• Nazariy qism Global tarmoqlar
  • Laboratoriya ishi № 7. CISCO PACKET TRACER DASTURIDA WAN TARMOQLARINI
  • Loyihalash. Ishdan maqsad




    Download 0,51 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet1/6
    Sana15.05.2024
    Hajmi0,51 Mb.
    #236278
      1   2   3   4   5   6


     

     
     
     
     
     
     
    LOYIHALASH. 
    Ishdan maqsad: 
    Cisco Packet 
    Tracer dasturida global tarmoqlar, asosiy WAN protokollari
    haqida nazariy ma`lumotlarni o`rganish. Global tarmoqni loyihalash, statik va 
    dinamik
    marshrutlash amaliy ko`nikmalariga ega bo`lish.
    Nazariy qism 
    Global tarmoqlar
    -
    World Area Networks (WAN). Ular turli shahar va mamlakatlarda
    joylashgan bo'lishi mumkin bo'lgan geografik jihatdan tarqalgan kompyuterlar
    ni birlashtiradi.
    Katta maydonlarni qamrab oladi va ko'p sonli kompyuterlarni o'z ichiga olad
    i.
    WAN dizayn tamoyillari Ko'pgina global tarmoqlar ma'lum bir tashkilot uchu
    n qurilgan va
    yopiq. Boshqalar, ISP tomonidan qurilgan, tashkilotning mahalliy tarmog'idan 
    Internetga
    ulanishni ta'minlaydi. WANlar ko'pincha ijaraga berilgan liniyalardan foydalangan 
    holda quriladi
    (ikki yoki undan ko'p joylar orasidagi yopiq ikki tomonlama chiziqlar, oylik 
    to'lov evaziga
    taqdim etiladi). Lizingga berilgan liniyaning har bir uchida yo'riqnoma o'z ta
    rmog'ini ikkinchi
    darajali yo'riqnoma bilan ulashadi. Biroq, ijaraga olingan chiziqlar juda qimm
    atga tushishi
    Laboratoriya ishi № 7.
    CISCO PACKET TRACER DASTURIDA WAN TARMOQLARINI


    mumkin. Shuning uchun, buning o'rniga WAN-
    larni arzonroq paket paketlarini o'tkazish
    sxemasidan foydalangan holda qurish mumkin.
     
    Asosiy WAN protokollar TCP / IP, SONET / SDH, MPLS, ATM va Frame
    o'rni. Ilgari,
    X.25 protokoli ham keng tarqalgan edi, uni haqli ravishda Frame relayning avlodi 
    deb hisoblash
    mumkin.
    O'z kanallarini qo'llab-
    quvvatlaydigan va ularga provayderlarga kirish huquqini beradigan
    "telekom operatorlari" mavjud. Har bir operatorning mulki, unga ulangan bar
    cha
    provayderlarning mahalliy tarmoqlari, odatda "avtonom tizim" deb nomlanadi.
    Avtonom tizim - bu yagona ichki marshrutlash siyosati (IGP -
    Ichki shlyuz protokoli) bilan
    bir-
    biriga bog'langan mashinalarning to'plamidir. Avtonom tizimlarning o'zi bir-
    biriga ulangan
    bo'lib, kuchli Internet kanallari orqali yagona Internet tarmog'ini tashkil qilad
    i. Ammo boshqa
    barcha yo'riqnoma haqida har bir yo'riqchiga ma'lumotlarni uzatish mumkin e
    mas. Shuning
    uchun avtonom tizimning "chegara shlyuzlari" deb ataladigan narsalarni ajratib ko'
    rsatish odatiy
    holdir. Barcha shlyuzlar bitta magistral orqali ulanadi va tashqi marshrutlash proto
    kollari (EGP -
    Exercise Gateway Protocol) yordamida ma'lumot almashadi.
    Ichki protokollar RIP va OSPFni o'z ichiga oladi.


    Ushbu protokollarni tavsiflashdan oldin, ko'p protokol metrikalarida ishlatiladi
    gan "hop"
    tushunchasini tanishtiramiz. Hop yoki tranzit bo'limi -
    tarmoq paketlari uzatiladigan ikkita
    tarmoq tugunlari orasidagi tarmoq. Odatda tugunlar orasidagi "masofani" aniq
    lash uchun
    ishlatiladi. Qancha ko'p bo'lsa, marshrutlash yo'li va tugunlar bir-
    biridan "uzoqroq" bo'ladi.
    Masalan, quyidagi rasmda routerlar soni 2 ga teng bo'ladi. 
    1. 
    RIP
    RIP (Routing Information Protocol) juda sodda va ko'p qirrali, shuning uchun uni
    barcha
    operatsion tizimlar va apparatli yo'riqnoma qo'llab-
    quvvatlaydi. "Masofaviy vektor" protokollar
    sinfiga tegishli.
    RIP-
    ning g'oyasi juda oddiy. Har bir yo'riqnoma ma'lum vaqt oralig'ida (30 soniy
    a)
    qo'shnilariga ulanish haqida ma'lumot yuboradi. Qo'shni ularni ma'lumotlar ba
    zasi bilan
    taqqoslaydi va agar zarur bo'lsa, ma'lumotlarni qo'shib qo'yadi. Shunday qilib
    , barcha
    marshrutizatorlar o'zlarining barcha tarmoqlaridan xabardor bo'lishlari kerak.
    RIP-dagi metrika
    kerakli tarmoqqa ulanishlar soniga mos keladi. Metrik 16 bo'lsa, tarmoq mav
    jud emas deb
    hisoblanadi. Shuning uchun, protokol shlyuzlarning maksimal soni 16 dan ka
    m bo'lgan tarmoq
    bilan ishlashi mumkin.
    Ba'zida favqulodda vaziyatlar paydo bo'ladi, ular "halqa" va "cheksizlik" deb 
    nomlanadi.


    Biror bir tarmoqlardan birini o'chirgandan so'ng, uchinchi tomon yo'riqchisi
    qo'shni tomonga
    tarmoq u orqali mavjudligi to'g'risida xabar berganida (qo'shnisi tarmoqning
    mavjud emasligi
    to'g'risida yo'riqchini xabardor qilish uchun vaqt topolmasa) sodir bo'ladi. Bu shlyu
    zlar o'rtasida
    halqa hosil qiladi.
    Halqa hosil bo’lmasligini oldini olish uchun RIPda ikkita cheklov mavjud. B
    irinchisi,
    “ufqning bo'linish qoidasi” deb nomlanadi. A marshrutizatori B marshrutizato
    riga C tarmog'i
    haqida ma'lumot bergan bo'lsa, B marshrutizatori B tarmog'iga oid ma'lumotl
    arni yubormasligi
    kerak. Boshqacha qilib aytganda, yo'riqnoma, agar u ushbu tarmoq haqida da
    stlab ma'lumot
    olgan bo'lsa, qo'shniga tarmoq haqida ma'lumot yubormaydi. Ikkinchi cheklov
    shlyuzni
    marshrutning metrikasini, agar u xuddi o'sha yo'riqnoma tomonidan yuborilga
    n bo'lsa,
    o'zgartirishga majbur qiladi. Qisman, ushbu qo'shimchalar sizni halqa hosil b
    o’lishidan
    qutqaradi, lekin har doim ham emas. Router uchinchi tomon shlyuzidan zanji
    r bo'ylab soxta
    ma'lumotlarni qabul qilganda sodir bo'ladi. Cheklanishgacha hisoblash stantsiyalar
    ni o'z vaqtida
    xabar bermaslik natijasida yuzaga keladi. Bunday holda, soxta yo'nalish tarmoq me
    trikasi 16 ga
    teng bo'lguncha mavjud bo'lishi mumkin. Rasmiy ravishda, algoritm quyidagi
    cha ishlaydi: RIP
    yo'naltirish jadvali har bir xizmat ko'rsatiladigan mashina uchun yozuvni o'z ichiga
    oladi. Kirish


    o'z ichiga quyidagilarni olishi kerak:
    • belgilangan IP-manzil;
    • Marshrut metrikasi (1 dan 15 gacha; belgilangan joyga boradigan uyalar so
    ni); 
    • Belgilangan joyga boradigan yo'lda eng yaqin yo'riqnoma (shlyuz) ning IP-
    manzili;
    • Marshrut taymerlari.
    Vaqti-vaqti bilan (taym-
    aut orqali) yo'riqnoma yo'riqnoma jadvalining nusxasini barcha
    yo'riqnoma qo'shnilariga yuboradi va agar ular qisqa marshrutni topsalar, jad
    vallarini
    yangilaydilar.
    2. 
    OSPF
    RIP OSPF bilan almashtirildi, bu 15 tugun chegarasini olib tashlaydi va xiz
    mat trafigini
    minimallashtiradi. U "ulanishlar holati" protokollar sinfiga tegishli va uning ishi ik
    ki bosqichdan
    iborat:
    1. Yoqilgandan so'ng, har bir yo'riqnoma barcha qo'shnilar haqida barcha int
    erfeyslarga
    ma'lumot yuboradi.
    2. To'liq tarmoq rasmini yaratgandan so'ng, yo'riqnoma Dijkstra algoritmidan 
    foydalanib,
    har bir tarmoq uchun maqbul yo'nalish izlashni boshlaydi.
     
    Metrik endi hoplar soni emas, balki kanalning o'tkazish qobiliyati (10 nanose
    kundlik bir
    bitning uzatish vaqti). Shunday qilib, Ethernet uchun metrika o'nta, Tez Ethernet u
    chun bu bitta


    va 56 Kb / s kanal uchun 1785. Muayyan marshrut uchun umumiy metrika
    barcha oraliq
    yo'nalishlarning yig'indisidir. Shu bilan birga, OSPF hech qachon paketni bitta xop
    kanal orqali
    o'tkaza olmaydi, agar tez ulanish tarmog'i 3-
    4 hopdan iborat bo'lsa ham.Shuni ta'kidlash kerakki,
    OSPF bir vaqtning o'zida bir nechta kanallar orqali ma'lumotlarni yuborish imkoni
    yatiga ega va
    shu bilan tarmoqdagi yukni kamaytiradi. Biroq, bu holda metrik cheklov mavjud. 
    Biz bu haqda
    batafsil ma'lumot bermaymiz.
    3. 
    BGP
    Hozirda BGP to'rtinchi versiyada ro'yxatdan o'tgan va raqobatchilari yo'q. B
    GP ishining
    umumiy sxemasi quyidagicha. Marshrutlash to'g'risida ma'lumot almashishga
    qaror qilgan
    qo'shni SSLlarning BGP marshrutizatorlari o'zaro BGP ulanishlarini o'rnatadil
    ar va BGP
    qo'shnilari bo'ladilar. Keyin BGP masofaviy vektor yondashuvining kengaytm
    asi bo'lgan yo'l
    vektori deb nomlangan yondashuvdan foydalanadi. BGP qo'shnilari bir-
    birlariga yo'l vektorlarini
    yuborishadi. Yo'l vektori, masofa vektoridan farqli o'laroq, faqat tarmoq manzili va
    unga masofa
    emas, balki tarmoq manzili va yuborish atributlaridan belgilangan tarmoqqa y
    o'nalishning turli
    xususiyatlarini tavsiflovchi yo'l atributlarining ro'yxatini o'z ichiga oladi. 

    Download 0,51 Mb.
      1   2   3   4   5   6




    Download 0,51 Mb.
    Pdf ko'rish