• Bevosita ishtirok etuvchilarga ajratish metodi
  • Transformatsion metod
  • Distributiv metod til birliklarining nutq jarayonida boshqa bir birliklar bilan birika olish imkoniyatini tahlil etadi . Distributivsiyani “ sintaktik imkoniyat “ sifatida izoh –




    Download 144,48 Kb.
    bet6/8
    Sana18.05.2024
    Hajmi144,48 Kb.
    #241098
    1   2   3   4   5   6   7   8
    Bog'liq
    Karimova Sayyora

    Distributiv metod til birliklarining nutq jarayonida boshqa bir birliklar bilan birika olish imkoniyatini tahlil etadi . Distributivsiyani “ sintaktik imkoniyat “ sifatida izoh –

    • Distributiv metod til birliklarining nutq jarayonida boshqa bir birliklar bilan birika olish imkoniyatini tahlil etadi . Distributivsiyani “ sintaktik imkoniyat “ sifatida izoh –
    • lash mumkin . Masalan , biror so’z , morfema , fonemaning boshqa so’z , morfema, fonema bilan munosabatga kirish imkoniyati shu birliklarning distributsyasi deyiladi .
    • Distributsiyaning morfologik , sintaktik va leksik – semantik turlari mavjud .
    • Morfologik distributsiya bir turkumdagi so’zning boshqa turkumdagi so’z bilan munosabatga kira olishidir : sifat bilan ot , ravish bilan fe’l .

    Bevosita ishtirok etuvchilarga ajratish metodi

    • Bu uslub tilning ikki planli birliklari bor bo'lgan yaruslarga birdek xizmat qiladi Bevosita ishtirokchilarga ajratish uslubi o'z ishini sintaktik qatlamda boshlab, morfologik yarusgacha davom etadi. Bu uslubga asosan har qanday butunlik, xususan, gap hokim va tobelik munosabatida bo'lgan qismlardan iboratdir va ular bevosita bo'ysunish-iyerarxiya prinsipiga amal qiladi. Gap avval ikki ishtirokchi qismga va so'ngra har bir ishtirokchi qism yana ikki ishtirokchi qismlarga ajratiladi. Bu ish to oxirgi ikki eng kichik ma'no anglatuvchi birlik aniqlanguncha davom etadi.
    • Masalan:

    Transformatsion metod

    • Bu uslub zamonaviy uslublar ichida eng mukammali hisoblanadi. Chunki u tildagi sintaktik jarayonlarni tushuntirish imkoniga egadirj
    • Transformatsion uslub ta'limotiga binoan tilning sintaktik tuzilishi asosida elementar yadro gaplar yotadi. Bu elementar sintaktik strukturalarning o'zgarishi yangi turdagi mukammalroq strukturalarning (sintaktik birliklarni: so'z birikmalari, gaplarning) yuzaga kelishiga sabab bo'ladi. Har bir murakkab gap boshqa bir elementar (yadro) gapning o'zgarishi natijasidir. Bu uslub go'yo til paydo boigan vaqtdan boshlab, tilning to hozirgacha bo'lgan rivojlanish bosqichlarini o'z ichiga oladi. Ba'zi olimlarning fikrich'a, tillarning rivojlanish bosqichlarini bolalar nutqi misolida ko'rish mumkin.
    • Bolalar nutqini o'rganish shuni ko'rsatadiki, ular dastlab ayrim tovushlarni, ularning kombinatsiyasini, ayrim so'zlarni, so'z birikmalarini va keyinchalik sodda elementar gaplarni talaffuz qila boshlaydilar. Shundan so'ng asta-sekin bog'langan qo'shma gaplarni (parataksis), keyinchalik esa, ergashgan qo'shma gaplarni (gipotaksis) ishlata boshlaydilar.

    Download 144,48 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7   8




    Download 144,48 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Distributiv metod til birliklarining nutq jarayonida boshqa bir birliklar bilan birika olish imkoniyatini tahlil etadi . Distributivsiyani “ sintaktik imkoniyat “ sifatida izoh –

    Download 144,48 Kb.