|
Matematik va axborotli modellashtirish. Matematik modellar. Ob’ektiv borliqni o‘rganish va unga ta’sir etish vositasi sifatida
|
| bet | 7/12 | | Sana | 30.11.2023 | | Hajmi | 27 Kb. | | #108889 |
Bog'liq Matematik va axborotli modellashtirish. Matematik modellar. Ob’e-fayllar.orgO‘rganilayotgan obyekt qanchalik murakkab bo‘lsa, unda turli xil modellar (tavsiflar) tuzilishi mumkin. Shunday qilib, silindrsimon ustunga qarab turli tomondan, barcha kuzatuvchilar uni ma’lum o‘lchamdagi bir hil silindrsimon tanasi bilan modellashtirish mumkinligini aytishadi. Agar ustun o‘rniga murakkab me'moriy kompozitsiyani ko‘rib chiqsalar, unda har bir kishi o‘z modelini ko‘radi va uning modelini quradi. Shu bilan birga, bir-biriga zid bo‘lgan turli natijalar paydo bo‘ladi. Murakkab tizimlarni o‘rganishda ular ierarxiya tamoyiliga asoslandi. Bu tamoyil quyidagicha: “O‘rganilayotgan obyekt birinchi darajadagi bir nechta quyi tizimlarni o‘z ichiga oladi, ularning har biri ikkinchi darajali quyi tizimlardan tashkil topgan tizim hisoblanadi”. Shuning uchun strukturaning tavsifi va nazariy modelni yaratish turli "darajalarda" elementlarning "joylashuvi"ni, ya’ni ularning ierarxiyasini hisobga olish kerak. Tizimlarning asosiy xususiyatlari quyidagilardan iborat: Tizimlarning asosiy xususiyatlari quyidagilardan iborat: 1) yaxlitlik, ya’ni tizim xususiyatlarining individual elementlarning xususiyatlari yig‘indisi; 2) strukturaviy- murakkab strukturaning mavjudligi; 4) tizim va atrof-muhitning o‘zaro bog‘liqligi - tizim elementlari unga kiritilmagan va atrof-muhitni shakllantiradigan narsalar bilan bog‘liq; 5) ierarxik - tizim ko‘p bosqichli tuzilishga ega. Kompyuterli modellashtirish. Atrof-muhit hodisalarini o‘rganishning samarali usuli bu ilmiy tajribaning boshqariladigan sharoitda tabiiy hodisalarni o‘rganishdan iborat. Biroq, bu turdagi tajribalarni o‘tkazish odatda yuqori iqtisodiy xarajatlarni talab qilinadi, va istalmagan oqibatlarga olib kelishi mumkin. Bunday holda, o‘rganilayotgan obyekt kompyuterga asoslangan model bilan almashtiriladi va uning harakati turli tashqi ta’sirlari uchun o‘rganiladi. Kompyuterli modellashtirish. Atrof-muhit hodisalarini o‘rganishning samarali usuli bu ilmiy tajribaning boshqariladigan sharoitda tabiiy hodisalarni o‘rganishdan iborat. Biroq, bu turdagi tajribalarni o‘tkazish odatda yuqori iqtisodiy xarajatlarni talab qilinadi, va istalmagan oqibatlarga olib kelishi mumkin. Bunday holda, o‘rganilayotgan obyekt kompyuterga asoslangan model bilan almashtiriladi va uning harakati turli tashqi ta’sirlari uchun o‘rganiladi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Matematik va axborotli modellashtirish. Matematik modellar. Ob’ektiv borliqni o‘rganish va unga ta’sir etish vositasi sifatida
|
