|
Ma’lumotlar ombori tushunchasi va uni tashkil etuvchilari. Ma’lumotlar ombori haqida tushuncha
|
| bet | 13/80 | | Sana | 30.11.2023 | | Hajmi | 2,76 Mb. | | #108480 |
Bog'liq 1-10MBBTning asosiy xususiyatlari — bu faqatgina ma’lumotlarni kiritish va saqlashda ishlatiladigan protseduralar tarkibi bo‘lmasdan, ularning strukturasini ham tasvirlaydi. Ma’lumotlarni o‘zida saqlab va MBBT ostida boshqariladigan fayl oldin ma’lumotlar banki, keyinchalik esa «Ma’lumotlar bazasi» deb yuritila boshlandi. Ma’lumotlarni boshqarish tizimi quyidagi xossalarga ega:
— fayllar to‘plami mantiqiy kelishuvni quvvatlaydi;
— ma’lumotlar ustida ish yuritish tili bilan ta’minlaydi;
— har xil to‘xtalishlardan keyin ma’lumotlarni qayta tiklaydi;
— bir necha foydalanuvchilarning parallel ishlashini ta’minlaydi
MB bitta yoki bir necha modellarga asoslangan bo`lishi mumkin. Xar qanday modelga o`zining xossalari (parametrlari) bilan tavsiflanuvchi obyekt sifatida qarash mumkin. SHunday obyekt ustida biror amal (ish) bajarsa bo`ladi. MB modellarining uchta asosiy turlari mavjud:
Relyatsion, ierarxik va semantik tarmoq.
Relyatsion (lotin tilidagi relatio-munosabat so`zidan olingan) modelda ma’lumotlarni saqlash uni tashkil etuvchi qismlari orasidagi munosabatlarga asoslangan. eng sodda xolda u ikki o`lchovli massiv yoki jadvaldan iborat bo`ladi. Murakkab axborot modellari ana shunday jadvallarning o`zaro bog`langan to`plamidan iborat.
MBning ierarxik modeli pastki pog`onadagi yuqori pog`onadagiga bo`ysinish tartibida joylashgan elementlar to`plamidan iborat bo`ladi va ag`darilgan daraxt(graf)ni tashkil etadi. Ushbu model satx,tugun,bog’lanish kabi parametrlar bilan tavsiflanadi.
MBning semantik tarmoq modeli ierarxik modelga uxshashdir. U xam tugun, satx, bog`lanish kabi asosiy parametrlarga ega. Lekin semantik tarmoq modelida turli satxdagi elementlar orqali «erkin», ya’ni «xar biri xamma bilan» ma’noli bog’lanish qabul qilingan.
IYERARXIK TIZIMLAR
IBM firmasining Informatsion Management System (IMS) tizimi ko‘p tarqalgan va taniqli tiрik vakili bo‘ladi. Uning birinchi varianti 1968-yilda paydo bo‘lgan. Hozirgacha ko‘pgina ma’lumotlar bazasi u bilan ishlash imkoniyatiga ega. Bu MBda yangi texnologiyaga va yangi texnikaga o‘tishda yetarlicha muammolarni hal qilishga olib keladi.
|
| |
