• OPT (Optimized Production Tehnology) — ishlab chi
qarishni optimallashtirish texnologiyasi.
Materiallarga boMgan ehtiyojni rejalashtirish — bu ishlab
chiqarishning zarur m oddiy resurslarga b o ‘lgan ehtiyojini
rejalashtirishning avtomatlashtirilgan tizimi.
MRP rejadagi masala-
lardan chetlanishlami hisobga olgan holda aniq vaqt masshtabida
buyurtmalar bajarilishini rejalashtirishni hamda ishlab chiqarish
zaxiralari nazoratini amalga oshiradi. MRPning asosiy maqsadlari
bo‘lib quyidagilar hisoblanadi: moddiy resurslarga bo'lgan ehtiyoj
ning kafolatli qondirilishi; zaxiralarni
minimal darajada ushlab
turish; ishlab chiqarishni, materiallarni xarid qilish va yetkazib
berishni rejalashtirishning aniqligini oshirish.
Resurslar taqsim lanishini rejalashtirish chiqib ketayotgan
tovarlami boshqarishning avtomatlashtirilgan tizimi sifatida tasnif-
lanishi mumkin.
U MRP ning oynadagi aksi boMib, xuddi shunday
logika, vositalar va metodlardan foydalanadi. Tizimning asosiy
funksiyalari qatoriga quyidagilar tegishli: taqsimot zanjirining har
xil darajalarida (markaziy — pereferik omborlar) zaxiralar va kelib
tushishlami rejalashtirish; mahsulot taqsimotining axborot ta’mi
noti; yuk tashishni rejalashtirish. Ishlab chiqarishning asosiy grafigi
talabni bashoratlash asosida shakllantiriladi.
Shunday qilish DRP
mahsuiotning ishlab chiqarish va sotish funksiyalarini birlashtirish
imkonini beradi hamda logistik xarajatlarni transport xarajatlar
va tovar harakatiga ketadigan xarajatlarni qisqartirish hisobiga
optimallashtiradi. MRP va DRP turtib boruvchi tizimlar turiga
kiradi.
Moddiy va axborot oqimlarini boshqarishda
integrallashgan
tizim ishlab chiqarish jarayoni hamda u bilan bogMiq boMgan
ta’minot va sotuv tizimlari bitta uzluksiz oqimlar sifatida namoyon
boMadi. Moddiy oqimlarni umumiy tizimda boshqarish muddat-
lami teskari rejalashtirish asosida amalga oshiriladi. Ishlab chi
qaruvchi ishning tugatilgan rejasiga va graflgiga ega emas, u
umuman buyurtmalar bilan emas, balki shu mahsulot iste'mol-
chisining aniq buyurtmasi bilan bogMangan va o‘zining
ishini shu
buyurtm a chegarasida optimallashtiradi. Ham m a boTinmalar
uchun faqat o‘rtalashtirilgan (1 oyga) rejalar tuziladi, ularni deka-
40
dalar (kun, soat) bo'yicha rejalashtirishni esa, detallami topshirish
muddatlarini va olingan buyurtma
hajmini hisobga olgan holda
ish bajaruvchilar amalga oshiradi.
