|
Qayta yozilmaydigan lazer-optik disklar CD-ROM
|
| bet | 28/56 | | Sana | 21.12.2023 | | Hajmi | 112,17 Kb. | | #125861 |
Bog'liq Ma’ruza matnlari 1-mavzu Shaxsiy kompyuterlarning ta’minotiQayta yozilmaydigan lazer-optik disklar CD-ROM
Qayta yozilmaydigan lazer-optik disklarni odatda kompakt- disklar — Compact Disk (CD) ROM deb atashadi.CD diametri 4, 72 dyuym va qalinligi 0, 05 dyuymli plastik diskdan iborat, markazida diametri 0, 6 dyuymli teshik bor, ikki qatlamli: yupqa qaytaruvchi metall aktiv qavati va lakli qoplama. Bu disklar firma-tayyorlovchi tomonidan oldindan yozilgan ma’lumot (xususan dastur ta’minoti) bilan etkazib beriladi. Ularga ma’lumotni yozish laboratoriya sharoitlarida kuchli quvvatli lazer nuri bilan SHK dan tashqarida amalga oshirilishi mumkin, bunda lazer nuri CD ning aktiv qatlamida iz — mikroskopik chuqurchali yo’lka qoldiradi. Shunday qilib, birlamchi «usta-disk» yaratiladi. CD-ROM ning ommaviy ko’paytirish jarayoni «usta-disk» bo’yicha bosim ostida qo’yish yo’li bilan bajariladi.
Raqamli DVD videodisklari
Tashqi eslab qolish qurilmalari texnikasidagi haqiqiy burilishni, birinchi marta 1996 yilda paydo bo’lgan va o’lchamlari oddiy CD-ROM niki kabi bo’lgan yangi raqamli videodisklar yaratadi, lekin ularning sig’imi hozirdayoq 17 Gbaytgacha etadi va nafaqat DVD-ROM, balki DVD-RAM ni ham ishlab chiqarish rejalashtirilmoqda.
Bugungi kunda o’z ichiga to’rtta DVD-ROM tipini olgan standart mavjuddir:
DVD5 — sig’imi 4, 7 Gbayt; bu bir qavatli yoziladigan bir tomonlama disk (bir tomonlama CD-ROM ga o’xshash, lekin yozuvi zichlashtirilgan);
DVD9 — sig’imi 8, 5 Gbayt; bu bir qavatli yoziladigan bir tomonlama diskdir; yuqori qavati lazer nuri uchun yarim shaffof — pastki qavatidan o’qish birinchisidan to’lqin uzunligi bilan farq qiladigan ikkinchi lazer bilan bajariladi;
DVD10 — sig’imi 9, 4 Gbayt; bu bir qavatli yoziladigan ikki tomonlama diskdir;
DVD18 — sig’imi 17 Gbayt; bu ikki qavatli yoziladigan ikki tomonlama diskdir.
Ularda eng yuqori o’qish tezligi hozircha 1400 Kbayt/s dan oshmaydi. Tayyor maxsulot sifatida hozir faqat bir tomonlama o’qiydigan diskovodlar chiqarilmoqda, DVD10 va DVD18 disklarini ishlatganda ularni qo’lda teskarisiga aylantirishga to’g’ri keladi.
Qayta yoziladigan disklarga kelsak (DVD-RAM va DVD-R), ularning 2, 6— 9, 4 Gbayt sig’imli birinchi modellari bozorda 1997 yil oxirida paydo bo’ldi.
ODY larning asosiy afzalliklari:
yig’uvchilarni almashinishi va kompaktligi (ixchamligi);
katta ma’lumot sig’imi;
CD va o’qish-yozish kallaklarining yuqori ishonchliligi va ko’pga chidashi (50 yil);
kirlanishlarga va silkinishlarga kichik sezgirligi (MDY larga nisbatan);
elektromagnit maydonlarga sezgirmaslik.
ODY lar uchun asosiy lokal interfeyslar bo’lib EIDE va SCSI interfeyslari xizmat qiladi.
HD DVD (yuqori aniqlikdagi raqamli universal disk) - DVD disklarga nisbatan yuqori aniqlik va hajmga ega. HD DVD disklar DVD disklarga qaraganda 5 marotoba ko’proq axborotni saqlaydi. HD DVD disklardagi axborotlar bir qatlamli diskda 15 Gb, ikki qatlamli diskda 30 Gb ni tashkil qiladi.
Blu-ray Disc, BD (ingl. blue ray — havo rang nur va disc — disk;) — optik disk tashuvchi formati bo’lib, raqamli axborotlarni hamda yuqori aniqlikdagi videomateriallarni kattazichlikda yozish imkonini beradi. Blu-ray Disc dagi axborotlarni o’qishda qisqa to’lqinli lazer (405 nm) dan foydalaniladi. Ushbu disklardagi axborot hajmi bir qatlamli diskda 25Gb, ikki qatlamli diskda 50 Gbni tashkil qiladi
|
| |
