Defitsitni hisobga oigan holda buyurtmaning samarali miqdorini

10.7-rasm.
Ulgurji narxlar arzonlashtirilishining 
yillik xarajatlar yig‘indisiga ta ’siri.
Materiallarga defitsit hisobga olinganda joriy zaxira harakatining 
eng umumiy holi 10.8-rasmda ko‘rsatilgan, bu yerda q„ ~  har 
bir t interval orasidagi kelib tushishlar boshidagi zaxira hajmi. 
t interval ikkita davrga ajraladi:
1. Omborda zaxira mavjud b o ig a n vaqt o ralig i, t\.
2. Zaxira mavjud bo ‘lmagan vaqt oraligi, ti.
Bu sharoitlarda zaxiraning boshlangich hajmi q„ partiyaning 
o p tim al hajm i q^ ga n isb atan kam roq deb qabul qilingan. 
Zaxiralarni boshqarish masalasi boshlangich zaxiraning ratsional 
kattahgini o'rnatishga va hajmini miqdoriy aniqlashga qaratilgan. 
Kelib tushayotgan partiyaning optimallik m ezoni b o iib tayyorlov- 
tashish xarajatlarining, zaxiralarni saqlashga ketadigan xarajat­
larning va defitsit natijasidagi yo:qotishlaming minimal summasi 
hisoblanadi.
Buyurtmaning sam arali miqdori quyidagi form ula b o ‘yicha 
aniqianadi:
i 87

= l2 C r S lC2+C 3
q°pt v 
c 2 
V 
c 3 
bunda, Сз — mahsulot defitsiti natijasidagi yillik xarajatlar.
Zaxira darajasi
10.8-rasm.
Defitsit hisobga olingan holda joriy zaxiraning 
harakatlanish sikli.
Сз sezilarli darajada oshganda C3 / ( G + C3) m unosabati 1 
ga intiladi va partiyaning optim al hajmi defitsit mavjud bo ‘lmagan 
holatdagi miqdorga intiladi.
Agar defitsit natijasidagi yo‘qotishlar katta boMmasa, unda 
Сз /( C 2 + Сз) 0 ga intiladi, partiyaning optim al hajmi esa 
cheksizlikka, ya’ni zaxirada yuqori darajadagi defitsit vujudga 
keladi.
Misol.
Detallarga beriladigan buyurtm aning samarali miqdori Xo 500 
donaga teng b o ‘lsin va defitsit natijasidagi yo‘qotishlar bir yilda
0,20 pul birligini tashkil etsin.
188

САА /0,1 + 0,2 
^
4 samarali
=
5 0 0 J
...p " —
= 6 1 3 ’
9 
= 5 0 0 /-----— ---- =408.
opt 
У 0,12 + 0,20
Davrning um um iy vaqti:
T = 613/1500 - 0,41 yoki 0,41 • 240 - 98,4 kun.
Keltirilgan hisoblar ko‘rsatib turibdiki, defitsit hisobga olingan 
holatda buyurtm aning samarali miqdori o ‘sadi (500 donaning 
o ‘miga 613 dona) va buyurtm a nuqtalari orasidagi davrga ko‘proq 
vaqt ketadi (0,33 ning o'rniga 0,4).

Download 8,11 Mb.