining kengaytmalari bo'lgan PCU
freymlarini uzatish;
· BTS va BSC o'rtasidagi LAPD kanallarida mantiqiy multiplekslash RLC/MAC
signalizatsiyasi yordamida alohida boshqaruv kanallarida amalga oshiriladi.
4. B va C interfeysi qanday vazifani o‘z ichiga oladi?
B - interfeysi. MSC va VLR o‘rtasidagi interfeys. MSC mobil stansiyani topishi
kerak bo‘lganda, u VLR-ga ishora qiladi. Agar ko‘chma stansiya ko‘chirish
tartibini boshlasa, u holda MSC o‘zining o‘zgaruvchan ma’lumotlarini registrlariga
kiritadigan VLR-ga xabar beradi. Ushbu protsedura MS bir sohadan boshqasiga
o‘tganda sodir bo‘ladi. Agar abonent maxsus qo‘shimcha xizmatlarni talab qilsa
yoki uning ba’zi ma’lumotlarini o‘zgartirsa, MSC shuningdek VLR-ga xabar
beradi, u o‘zgarishlarni ro‘yxatdan o‘tkazadi va agar kerak bo‘lsa, ular haqida
HLR-ga xabar beradi.
C interfeysi Interfeys MSC va HLR o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni ta'minlash
uchun ishlatiladi. MSC sessiya oxirida HLR xabarini yuborishi mumkin, shunda
abonent qo‘ng‘iroq uchun pul to‘lashi mumkin. Ruxsat etilgan telefon tarmog‘i
mobil abonentning qo‘ng‘iroqlarini sozlash tartibini amalga oshira olmasa, MSC
MSga qo‘ng‘iroq yuborish uchun HLR-dan abonentni topishini so‘rashi mumkin.
5. D- va E – interfeys qanday vazifani o‘z ichiga oladi?
D-interfeysi. HLR va VLR o‘rtasidagi interfeys mobil joylashuv ma'lumotlari
almashinuvini kuchaytirish va aloqa jarayonini boshqarish uchun ishlatiladi. Uyali
aloqa abonentiga ko‘rsatiladigan asosiy xizmatlar - joylashuvidan qat’i nazar
xabarlarni yuborish yoki qabul qilish. Buning uchun HLR o‘z ma'lumotlarini
to‘ldirishi kerak. VLR HLR-ga MS pozitsiyasi to‘g‘risida ma'lumot beradi, uni
manipulyatsiya qiladi va pozitsiyani yangilash jarayonida ma'lumotlarni
o‘zgartiradi, shuningdek mobil stantsiyani qo‘llab-quvvatlash uchun barcha kerakli
ma'lumotlarni yuboradi.
E – interfeys. Interfeys "handover" jarayoninini amalga oshirishda turli xil MSC-
lar o‘rtasidagi o‘zaro aloqani ta'minlaydi. Handover - abonent aloqa seansi
davomida harakatlanayotganda uni zonadan zonaga uzluksiz "o‘tkazish".
6. M-va O interfeys qanday vazifani o‘z ichiga oladi?
O-interfeys. BSC va OMC o‘rtasidagi interfeys BSC va OMC o‘rtasidagi aloqa
uchun mo‘ljallangan va MKKTT X.25 paketli kommutatsiya qilingan tarmoqlarda
qo‘llaniladi.
M-interfeys. Asosiy stansiya boshqaruvchisining ichki BSC interfeysi turli BSC
uskunalari va transkodlash uskunalari (TCE) o‘rtasidagi aloqani ta'minlaydi;
2.048Mbit/s IKM uzatish standartidan foydalanadi va to‘rt kanaldan 16Kbit/s
tezlikda bitta kanalni 64Kbit/s tezlikda tashkil etishga imkon beradi.
7. Um - X – radio interfeysi qanday vazifani o‘z ichiga oladi?
Um - radio interfeysi. MS va BTS o‘rtasidagi interfeys ETSI/GSM tavsiyalarining
04 va 08 seriyalarida aniqlangan [76-79].
X –interfeysi. Turli xil tarmoqlarning OMC o‘rtasidagi tarmoq interfeysi va OMC
va tarmoq elementlari o‘rtasida boshqaruv interfeysi deb ataladigan narsa,
ETSI/GSM tavsiyalari 12.01 bilan belgilanadi va ISO OSI qatlamli ochiq tarmoq
modelida aniqlangan Q.3 interfeysiga o‘xshashdir.
Xulosa
Men bu Laboratoriya mashg'uloti ishini qilishimda o'zimga kerakli bo'lgn bilim va
ko'nikmalarni oldim. Simsiz tarmoqlar va uni tarqalishi bizni hayotimizda tutgan
o'rni va ularni tarqalishi haqida malumotlarga ega bo'ldim va yanada bilimimni
boyitdim
| 