|
Mavzu: Birja bitimlari va ulaning turlari Birja bitim tushunchasi va uning husuyiyatlari
|
| Sana | 06.12.2023 | | Hajmi | 1.3 Mb. | | #112441 |
Bog'liq birja makro
Mavzu:Birja bitimlari va ulaning turlari
Birja bitim tushunchasi va uning husuyiyatlari.
Birja bitimlarining turlari .
Barter bitimlar va ularning turlari.
1
2
3
Reja:
Birja bitim tushunchasi va uning husuyiyatlari.
Birja bitimlari ,birja savdosidalari davomida ,birja qatnashchilari tomonida royxatdan o’tgazilganlik haqidagi malumot bor yog’ligini tekshiriladi. Birja qatnashchisi birja, birjaga qo’yilgan tovar nisbatan birjada ro’yxat olinganligi haqidagi shartnoma bitim hisoblanadi.Birja bitimlarini rasmiylashtirish va ro’yxatga olish tartibi birja tomonidan belgilanadi.Birjada tuzilgan biroq yuqorida ko’rsatilgan javob bermaydigan bitimlar birja bitimlari hisoblanmaydi.
Birjadan ro’yxattdan o’tmoqchi bo’lgan korxona yoki ferma o’ziga tegishli bo’lgan firmani moliyaviy taminnoti ,ishlab chiqish samarasi ,ishlarning soni barcha ichki va tashqi harajatlar hisoblab chiqan holda shartnoma tuziga rozi boladi .Birja ushbu birja bitimlari hisoblanmagan bitimlari tuzgan qatnashchilarga nisbatdan jinoiy yoki mamuriy jazo choralari koriladi.
Hozirgi paytda shartnoma bitimlari ikki tomon kelishuvi asosida amalga oshiriladi. Bitimlar qancha muddatda ekanlik firma va ikkinchi tomon orqali belianishi mumkin.Ko’plab bitimlar namunali shartnomalarni ishlab chiqish bo’yicha ishlar olib borilmoqda.
Birja bitimlarining turlari .
1.Kassa [spot yoki cash ]
2.Muddatli bitimlar yoki forvard bitimlari
3.Garovli bitimlar
4.Barter bitimlari yoki shartli bitimlar
5.Real birja qiymatiga ega bo’lgan muddatli bitim
Birja bitimi — „Birjalar va birja faoliyati toʻgʻrisida“gi OʻzR Qununining 22-moddasiga muvofiq, birja tomonidan roʻyhatga olingan birja tovari xususida birja savdosining birjada qayd etilgan natijasi boʻyicha tuzilgan oldi-sotti shartnomasidir. Birjada roʻyxatga olingan bitimlar notarial tasdiqlanmaydi, qonunlarda nazarda tutilgan hollar bundan mustasno. Birja bitimlarida birja nomidan va hisobidan amalga oshirilishi mumkin emas. Birjalar va birja faoliyati toʻgʻrisida"gi OʻzR Qonunining 24-moddasiga koʻra, birja aʼzolari birja bitimlarining ishtirokchilari hisoblanadilar. Birja aʼzolari(brokerlar) mijozlarning topshirigʻiga binoan, shuningdek oʻz nomlaridan va oʻz hisoblaridan (dillerlar) bitimlar tuzishlari mumkin. Birja aʼzolari oʻrtasidagi birja bitimlari birja savdolarining natijalariga koʻra tuzilad
Toshkent” Respublika fond birjasi – O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1994-yil 8-aprelda qabul qilingan “Iqtisodiy islohotlarni yanada chuqurlashtirish, xususiy mulkni himoya qilishni ta’minlash va tadbirkorlikni rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmoniga asosan tashkil etilgan. , 1994 yil 745-son, uning faoliyati respublikada amalga oshirilayotgan islohotlar va xususiylashtirilgan davlat korxonalari negizida ochiq turdagi aksiyadorlik jamiyatlarini tashkil etish siyosati bilan chambarchas bog'liq.
. Barter bitimlar va ularning turlari.
Barter (ing. barter — tovar ayirboshlash), muoʼvaza — valyutasiz (pul vositalari ishtirokisiz) bevosita tovar ayirboshlash; muayyan tovar (tovarlar) miqdorining qiymati boʻyicha muqobil boʻlgan boshqa tovar miqdoriga almashtirish shartnomasi. Koʻproq rivojlanmagan tovar munosabatlari, oʻtish davri uchun xos boʻlgan kelishuv. Ikkinchi jahon urushidan keyingi davrdagi erkin konvertirlanadigan (almashtiriladigan) valyuta kursi barqaror boʻlmagan, valyuta zaxiralari chegaralangan sharoitda jahonning koʻpgina mamlakatlarida qoʻllanildi va u xalqaro savdo hamda boshqa iqtisodiy munosabatlarda keng tarqaldi. Barterning bevosita ayirboshlash, kompensatsiyali kelishuvlar, kliring kabi shakllari mavjud. Tashqi savdoda Barter bitimi koʻproq qoʻllanadi. 90-yillar boshidan mamlakat ichkarisida ham korxonalar oʻrtasida ancha keng tarqaldi. Barter bitimiga binoan kelishgan tomonlar oʻz tovarlarini maʼlum narxda baholaydilar. Bu narx ayirboshlashning teng boʻlishini, tovarlarni yetkazib berish bilan bogʻliq boʻlgan barcha sarf-harajatlarni oʻz ichiga oladi. Bir tomon ikkinchisiga qarzdor boʻlib qolsa, u oʻz qarzini valyuta bilan emas, balki tovarlar bilan uzadi.
Etibotringiz uchun Raxmat!!!
|
| |
