5-rasm. Mexanik kuch uzatma (old yuritmali sxema):
I- dvigatel, II-ilashish muftasi, III-uzatmalar qutisi, IV-asosiy uzatma, V-yetakchi g`ildirak uzatmasi, VI- yetakchi g`ildiraklar.
Burovchi moment dvigateldan (1), ilashish muftasi (2) orqali, uzatmalar qutisi (3)ga uzatiladi. Uzatmalar qutisida burovchi momentning qiymati (ulangan pog`onaga mos ravishda) va yo`nalishi (orqaga harakat qilganda) o`zgaradi va kardan uzatmasi (4) orqali asosiy uzatma (5)ga uzatiladi, asosiy uzatmada burovchi moment qiymati uning uzatishlar soniga mos ravishda oshadi va differensialda teng ikkiga bo`linib, yarim o`qlar (6) orqali yetakchi g`ildiraklar (7)ga uzatiladi (4- rasm).
G`ildiraklarga uzatilgan moment miqdorining g`ildirak radiusiga nisbati g`ildirak bilan tayanch yuza orasida hosil bo`ladigan yetaklovchi kuchga tengdir. Bu kuch avtomobilning harakatiga qarshilik ko`rsatuvchi kuchlarni yengishga va avtomobilning tezlanishiga sarf qilinadi.
Asosiy uzatma, differensial va yarim o`qlar birgalikda yetaklovchi ko`prikni tashkil etadi.
Orqa g`ildiraklar yetaklovchi va dvigatel orqada joylashgan avtomobillarning transmissiyasi 6-rasmda keltirilgan (ZAZ-968M, «Zaporojes»).
|