• O’z miqyosiga ko’ra raqobat ikki turga bo’linadi Tarmoq ichidagi raqobat Tarmoqlararo raqobat. 1.2 Raqobatning asosiy turlari, vazifalari va shakllari
    		•

    Maktab menejmenti




    Download 2,18 Mb.
    bet3/5
    Sana20.05.2024
    Hajmi2,18 Mb.
    #246544
    1   2   3   4   5
    Bog'liq
    innovatsion iqtisodiyot kurs ishi

    Narxli
    Narxsiz
    raqobatlashuvda kurashning asosiy usuli bo’lib, ishlab chiqaruvchilarning o’z tovarlari narxini boshqa ishlab chiqaruvchilarning shunday mahsulotlari narxiga nisbatan pasaytirishi hisoblanadi
    raqobat kurashning asosiy omili tovarlarning narxi emas, balki uning sifati, servis xizmat ko’rsatish, ishlab chiqaruvchi firmaning obru-e‘tibori hisoblanadi.
    O’z miqyosiga ko’ra raqobat ikki turga bo’linadi
    Tarmoq ichidagi raqobat
    Tarmoqlararo raqobat.
    1.2 Raqobatning asosiy turlari, vazifalari va shakllari
    Tarmoqlar ichidagi raqobat ishlab chiqarish va sotishning qo’layroq sharoitiga ega bo’lish, qo’shimcha foyda olish uchun bir tarmoq korxonalari o’rtasida boradi. Korxonalarning (tarmoqlar ichida) har bir tarmoqda texnika bilan ta‘minlash darajasi va mehnat unumdorligi darajasi turlicha bo’lganligi sababli, shu korxonalarda ishlab chiqarilgan tovarlarning individual (alohida) qiymati bir hil bo’lmaydi.
    Tarmoqlararo raqobat turli tarmoqlar korxonalari o’rtasida eng yuqori foyda normasi olish uchun olib boriladigan kurashdan iborat. Masalan, sanoat, qishloq xo’jaligi va qurilish sohalarida raqobatda qaysi tarmoqda foyda ko’p bo’lsa, kapital shu tarmoqda ko’chiriladi, keyin esa boshqasiga qaytadi, chunki shu tarmoq mahsulotlariga talab ko’payadi. Bu kurash teng kapital uchun teng foyda olishiga intilishini ta‘minlaydi.
    Hozirgi bozor iqtisodiyotida raqobatning quyidagi asosiy vazifalarini ajratib ko’rsatish mumkin:
    1. Tartibga solish vazifasi;
    2. Resurslarni joylashtirish vazifasi;
    3. Innovatsion vazifa;
    4. Moslashtirish vazifasi;
    5. Taqsimlash vazifasi;
    6. Nazorat qilish vazifasi
    Raqobat ishtirokchilari quyidagi sub‘ektlardan iborat bo’ladi:
    1. Ishlab chiqaruvchi va sotuvchilar o’rtasida;
    2. Iste‘molchi va xaridorlar o’rtasidа.
    Raqobatning to’rtta shakli mavjud:
    1. Erkin raqobat;
    2. Monopolistik raqobat;
    3. Monopoliya;
    4. Oligopoliya
    Raqobat intensivlik darajasi bo‘yicha, ehtiyojlarni qondirish shakli bo‘yicha, xarajatlar yo‘nalishi bo‘yicha va ta’sir qilish usullari bo‘yicha klassifikatsiyalanadi
    Intensivlik darajasi
    Jalb etuvch
    Chegaralangan
    shavqatsiz
    Ehtiyojlarni qondirish
    Funksioanl
    Tur
    predmet
    Xarajatlar yo’nalishi
    Savdo markalar
    Tarmoq raqobat
    Formal raqobat
    Umumiy raqobat

    Download 2,18 Mb.
    1   2   3   4   5




    Download 2,18 Mb.