Kontaktli o’lchash usuli-asbobshng sezgir elementa O’lchash ob’ektiga
(jismga) tegizib O’lchash usuli. Masalan:. diametr, uzunlik va xaroratni
O’lchash.
Kontaktsiz O’lchash-u pch’sh asbobining sezgir elementa ob’ektga
tegizmasdan O’lchash. Masalan: masofani radiolakator bilan O’lchash.
O’lchash vositalarining konstruktiv to’zilishi Xozirgi vakgda respublikamiz sanoat korxonalarida juda kup asbob-
uskunalar mavjuddir. Shu sababli olinayotgan ulchov kiymatlarini kamrok
xatolik bilan xosil bulishini amalga oshirmokchi bulsak, eski asbob- uskunalar
urniga korxonalarni xorijiy davlatlarning zamonaviy tipdagi
asbob-uskunalari bilan ta’minlash zarur: Xar kanday O’lchash asboblarida
ishlashdan oldin, birinchi navbatda uning to’zilishi, xujjati-va ishlash uslubi
bilan tanishib chikish kerak buladi. Bular maxsus standartlarda va
yuriknomalarda kursatilgan. '
O’lchash vositalari xususiyatlari buyicha quyidagi turlarga bulinadi:
O’lchash vositalari metrologik massadlar buyicha 3 xil buladilar: 1) Etalon ulchov, etalon asboblar-bular birlamchi etalonlar deb ataladi.
Bu etalonlar davlat va xalkaro mikyosda saklanadi.
2) Namunaviy ulchov, namunaviy asboblar-bular ikkipamchi
etalonlar deb ataladi. Bu birlamchi etalonlar bilan solishtiriladi va ishchi
O’lchash vositalariga uzatiladi.
3) Ishchi ulchov, ishchi asboblar bevosita amaliy ishlarda ishlatiladi.
