Makroiqtisodiyot kursi Mavzu Asosiy makroiqtisodiy ko'rsatkichlar Umumiy ishlab chiqarish va daromadning asosiy ko'rsatkichlari

YaIMni xarajatlar bo'yicha hisoblash usuli

Barcha makroiqtisodiy agentlarning xarajatlarining yig`indisi:

• uy xo'jaliklari - iste'mol xarajatlari C ;
• firmalar - investitsiya xarajatlari I ;
• davlat ( hukumat) - tovarlar va xizmatlarning davlat xaridlari G;
• xorijiy sektor - sof eksport NX :

YaIM = C + I + G + ( Ex - Im )

Iste'mol xarajatlari

Iste'molchi xarajatlari umumiy xarajatlarning eng katta ulushini (taxminan 2/3) tashkil qiladi.

Iste'mol xarajatlari uy xo'jaliklarining quyidagi xarajatlarini o'z ichiga oladi:

• joriy iste'mol – uzoq muddat foydalanilmaydigan tovarlar sotib olish
• (oziq-ovqat, kiyim-kechak, poyabzal va boshqalar);
• uzoq muddat foydalaniladigan tovarlarni iste'mol qilish ( mebel, avtomobil, televizor, kompyuter va boshqalar).

(uy-joydan tashqari) ;

• xizmatlar uchun to'lov ( sartaroshlik , sayyohlik ,

o'yin-kulgi va boshqalar. ).

Investitsion xarajatlar

ishlab chiqarish vositalarini sotib olishga sarflagan xarajatlarini ifodalaydi . Bu quyidagi xarajatlar miqdori :

• yangi uskunalar, mashinalar va asboblar ;
• yangi sanoat qurilishi (binolar, ofislar, mehmonxonalar, fabrikalar va boshqa tijorat ko'chmas mulklari);
• yangi uy-joy qurilishi (uylar, kvartiralar, kottejlar);
• inventarizatsiyaga investitsiyalar .


Download 3,18 Mb.