Marganez va uning birikmalarini olinish va xossalari
Reja:
Marganez haqida umumiy ma`lumot
Uning olinishi va xossalari
7-gruppaning yonaki gruppachasiga marganets, texnitsiy, reniy elementlari kiradi. Bu elementlarning sirtqi qavatida 2 ta, sirtidan ikkinchi qavatida 13 ta elektron bor. Reaksiyada bu elementlar sirtqi qavatidagi ikki elektronni berib, ikki musbat zaryadli boʻladi, ammo sharoitga qarab, sirtdan ikkinchi qavatidan 5 tagacha elektron berishi mumkin, demak ular ham galogenlar kabi valentliklari oʻzgaruvchan boʻladi, hosil qilgan birikmalarida yuqori valentligi +7 ga yetadi. Gruppasidagi elementlar sirtqi qavatidan 2 ta elektron boʻlgani uchun, marganets elektron qabul qila olmaydi va reaksiyalarda faqat elektron yoʻqotadi.
Marganetsning tabiatda uchrashi. 7-gruppaning yonaki gruppachasidagi elementlar orasida eng muhimi marganetsdir. U yer poʻstlogʻining 0,01% ni tashkil etadi. Marganetsning tabiatda eng koʻp uchraydigan birikmalaridan biri pirolyuzit MnO2.Tabiatda marganetsning quyidagi birikmalari ham koʻp uchraydi M: Mn2O3, Mn3O4, MnS, MnS2. Marganetsning eng katta konlari Ukrainada, Zakavkazeda, Gruziyada, Uralda, Gʻarbiy Sibirda, Qozogʻistonda mavjud.
Marganetsning davriy sistemadagi oʻrni.
Kimyoviy belgisi Mn;
4-davr;
4-qator;
7-guruhning yonaki gruppachasi;
Tartib raqami 25;
Atom ogʻirligi 54,9;
Metall;
2-7 valentlikni namoyon qiladi;
Kislorodli birikmasi MnO2, Mn2O3, Mn3O4;
Vodorodli birikmasi yoʻq;
Atom tuzilishi +25)2)8)13)2);
p=25, e=25, n=25;
Marganetsning fizik xossalari. Oq tusli qattiq metall boʻlib, solishtirma ogʻirligi 7,4 ga teng, suyuqlanish temperaturasi 1250C qaynash temperaturasi 2050C ga teng. Havoda yupqa oksid parda bilan qoplanadi.
|