|
Laboratoriya mashg’uloti
|
bet | 5/6 | Sana | 12.01.2024 | Hajmi | 0,95 Mb. | | #135329 |
Bog'liq 1 laboratoriya mashg\'ulotiO‘rtacha arifmetik qiymat. Tajribalar natijasida hosil bo‘lgan tasodifiy xatoliklarni bir xil ehtimollik bilan o‘lchanayotgan qiymatni uning haqiqiy qiymatidan u yoki bu tomonga og‘diradi va yetarlicha tajribalar sonida bu xatoliklar bir–birini o‘zaro kompensatsiyalaydi. Bu hollar kattalikning o‘rtacha arifmetik qiymati bilan ehtimolligini ko‘rsatadi va u quyidagi formula bilan hisoblanadi.
𝐱 =
𝐱𝟏+𝐱𝟐+∙∙∙∙∙+𝐱𝐧 =
𝐧
𝐧
𝐢=𝟏
𝐧
𝐱𝐧
[1]
n
Bu yerda x-o‘rtacha arifmetik qiymat, x 1, x 2, …., x n-alohida o‘lchamlar natijasi, n-
o‘lchamlar soni, xi -hamma o‘lchamlar yig‘indisi.
i 1
Absolyut xatolik. O‘tkazilgan tajribalarda natijasini haqiqiy qiymatga yaqinlashish darajasini ko‘rsatish uchun absolyut xatolik tushunchasi kiritiladi. U haqiqiy qiymatdan qanchagacha farqlanishini ko‘rsatadi. Qandaydir kattaliklarni takroriy o‘lchashlarda o‘rtacha absolyut xatolik kattaligini kiritish maqsadga muvofiqdir.
Har bir o‘lchamning absolyut xatoligi quyidagicha hisoblanadi.
|𝐱 − 𝐱𝟏| = |𝚫𝐱𝟏|; |𝐱 − 𝐱𝟏| = |𝚫𝐱𝟏|; ∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙; |𝐱 − 𝐱𝐧| = |𝚫𝐱𝐧|; [2]
U holda o‘rtacha absolyut xatolik
|𝚫𝐱𝟏| + |𝚫𝐱𝟐| +∙∙∙∙∙ +|𝚫𝐱𝐧|
∑𝐧
|𝚫𝐱𝒏|
|
| |