|
Matematika“ fakulteti “Matematika-informatika
|
| Sana | 29.05.2024 | | Hajmi | 5,97 Kb. | | #256962 |
Bog'liq Termiz Davlat Pedagogika Unstitutining “Matematika“ fakulteti “M-azkurs.org
Termiz Davlat Pedagogika Unstitutining “Matematika“ fakulteti “Matematika-informatika “ yo’nalishi 101-guruh talabasi O`tanov Nurbekning “Kompyuter taminoti“ fanidan tayyorlagan Mustaqil ishi
Termiz Davlat Pedagogika Unstitutining “Matematika“ fakulteti “Matematika-informatika “ yo’nalishi 101-guruh talabasi O`tanov Nurbekning “Kompyuter taminoti“ fanidan tayyorlagan Mustaqil ishi Mavzu: Ona platadagi kondersatorlarni almashtirish
Reja:
1.Ona plata bilan tanishish,uning turini,imkoniyatlarini aniqlash
2. Ona plataga analogli va raqamli videokartalarni o’rnatish
3.Ona platadagi kondensatorlarni almashtirish
Ona plata
Ona plata "materinka" (inglizcha: motherboard — bosh plata; hisoblanadi. sleng. ona - barcha chip va qurilmalarni bir biriga ulash uchun asos) — Shaxsiy kompyuterning, noutbuk, telefon, planshetlarning asosiy qurilmalari — tezkor xotira, qattiq disk, chiplar, slot, kuler, ulash portlari va boshqa qurilmalar oʻrnatiladigan koʻp qatlamli muxr plata. Aynan ona plata bir-biridan farq qiluvchi qurilmalarni birlashtiradi va boshqaradi.
Ona plata qurilmasining asosiy qismini o‘z ichiga oladi, masalan, kompyuterda - protsessor, tizim shinasi yoki avtobuslari, RAM, "o‘rnatilgan. " periferik kontrollerlar , xizmat ko'rsatish mantig'i - va Kengaytirish kartalari deb nomlangan qo'shimcha almashtiriladigan platalarni ulash uchun ulagichlar, odatda umumiy avtobus yoki avtobuslarga ulanadi - masalan, 2000-yillarning boshlarida, IBM PC-mos keluvchi kompyuter, qoida tariqasida, uch xil avtobusning ulagichlarini olib yurardi - ISA, PCI va AGP. Kengaytirish kartasi uyalarini oddiygina ulaydigan Backplane/Card dan farqli o'laroq, anakart har doim ularni o'rnatish uchun faol komponentlar yoki ulagichlarni olib yuradi. Ingliz tilidagi adabiyotlarda anakartlarni kengaytirish va o'zgartirish qobiliyatiga ega bo'lgan anakartlarning o'ziga ("ana platalar") va bunday imkoniyatlarga ega bo'lmagan "asosiy platalar"ga ("mayin platalar") bo'lish odatiy holdir. to‘liq o‘zgarmas tizimni ifodalaydi.
Tizim platasi
Biz ,,Tizim platasi’’ deb nomlayotgan qurilmamiz o’sha siz bilgan ,,ona plata’’ yoki ,,materinskaya plata’’ dir. Qurilmaga nisbatan ,,ona’’ iborasini ishlatish biroz noqulay bo’lgani uchun biz uni ,,tizim platasi’’ deb nomladik. Inglizchada bu qurilma ,,Motherboard’’ yoki ,,Mainboard’’ deb ataladi.
Ona plataga oʻrnatiladigan asosiy qurilmalar:Markaziy protsessor (CPU).Tizimning mantiqiy yigʻindisi (chipset — ingl. chipset) — Markaziy protsessor(CPU)ni tezkor xotira va periferik qurilmalar kontrollyoʻrlari bilan ulanishni taʼminlovchi mikrosxemalar yigʻindisi. Odatda, zamonaviy tizimning mantiqiy yigʻindisi: „Shimoliy“» va „Janubiy“ koʻpriklar asosida quriladi.Shimoliy koʻprik (ingl. Northbridge), MCH (Memory controller hub), tizim kontrollyori.
Janubiy koʻprik (ingl. Southbridge), ICH (I/O controller hub), periferik kontrollyor
Ona plata bilan tanishish uning turini, imkoniyatlarini aniqlash
Ba’zan ona (motherboard) yoki asosiy plata (main board) deb ataluvchi tizimli plata (system board) kompyuterning asosiy bog‘lamalaridan hisoblanadi. Tizimli plataning asosiy vazifasi – kompyuterning hamma bog‘lamasini konstruktiv bitta qurilma sifatida birlashtirishdir (2.1-rasm). Haqiqatdan ham, tizimli plata kompyuterning asosiy ko‘rsatkichlarini, masalan, qanday protsessorni qo‘llash kerakligini, qaysi tezlikda protsessor bilan tezkor xotira axborot almashina olishini belgilab beradi. Hozirgi kunda o‘nlab firmalar tuzilishi, ular tomonidanm qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan protsessor turlari va ularning taktlash
chastotalari hamda ishchi kuchlanishlarning kattaliklari bilan farqlanuvchi, turli xil tizimli bloklarni katta miqdorda ishlab chiqarmoqdalar. Tizimli platalar har xil turdagi tizimli, lokal va tashqi shinalarning interfeyslarini quvvatlaydi. SHK ning ishlash samaradorligi qo‘llanuvchi
shinalar tarkibiga va bu shinalar uchun mo‘ljallangan platadagi mavjud slotlar miqdoriga bog‘liqdir.
Ona plata turlari Ona plataga analogli va raqamli videokartalarni o’rnatish
Tizimli plataning standarti (form-faktori) uning o‘lchamini, tashqi qurilmalarni ulash uchun mo‘ljallangan chiqishlarning holati va mahkamlash teshiklarining joylashishini belgilaydi Plataning aniq modeli va formatiga qarab teshiklar soni 6 tadan 12 tagacha bo‘lishi mumkin. Ularning platadagi holati qat’iyqayd qilingan. tizimli plataning uchta standarti uchun mahkamlash nuqtalarining sxematik rejasi ko‘rsatilgan. Tizimli plata yig‘ish shassisiga uning yuzasidan taxminan 5 mm balandlikda mahkamlanadi. Metall vtulkalar yoki plastmassali moslamalar plata bilan g‘ilof o‘rtasidagi oraliqni ta’minlaydi. Platani unga o‘rnatilayotgan qurilmalarning og‘irligidan vujudga keladigan o‘zgarishni kamaytirish uchun maksimal mumkin bo‘lgan nuqtalarga mahkamlash kerak. Plata g‘ilofga shassi bilan birga o‘rnatiladi. Agar protsessor elektr ta’minoti bloki yonida joylashgan bo‘lsa, platani qiyalatib kirgizish kerak. Plata kerakli holatni egallagandan keyin ichiga o‘rnatilgan (integratsiyalashgan) qurilmalar uchun razyomlar g‘ilofning orqa tarafidagi teshiklarga mos keladi. Shundan keyin shassini vintlar yordamida mahkamlash mumkin.
ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !
http://azkurs.org
|
| |
