Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari




Download 1,64 Mb.
bet2/3
Sana17.05.2024
Hajmi1,64 Mb.
#240415
1   2   3
Bog'liq
Malumotlar bazasi kurs ishi

1-BOB Ma’lumotlar bazasi
Mavzu: 1.1Ma’lumotlar bazasi haqida
Zamonaviy axborot texnologiyalarining asosiy g'oyalari ma'lumotlar bazalari tushunchasiga asoslanadi. Ushbu kontseptsiyaga ko'ra, axborot texnologiyalarining asosini ma'lumotlar tashkil etadi, ular o'zgaruvchan real dunyoni adekvat aks ettirish va foydalanuvchilarning axborotga bo'lgan ehtiyojlarini qondirish uchun ma'lumotlar bazalarida tashkil etilishi kerak.
Ma'lumotlar bazasi nazariyasidagi eng muhim tushunchalardan biri axborot tushunchasidir. Axborot har qanday hodisa, jarayon yoki ob'ekt haqidagi har qanday ma'lumotni anglatadi.
Ma'lumotlar banki (MB) axborot tizimining bir turidir. BnD - bu maxsus tashkil etilgan ma'lumotlar tizimi: ma'lumotlar bazalari, dasturiy ta'minot, texnik, lingvistik, tashkiliy va uslubiy vositalar markazlashtirilgan to'planishi va ma'lumotlardan jamoaviy ko'p maqsadli foydalanishni ta'minlash uchun mo'ljallangan.
Qo'shimcha individual ma'lumotlarni boshqarish vositalarini joriy qilgan natijada kutubxonalar axborot tizimlarining muhim qismi bo'lib, amalda bir tizimdan ikkinchisiga takrorlangan.
Murakkab tuzilgan ma'lumotlarni boshqarish uchun mas'ul bo'lgan axborot tizimlarining umumiy qismini aniqlash va umumlashtirish istagi keyinchalik ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (DBMS) deb nomlangan yangi dasturiy ta'minot tizimlarini va ushbu tizimlar nazorati ostida ishlaydigan ma'lumotlar omborlarining o'zini amalga oshirishga olib keldi. , ma'lumotlar bazalari deb atalgan.
Bugungi kunda ma'lumotlar bazasini rivojlantirish tarixi 45 yildan ortiq vaqtga borib taqaladi. 1968 yilda IBM birinchi sanoat ma'lumotlar bazasini yaratdi:IBM IMS (Axborotni boshqarish tizimi)DBMS bosh arxitektori Vern Uotts edi. 1956-yilda IBM’ga qo‘shilgan holda, u IMS ustida uning dastlabki dizaynidan 2009-yil 4-aprelida vafotigacha doimiy ishladi.IMS zimmasiga Saturn V raketasi va Apollon kosmik kemasi uchun mahsulot spetsifikatsiyalarini qayta ishlash vazifasi yuklatildi.Axborot tashuvchisi sifatida magnit lenta, ma'lumotlar strukturasi sifatida esa ierarxik model ishlatilgan.
80-yillarda turli xil tijorat relyatsion ma'lumotlar bazasi yaratildi - masalan, IBM, Oracle va boshqalardan DB2 yoki SQL/DS. Aksariyat ma'lumotlar bazasi ma'lumotlar bazasida ma'lumotlar bazasi bilan ishlashning interaktiv rejimini taklif qiluvchi rivojlangan va qulay foydalanuvchi interfeysi mavjud edi. ma'lumotlar bazasi tavsifi va so'rovlarni loyihalashning bir qismi sifatida.

Ma'lumotlar bazasini rivojlantirishning uchinchi bosqichi mahalliy va global kompyuter tarmoqlarining tarqalishi bilan bog'liq.Bugungi kunga kelib, uchinchi bosqichni tugallanmagan deb hisoblash mumkin.


Ushbu bosqich ma'lumotlarni tavsiflash va manipulyatsiya qilish uchun tillarda bir qator standartlarni ishlab chiqishni o'z ichiga oladi:SQL-89, SQL-92, SQL-99, SQL:2003, SQL:2006, SQL:2008Zamonaviy ma'lumotlar bazasining vakillarini Oracle, MS SQL, Informix, DB2, MySQL va boshqalar ma'lumotlar bazasi serverlari deb hisoblash mumkin.
Ma'lumotlar - ma'lum bir shaklda taqdim etilgan ma'lumotlar, uni to'plash, saqlash va keyinchalik shaxs yoki axborot vositasi tomonidan qayta ishlashni avtomatlashtirish imkonini beradi.
Ma'lumotlar - bu kompyuterda saqlash, qayta ishlash, shuningdek aloqa kanallari orqali uzatish uchun qulay bo'lgan diskret, qat'iy shakldagi ma'lumotlar.
Ma'lumotlar bazasi (MB) - bu kompyuter tizimi xotirasida saqlanadigan va ko'rib chiqilayotgan mavzu sohasidagi ob'ektlarning holati va ularning munosabatlarini aks ettiruvchi maxsus tashkil etilgan ma'lumotlar to'plami. Ma'lumotlar bazasi ko'plab tegishli fayllardan iborat.
Ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimi (DBMS) - bu ma'lumotlar bazasini yaratish, saqlash va ko'p foydalanuvchilar bilan almashish uchun mo'ljallangan til va dasturiy vositalar to'plami.
Ma’lumotlar bazasi - axborotlar tizimlarining eng muhim tarkibiy qismi. Oxirgi foydalanuvchi va ma’lumotlar bazasi administratorining ishini yengillashtirish uchun MBBT yaratilgan edi. Bu tizimlar ma’lumotlar bazasini amaliy dasturlardan ajratadi. MBBT dastur va apparat vositalarining murakkab kompleksi bo‘lib, foydalanuvchi shu tufayli faqat ma’lumotlar bazasini mantiqiy tashkil etishnigina tasavvur qiladi. Ma’lumotlar bazasini mantiqiy tashkil etish uni fizik amalga oshirishdan (ya’ni tashkil etish va fayllarni ishlashdan) sezilarli farq qilishi mumkin. Foydalanuvchilarning ixtiyorida talablar tili bo‘lib ular yordamida foydalanuvchilar ma’lumotlarni tanlashi va o‘zgartirishi mumkin.
Mantiqiy tuzilishni fizik (jismoniy)dan ajratish axborotlarning taqdim etishning bir qancha bosqichlari paydo bo‘lishiga olib keldi. Natijada turli bosqichlardagi ancha murakkab dasturiy ta’minlash yuzaga keldi.
Eng yuqori bosqichda talablar tili avvaliga biror oraliq prosedura tiliga uzatiladi. Bu prosedura tili yordamida keyinchalik tanlash va boshqa amallar bajarish operatsiyalar bajariladi.
Prosedura tili o‘z navbatida bevosita bajarish uchun mashina tiliga o`tkaziladi.
Ma’lumotlarning mustaqilligi - MBBTga asosiy talab, talablarning kuchli tili esa foydalanuvchining talablarini qondirishning muhim shartidir. Bu tillar assotsiativ manzillashtirish va ma’lumotlar to‘plami bilan amallar bajarish vositalariga ega. Bu esa o‘z navbatida kompyuterlar yangi qurilmalarining ichida ulardan samarali foydalanishga sharoit yaratadi.


Download 1,64 Mb.
1   2   3




Download 1,64 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari

Download 1,64 Mb.