|
Linux ot afzalliklari
|
| bet | 12/42 | | Sana | 20.02.2022 | | Hajmi | 0.98 Mb. | | #17862 |
Bog'liq Linux op tiz ad (Amaliy matematika 4 kurs) (2) (2) Dori vositalarining olinish yo, Atajonova Sevinch.bank faoliyatida texnik ta\'minot, xojiSimsiz tarmoq - bu tarmoq tugunlari o'rtasida simsiz ma'lumot ulanishidan foydalanadigan kompyuter tarmog'i. Simsiz tarmoq - bu uylar, telekommunikatsiya tarmoqlari va biznes-inshootlar kabellarni binoga kiritishning turli xil jarayonlaridan qochish yoki turli xil jihozlarning joylashuvi o'rtasida aloqa qilish usuli.
Simsiz tarmoqlar odamlarga simli ulanishsiz o’zaro bog’lanishlariga imkon beradi. Bu siljish erkinligini va uy, shahar qismlaridagi yoki dunyoning olis burchaklaridagi ilovalardan foydalanish imkonini ta’minlaydi. Simsiz tarmoqlar odamlarga o’zlariga qulay va xoxlagan joylarida elektron pochtani olishlariga yoki Web-sahifalarni ko’zdan kechirishlariga imkon beradi.Simsiz tarmoqlarning turli xillari mavjud, ammo ularning eng muhim xususiyati bog’lanishning kompyuter qurilmalari orasida amalga oshirilishidir.
Mobillik - simsiz tarmoqning eng sezilarli afzalliklaridan biridir. Masalan, mobillik xususiyatidan qandaydir bino bo’yicha xarakatlanuvchi va o’zining PDAsi yordamida elektron pochtani oluvchi yoki jo’natuvchi odam foydalanadi. Bu holda PDA simsiz tarmoq infratuzilmasiga uzluksiz yoki tez-tez tiklanuvchi ulanishni ta’minlashi.lozim.
B klassga ta'luqli IP addresslarning tarmoq maskasi qanday bo'ladi.
IP maska - bu tarmoq ichida mavjud bo'lgan IP-manzillar oralig'ini belgilaydigan raqam . Bitta kichik tarmoq niqobi ma'lum bir tarmoq uchun yaroqli IP sonini cheklaydi. Bir nechta tarmoq maskalari bitta tarmoqni kichik tarmoqlarga (subnetworks yoki subnets deb nomlangan) tashkil qilishi mumkin. Bitta kichik tarmoq ichidagi tizimlar bir-biri bilan to'g'ridan-to'g'ri aloqa qilishlari mumkin, turli kichik tarmoqlardagi tizimlar ip maska orqali aloqa qilishlari kerak .
B sinfidagi subnet maskasi tarmoq uchun dastlabki ikkita oktetni talab qiladi va manzilning qolgan qismi, 3 va 4 oktetlarning 16 bitini ichki tarmoq va xost qismi uchun qoldiradi. B klassi 256 dan 65 534 ta xostgacha bo'lgan tarmoqlar uchun mo'ljallangan.
A, B va C sinfidagi tarmoqlarda tabiiy maskalar yoki standart pastki tarmoq maskalari mavjud:
A sinf: 255.0.0.0
B sinf: 255.255.0.0
S sinf: 255.255.255.0
|
DNS bilan ishlash va uning imkoniyatlari bilan tanishish.
DNS - bu turli tarmoq segmentlari o'rtasida almashinuvni ta'minlaydigan xizmat. Uning qo'llanilishi ma'lumot qidirish vaqtini sezilarli darajada qisqartirishi mumkin.
DNS murakkab ierarxik tuzilishga ega. Biroq, server tizimi tarmoqning barcha foydalanuvchilari va qurilmalari o'rtasida moslashuvchan va tezkor o'zaro ta'sirni ta'minlaydi.
Internet paydo bo'lishining boshida "tekis" nomlash tizimi mavjud edi: har bir foydalanuvchi o'ziga kerakli kontaktlar ro'yxatini o'z ichiga olgan alohida faylga ega edi. U World Wide Web tarmog'iga ulanganida, uning ma'lumotlari boshqa qurilmalarga yuborilgan.
Biroq, Internetning jadal rivojlanishi tufayli ma'lumotlar almashinuvini imkon qadar soddalashtirish kerak edi. Shuning uchun u kichikroq segmentlarga-domenlarga bo'lingan. O'z navbatida, ular subdomenlarga bo'linadi. Nominal shaklda taqdim etilgan manzilning yuqori qismida ildiz - asosiy domen mavjud.
|
DNSni Ubuntu terminalida sozlash
Ubuntu 16.04 da BIND bilan maxsus DNS serverlarini sozlash. BIND (Berkeley Internet Name Domain) Internet orqali eng ko'p ishlatiladigan DNS dastur hisoblanadi. BIND to'plami barcha Linux tarqatish uchun ishlatilishi mumkin, bu esa o'rnatishni sodda va soddalashtiradi.UBUNTU ISTOLIDA DNS SERVERLARNI SOZLASH Linux-da DNS-resolverlarni o'rnatmoqchi bo'lgan kunlarda siz shunchaki /etc/resolv.conf faylini ochdingiz, yozuvlarni tahrir qildingiz, faylni saqladingiz va ish tugatdi. Bu fayl hali ham mavjud, biroq u systemd tomonidan hal qilingan xizmat tomonidan boshqariladigan simli havola boʻlib, uni qoʻlda tahrirlash mumkin emas. systemd-resolved - bu mahalliy xizmatlar va ilovalar uchun DNS nomlarini aniqlashni ta'minlaydigan xizmat va Ubuntu 18.04 da standart tarmoqni boshqarish vositasi Netplan yordamida sozlanishi mumkin. Ubuntu 18.04 ish stollarida DNS nom serverlarini sozlash juda oson va texnik bilimlarni talab qilmaydi. Sozlamalar oynasini ishga tushiring. Agar siz Wi-Fi tarmog'iga ulangan bo'lsangiz, Wi-Fi yorlig'ini bosing. Aks holda, agar sizda simli ulanish bo'lsa, "Tarmoq" yorlig'ini bosing. DNS nom serverlarini sozlamoqchi bo'lgan ulanishni tanlang va tarmoq menejerini ochish uchun tishli belgini bosing. IPv4 sozlamalari yorlig'ini tanlang. "Avtomatik" o'tish tugmachasini o'chiring va DNS rezolyutsiyalarining IP manzillarini vergul bilan ajrating. Biz Google DNS serverlaridan foydalanamiz: O'zgarishlarni saqlash uchun "Ilova" tugmasini bosing. O'zgartirishlar, agar DNS yozuvlari tizimingiz yoki ilovangiz tomonidan keshlanmagan bo'lsa, darhol kuchga kiradi.Agar siz eski sozlamalaringizga qaytmoqchi bo'lsangiz, tarmoq menejerini oching, "IPv4 sozlamalari" ga o'ting va "Avtomatik" almashtirish tugmachasini yoqing.
|
Linux operatsion tizmini zahiralash
Zaxiralash raqamli hayotingizda qilish kerak bo'lgan eng muhim narsalardan biridir. Bu ma'lumotlarning buzilishi katta falokatga olib kelishi mumkin bo'lgan nozik ma'lumotlar va muhim fayllar bilan ishlashga majbur bo'lganlar uchun juda muhimdir. Masalan, sizning ofis hujjatingiz allaqachon kompyuteringizdagi 5 yillik HDDda. Endi, agar siz muhim fayllaringizning zaxira nusxasini boshqa joyda saqlasangiz, HDD, taqdiri hal bo'lishidan qat'i nazar, xotirjam bo'lishi mumkin. Linux tizimlarida professional darajadagi qo'llab-quvvatlash va ishlashni taklif qiluvchi bir qator zaxira yechimlari mavjud. Bu vositalar, asosan, xavfsizroq joyda muhim fayllarning nusxasini yaratadigan dasturiy ta'minotdir.
Mana, Linux uchun eng yaxshi zaxira vositalari:
-Rsync
Bu Linux tizimlari uchun buyruq qatori vositasi. Qo'rqishning hojati yo'q, chunki asbobning grafik interfeysi ham mavjud - Grsync. Mutaxassis administratorlar undan maksimal darajada foydalanishlari mumkin. Umumiy foydalanuvchilar uchun uning grafik interfeysi versiyasi bilan ishlash yaxshiroqdir. Grsync-dan tashqari, rsync ishlashini ta'minlaydigan yana bir vosita mavjud - Luckbackup.
Kengaytirilgan foydalanish uchun buyruq qatori versiyasi foydaliroq, chunki u avtomatlashtirish va skript yaratish uchun ko'proq ko'p qirrali bo'lishga imkon beradi. Avtomatik zaxiralashni amalga oshirish uchun rsync-dan foydalanish bo'yicha ajoyib qo'llanmani allaqachon ko'rib chiqdik.
-Bacula Bu ochiq manbali ma'lumotlarni zahiralash, tiklash va tekshirish dasturi bo'lib, u ma'lum murakkabliklarga ega bo'lgan holda korporativ foydalanishga tayyor bo'lishi uchun mo'ljallangan, ammo bu murakkabliklar uning zaxira konfiguratsiyalari, masofaviy zahira nusxalari va yana ko'p narsalar kabi kuchli xususiyatlarini aniqlaydi.
|
O’rnatilgan paketlar ro'yxatini zaxiralash
O'rnatilgan dasturiy ta'minotni qayta o'rnatish yoki tiklash uchun sizda barcha o'rnatilgan dasturlar ro'yxati bo'lishi kerak. Linux-dagi paketlar menejeri o'rnatilgan/o'chirilgan paketlarni manba tizimida saqlash va bu o'zgarishlarni boshqa tizimlarda takrorlash uchun ishlatilishi mumkin.
Bu yerda har bir asosiy distros/paket menejerlari uchun zaxiralash va tiklash usullari keltirilgan:
-Debian / Ubuntu
Zaxira
dpkg --get-selections > install-software.log
Qayta tiklash
dpkg --set-selections - Arch Linux
Zaxira
pacman -Qqe | grep -v "$(pacman -Qmq)" > pkglist
Qayta tiklash
pacman -S $(mushuklar ro'yxati)
- Fedora
Zaxira
rpm -qa > o'rnatilgan-software.bak
Qayta tiklash
yum -y install $(cat install-software.bak)
|
Tizim ma'lumotlarining nusxasini olish qanday?
Ubuntu operatsion tizimining o'z vaqtida zahira nusxasi server ishining barqarorligini va voqea sodir bo'lgan yoki ishlamay qolgan taqdirda favqulodda tiklanishni ta'minlashga qaratilgan eng muhim profilaktika choralaridan biridir. Biroq, bu ko'rsatma ish stoli tizimlarining oddiy foydalanuvchilari uchun foydali bo'ladi, ular yordamida ma'lumotlarni tiklash nuqtasini yaratishi mumkin. Zaxira qilish tartibini amalga oshirish uchun Linux – tar operatsion tizimida arxivlarni yaratish va tahrir qilish uchun zarur bo'lgan foydali dastur mavjud. Ubuntu tizimining zaxira nusxasini yaratish jarayoni quyidagicha: 1. Ubuntu uchun sudo su buyrug'i mos keladi va Debian uchun su-l ildizidan foydalaning 2. Biz tizim tomonidan allaqachon ishlatilgan va bepul bo'lgan joy sonini ko'rib chiqamiz. Zaxira arxivga siqilganligi sababli, u hozirgi vaqtda OS dan bir necha barobar kamroq bo'ladi. root@server:~# df –h
|
Tizimni back-up fayldan tiklash qanday amalag oshirildi?
Boshlash uchun terminalni oching, Ubuntu-da buni ilovalar menyusi - > >Aksessuarlar - > >Terminal orqali amalga oshirish mumkin. Ba'zi katalog o'qish va yozish uchun ildiz yoki super ruxsat talab (zaxira qilish uchun zarur bo'lgan), FilePermissions ko'rish nima uchun bir tushuntirish uchun. Vaqtinchalik ildiz ruxsat olish uchun, shunchaki siz Sudo bilan berish istagan har qanday buyruq boshlang'ich, RootSudo aytilgandek.
Bu misol uchun, biz root katalog o'zgaradi. Bu erda zaxira qilinadi. Bu o'zboshimchalik bilan qaror, zaxirani boshqa joyda yaratishingiz kerak. Masalan, o'rnatilgan tashqi qattiq diskka ichki ulangan boshqa bo'lim yoki disk, hatto uy katalogidagi papkadan foydalanish mumkin. Barcha hollarda, manzil ta'minlash sizning etarli joy bor uchun arxiv tejash. U erda harakat qilish uchun cd buyrug'idan foydalaning.
paydir. cd /
Quyidagi tizim arxivlash uchun qanday namunali buyruq.
tar-cvpzf zaxira.sol.gz -- =istisno / zaxira.sol.gz --bir faylli tizim /
|
Bo'limning obrazini yaratish qanday amalg oshiriladi?
|
Arxivni ochish jarayoni qanday komandalar asosoida amalga oshiriladi?
Arxivlash dasturlari- diskda joyni tejash maqsadida fayllar hajmini qisqartirishga imkon beruvchi dasturlardir. Ular turlicha ko’rinishda ishlatilsa-da, ishlash tamoyili bir xil: fayllarda aynan takrorlanadigan o’rinlar mavjud bo’lib, ularni diskda to’liq saqlash mazmunsizdir. Arxivlash dasturlarinig vazifasi takrorlanadigan shunday bo’laklarni topib, ularning o’rniga boshqa bir ma’lumotni yozish hamda ularning aniq ketma-ketligini to’liq ko’rsatishdan iborat. Bundan ko’rinadiki, turli fayllar uchun ularning siqilganlik darajasi turlicha bo’ladi. Masalan, matn yozilgan fayllar 2 martagacha siqilsa, rasmlarni tasvirlovchi fayllar 4 martagacha , hatto besh martagacha siqiladi.
Eng ko’p tarqalgan arxivlovchilar: ARJ, PKARC, PKPAK, PAK, PKZIP, LHRC, PKZIP va ARJ qulayroq va tеzroq ishlaydi.
Arxivni ochish, yani undagi fayllarni ochish uchun yuqoridagi buyruqda a harfi orniga e ( << extrost >> sozidan olingan - < извлечь > - chiqarish ) harfi qoyiladi.
Arxivlarni ochishda faqat oxirgi buyruqda PKZIP orniga PKUNZIP dasturi bajarilishini korish mumkin.
|
Linux fayl tizimi strukturasining umumiy tarkibini tavsiflab bering;
|
Linux distributivlari tahlil qiling;
|
VirtualBox orqali Linux Kali OT ni o'rnating;
|
Gnome utilitasi.
|
VirtualBox orqali Linux Fedora OT ni o'rnating;
|
VirtualBox orqali Linux Centoc OT ni o'rnating;
|
Xotiradan joy ajratish orqali Linux Kali OT ni o'rnating;
|
Xotiradan joy ajratish orqali Linux Fedora OT ni o'rnating;
|
Xotiradan joy ajratish orqali Linux Centoc OT ni o'rnating;
|
Xotiradan joy ajratish orqali Linux Kali 2020.3.1 versiyasini o'rnating
|
Linuxda qaysi komanda orqali foydalanuvchilarning tizimga kirganligini bilish jarayonini tavsoflab bering;
|
Quyidagi keltirilgan komandada nima yuz beradi, agar keltirilgan fayl fayli nomli fayl mavjud bo'lsa
|
$ cp to_do done
|
$ mv to_do done
|
Quyida keltirilgan komandalar farqini aytib bering;
|
$ echo cat
|
$ cat echo
|
Qaysi komanda yordamida fayl oxiridagi ma'lumotni ko'rish mumkin;
|
Qaysi komanda yordamida fayl boshidagi ma'lumotni ko'rish mumkin.
|
Linux muhitida fayllarni dublikat qilish jarayonini tavsiflab bering;
|
Uchta faylga guruh a‘zolari va boshqa foydalanuvchlar uchun ruxsatni qo‘shish.
|
LINUX OT fayl tizimi bilan tanishib chiqish. Fayllar bilan ishlash buyruqlarini o‘rganib chiqish.
Fayl-tizimi-axborot tashuvchisi yoki uning bo‘limidagi ma'lumotlarni saqlash va ularga kirishni tashkil qilish usuli. Klassik fayl tizimi ierarxik tuzilishga ega bo‘lib, unda fayl ungacha bo‘lgan to‘liq yo‘l bilan aniqlanadi.
Foydalanuvchi nuqtai nazaridan, fayl tizimi - bu fayllar joylashgan "bo‘shliq", fayl tizimining mavjudligi nafaqat "fayl nima deb nomlangan", balki "qaerda joylashganligini" aniqlash imkonini beradi.
Linux operastion tizimi quyidagi fayl tizimlari bilan ishlatilishi mumkin.
|
|
| |
