• Absolyut xatolik.
  • Laboratoriya mashg’uloti




    Download 0,95 Mb.
    bet5/6
    Sana12.01.2024
    Hajmi0,95 Mb.
    #135329
    1   2   3   4   5   6
    Bog'liq
    1 laboratoriya mashg\'uloti

    O‘rtacha arifmetik qiymat. Tajribalar natijasida hosil bo‘lgan tasodifiy xatoliklarni bir xil ehtimollik bilan o‘lchanayotgan qiymatni uning haqiqiy qiymatidan u yoki bu tomonga og‘diradi va yetarlicha tajribalar sonida bu xatoliklar bir–birini o‘zaro kompensatsiyalaydi. Bu hollar kattalikning o‘rtacha arifmetik qiymati bilan ehtimolligini ko‘rsatadi va u quyidagi formula bilan hisoblanadi.


    𝐱 =


    𝐱𝟏+𝐱𝟐+∙∙∙∙∙+𝐱𝐧 =
    𝐧
    𝐧
    𝐢=𝟏
    𝐧
    𝐱𝐧
    [1]



    n
    Bu yerda x-o‘rtacha arifmetik qiymat, x1, x2, …., xn-alohida o‘lchamlar natijasi, n-
    o‘lchamlar soni, xi -hamma o‘lchamlar yig‘indisi.
    i 1
    Absolyut xatolik. O‘tkazilgan tajribalarda natijasini haqiqiy qiymatga yaqinlashish darajasini ko‘rsatish uchun absolyut xatolik tushunchasi kiritiladi. U haqiqiy qiymatdan qanchagacha farqlanishini ko‘rsatadi. Qandaydir kattaliklarni takroriy o‘lchashlarda o‘rtacha absolyut xatolik kattaligini kiritish maqsadga muvofiqdir.
    Har bir o‘lchamning absolyut xatoligi quyidagicha hisoblanadi.

    |𝐱 − 𝐱𝟏| = |𝚫𝐱𝟏|; |𝐱 − 𝐱𝟏| = |𝚫𝐱𝟏|; ∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙; |𝐱 − 𝐱𝐧| = |𝚫𝐱𝐧|; [2]


    U holda o‘rtacha absolyut xatolik

    |𝚫𝐱𝟏| + |𝚫𝐱𝟐| +∙∙∙∙∙ +|𝚫𝐱𝐧|


    𝐧
    |𝚫𝐱𝒏|

    Download 0,95 Mb.
    1   2   3   4   5   6




    Download 0,95 Mb.