|
Kriptografiyaning vazifasi xabarlarning maxfiyligini va haqiqiyligini ta’minlashdan iborat
|
bet | 4/5 | Sana | 31.01.2024 | Hajmi | 271,5 Kb. | | #149430 |
Bog'liq Mavzu №1 Axborot tizimlarida axborot xavfsizligining asosiy tushKriptografiyaning vazifasi xabarlarning maxfiyligini va haqiqiyligini ta’minlashdan iborat. Kriptotahlilning vazifasi esa kriptograflar tomonidan ishlab chiqilgan himoya tizimini ochishdan iborat. Hozirgi kunda kriptotizimni ikki sinfga ajratish mumkin: • simmetriyali bir kalitlilik (maxfiy kalitli); • nosimmetriyali ikki kalitlilik (ochiq kalitli). - Kriptografiya tizimini sxematik ravishda quyidagicha tasvirlash mumkin:
- Nosimmetrik ikki kalitlik kriptografiya tizimini sxematik ravishda quyidagicha tasvirlash mumkin:
- Simmetriyali tizimlarda quyidagi ikkita muammo mavjud:
- 1) Axborot almashuvida ishtirok etuvchilar qanday yo‘l bilan maxfiy kalitni bir-birlariga uzatishlari mumkin?
- 2) Jo‘natilgan xabarning haqiqiyligini qanday aniqlasa bo‘ladi?
- Ushbu muammolarning yechimi ochiq kalitli tizimlarda o‘z aksini topdi.
- Ochiq kalitli nosimmetriyali tizimda ikkita kalit qo‘llaniladi. Biridan ikkinchisini hisoblash usullari bilan aniqlab bo‘lmaydi.
- Birinchi kalit axborot jo‘natuvchi tomonidan shifrlashda ishlatilsa, ikkinchisi axborotni qabul qiluvchi tomonidan axborotni tiklashda qo‘llaniladi va u sir saqlanishi lozim.
- Kriptografiya – ma’lumotlarni o‘zgartirish usullarining to‘plami bo‘lib, ma’lumotlarni himoyalash bo‘yicha quyidagi ikkita asosiy muammolarni hal qilishga yo‘naltirilgan: maxfiylik va yaxlitlilik.
- Maxfiylik orqali yovuz niyatli shaxslardan axborotni yashirish tushunilsa, yaxlitlilik esa yovuz niyatli shaxslar tomonidan axborotni o‘zgartira olmaslik haqida dalolat beradi.
- Yovuz niyatli shaxslar o‘z maqsadlariga erisha olmasa va kriptotahlilchilar kalitni bilmasdan turib, shifrlangan axborotni tiklay olmasa, u holda kriptotizim kriptomustahkam tizim deb aytiladi.
|
| |