5.2. Moddiy oqimlarni bashorat qilish
Logistik strategiyani ishlab chiqishdan oldin ikkita bosqichni
bosib o ‘tish kerak: logistik faoliyatni bashorat qilish va rejalash
tirish.
Logistik faoliyatni bashorat qilish — kuzatuvlarga va nazariy
vaziyatga asoslangan kelajakda yuz berish ehtim oli b o ‘lgan voqea
tushunehasi; bir yoki bir nechta voqea sodir b o iis h ehtim oli
yoki jarayonning taxminiy ahvoli to ‘g‘risida asosli mulohaza yuri-
tish; kelajak davr to ‘g‘risida m ulohaza yuritish.
Bashorat qilish — sodir b o iish i m um kin b o ig a n m aiu m o tlam i
olish jarayonidir.
Bashorat qilish tartibi quyidagi bosqichlardan iborat:
1) bashorat obyektlarini aniqlash;
2) bashorat qilish lozim b o ig a n obyektlami tanlab olish;
3) bashorat qilish m uddatini aniqlash: qisqa m uddatli, o 'rta
muddatli yoki uzoq muddatli;
4) bashorat qilish modelini (modellarini) tanlash;
5) b a sh o rat qilish u ch u n m uhim b o ig a n m a iu m o tla rn i
to ‘plash;
6) bashorat qilish m odelini asoslab berish;
7) oldindan aytib berishni tuzish;
8) natijalam i kuzatish.
Bashorat qilishda turii usullar q o ‘llaniladi. O ldindan aytib
berish
usullari — bu kelajakdagi berilgan vaqt oraligida sodir
b o iish ehtimoli b o ig a n
voqea rivojini aniqlash va ularni pul
yoki mahsulot ifodasida belgilashning turii usullaridir. Ular, odatda,
o'ziga xos maqsadda foydalanish uchun ishlab chiqiladi, shuning
uchun barcha mavjud usullarga to iiq tushuncha berish imkoniyati
yo‘q. Odatda, murakkab tuzilmaga ega standart usullardan foyda-
laniladi. Bashorat qilish usullari, jum ladan reprezentativ so‘roq
o ‘tqazish va ekspertlar so‘rovlari natijasiga asoslanishi mumkin.
Barcha usullar quyidagi asosiy guruhlarga ajratiladi:
1)