- atro f m uhitga begona gazlarning tarqalishi;
- tuproq zarrachalarining deformatsiyalanishi;
~ tuproq zarrachalari elektr qarshiligining o ‘zgarishi va hokazo.
Yer k o ‘chki xavfi um uman boshqa xarakterlovchi belgilar orqali
aniqlanadi. Jumladan:
- tuproq zarrachalari nam lik darajasining ortishi;
- tuproq zarrachalari m ustahkam lik darajasining pasayishi;
- qiya sathli joylarda yoriqlarning hosil bo‘ lishi;
- yo‘llarda uzilishlam ing kuzatilishi;
- daraxtlam ing to ‘g ‘ri o ‘smasligi;
- uylar konstruksiyasining buziiishi;
- uylam ing devorlarida yoriqlarning yuzaga kelishi va boshqa
k o ‘rsatkichlar;
H ar
qanaqa x av f o ‘zida inson hayot faloiyatini izdan chiqaruvchi
energiyaga ega b o ‘lib, kimyoviy yoki biologik faol kom ponentlam i
o ‘zida saqlaydi. Masalan: atir-upa sanoatida qcrllaniladigan erituvchilar:
efir, spirt, xloroform va boshqalam ing surunkali ta ’sir etishi insonlarda
allergik kasalliklar yuzaga kelishiga sabab b o ia d i.
Xavflam ing turlari quyidagicha tasn if qilinadi:
1. Kelib chiqish tabiatiga koVra: tabiiy, texnogen, antropogenik va
ekologik.
2. Ta’sir xususiyatiga k o ‘ra: fizikaviy, kimyoviy, biologik, term ik va
psixofiziologik.
3. Olib keluvchi oqibatiga k o ‘ra: toliqish, kasallanish, jarohatlanish,
halokat, yong‘in, nurlanish, kuyish va boshqalar.
4. Keltiruvchi zarariga ko‘ra: ijtimoiy, iqtisodiy, texnik, siyosiy.
5. Kelib chiqish sohasiga k o ‘ra: turmushga, sportga, y o i transportiga,
ishlab chiqarishga, urushga, tabiiy ofatga oid xavflar.
6. Insonga ta ’sir qiiish darajasi ga qarab: faol (aktiv) va sust (passiv).
7. Ta’sir doirasiga ko ‘ra: lokal, mahalliy, milliy, global.
8. Ta’sir etish tezligiga ko ‘ra: tasodifiy, shiddatii, m o ‘tadil va ravon.
Bulardan shunday xulosa chiqadiki, inson faoliyatining bironta turi
yo'qki, u absolut xavfsiz am alga oshsa. Shuning uchun, har qanday xavf
potensial xavfli hisoblanadi.
