|
Ma’ruza №12 Mavzu. Web-texnalogiyalari va ularning informatika ta’limida tutgan o’rni
|
| bet | 2/3 | | Sana | 16.01.2024 | | Hajmi | 44,11 Kb. | | #138916 |
Bog'liq 12-Ma\'ruza. 8-mavzu. Qish. R T, PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALARNI LOYIXALASHTIRISH VA REJALASHTIRISH, 6 - mavzu. O\'quv animatsion roliklar tayyorlash dasturlari bilan ishlash, Пахта хом ашёсини сақлаш ва қайта ишлаш (3), 6-amaliyot, Ta\'limda AT1 2021-(TS va MG), jadval Qudratov Alijon, Бухгалтерия Ўқув қўлланмаси 2021 1С, O\'rinova Shahlo ij, 4.9-шакл. ОАК (2), ANNOTATSIYA, Amirillayeva, 1-MA\'RUZA, 5.амалий, Html Haqida Qullanma copyVirtual borliq — inson real borliqda harakat qilayotgani illyuziyasini kompyuterda yaratish imkonini beruvchi interfaol texnologiya. Bunda obyektiv borliqni tabiiy sezgi organlari yordamida idrok etish o’rnini maxsus interfeys (https://azkurs.org/8-amaliy-mashgulot- interfeys-turlari-foydalanuvchi-interfeysin.html), kompyuter grafikasi va ovoz vositasida sun’iy yaratilgan kompyuter axboroti egallaydi. Virtual borliq amalda yo’q narsa, uni qo’l bilan tutish, uning ta’mi va hidini his qilish mumkin emas. Shunga qaramay, u mavjud va inson bu xayoliy olamga kirib, uni nafaqat kuzatadi va boshdan kechiradi, balki unga ta’sir ko’rsatish imkoniyatiga ham ega bo’ladi, ushbu olamda mustaqil harakat qiladi (https://azkurs.org/tafakkur-jarayonini-organish-va-axborot-nazariyasi.html), uni o’zgartira oladi. Virtual olam — inson borlig’ining o’ziga xos shakli va odamlar ma’naviy aloqasining alohida madaniy ifodasidir. Ammo virtual borliq real fizik borliqdek lazzat baxsh eta olmaydi, chunki bu borliq ta’sirida vujudga keluvchi his-tuyg’ular ko’p jihatdan uning o’zi bilan emas, balki uni biz qanday idrok etishimiz bilan belgilanadi. Biz virtual dengizda cho’milishimiz mumkin, ammo bunda paydo bo’luvchi histuyg’ularimiz bu dengizni biz qanday idrok etishimizga bog’liq bo’ladi. Virtual tarvuz haqiqiy tarvuzdan shirin emas va h.k. Virtual borliqni odamlar yaratadi. Shu bois virtual borliqda mavjud barcha narsalarning manbai inson ongidir. Binobarin, virtual borliq ong, ong osti sohasi va fantaziya chig’irig’idan o’tuvchi fizik borliqdan shakllanadi. Virtual borliq obyektiv tarzda (https://azkurs.org/1--topshiriq- borliq-falsafasi.html), ya’ni inson miyasida emas, balki kompyuterda mavjud bo’ladi. Ayni vaqtda, u inson ongining mahsulidir. Inson tomonidan yaratilganidan keyin u inson ongidan qat’iy nazar yashashda davom etadi, bu ongga har xil ta’sir ko’rsatadi, mazkur ongning mazmuniga - bilimlar, emotsiyalar (https://azkurs.org/umumiy-psixologiya-v5.html), kayfiyat hamda ongning boshqa unsurlariga qarab, har xil idrok etiladi.
Bugungi kunda virtual borliq inson madaniy faoliyatining turli sohalarida qo’llanilmoqda. Virtual borliqdan eng avvalo u vujudga kelgan sohada, fanda, jumladan fizikada suyuqlik va gazlar dinamikasini modellashtirishda, kimyoda kimyoviy reaksiyalar modelini tuzishda, geologiya va geografiya fanlarida foydalanilmoqda.
Muhandislik sohasida (https://azkurs.org/axborot-tizimlarining-tushunchasi-reja-axborot- tizimi-haqida-u.html), ayniqsa, xavfli sharoitlarda: ochiq kosmosda, dengiz va okeanlarning chuqur joylarida, yadro muhandisligida robotlarni masofadan turib boshqarishda virtual borliq keng qo’llanilmoqda. Kompyuter dizayni va uning ajralmas hamrohi - kompyuter ishlab chiqarishi raketalar va samolyotlar, avtomobillar katta binolar konstruksiyalarini sinovdan o’tkazishda yagona jarayonga birlashtirildi. Virtual borliq texnologiyasidan harbiylar ham keng foydalanmoqdalar.Masalan, AQSH armiyasida harbiy xizmatchilarda merganlik ko’nikmalarini shakllantirishda imitatorlardan, jang sharoitida tez va to’g’ri qarorlar qabul qilish ko’nikmasini shakllantirish uchun esa harbiy doktorlardan foydalaniladi. Juda qimmatga tushadigan va atrof muhitga katta zarar yetkazadigan harbiy mashqlar imitatsiya qilinmoqda. Tank qismlarida tankdan o’q uzishni hamda tank jangida askarlar va ofitserlarning shaxsiy ishtirokini imitatsiya qiluvchi harbiy o’yinlardan foydalanilmoqda.
Loyihalashtirilgan (https://azkurs.org/aerodromlarni-loyihalashtirishning- qonun-qoidalari-va-asosiy-l.html), lekin hali yasalmagan qurol-aslaha turlari sinovdan o’tkazilmoqda. Harbiylar olingan ma’lumotlarni tahlil qilish va ularga baho berish uchun ham kompyuter imitatsiyasidan foydalanmoqdalar. Ta’lim sohasida mashq trenajyorlarini yaratishda virtual borliq texnologiyasidan foydalanilmoqda. Yaqinda virtual kutubxonalar va muzeylar tashkil etish konsepsiyasi taklif qilindi. Masalan, virtual kutubxonalarda foydalanuvchi kompyuter yordamida kitob javonlarining vizual tasviri bo’ylab harakatlanishi, kerakli adabiyotlarni topishi va olib ko’zdan kechirishi, zarur holda esa ulardan nusxa ko’chirishi mumkin. Virtual muzey konsepsiyasi bir qadar boshqacha. Virtual muzey foydalanuvchilarga kolleksiyadagi istalgan eksponatni uning tabiiy, uch o’lchovli ko’rinishida ko’rish imkonini beradi.
|
| |
