|
Darsning jihozlari : Plakatlar , kimyoviy moddalardan na’munalar , kimyoviy jihozlar
|
| bet | 88/107 | | Sana | 13.06.2024 | | Hajmi | 1,21 Mb. | | #263146 |
Bog'liq 2 5433733911249158641Darsning jihozlari : Plakatlar , kimyoviy moddalardan na’munalar , kimyoviy jihozlar
Darsda qo’llaniladigan metod : Aralash , Interfaol metodlar.
Mashg’ulot bosqichlari:
№
|
Bosqichlar
|
Vaqti
|
1
|
Tashkiliy qism
|
3 daqiqa
|
2
|
O’tilgan mavzuni takrorlash
|
12 daqiqa
|
3
|
Yangi mavzuni bayoni
|
12 daqiqa
|
4
|
Mustahkamlash
|
15 daqiqa
|
5
|
Mashg’ulot yakuni. Uyga vazifa berish
|
3 daqiqa
|
Foydalanilgan adabiyotlar : Kimyo 8.Toshkent-2010. R.Asqarov,N.X.To’xtaboyev,K.G’.G’opirov.
Darsning borishi :
Tashkiliy qism: 1.Salomlashish.
2. Davomat.
3. Darsga tayyorgarlik ko’rish.
Uyga vaziufani tekshirish: Konspektni tekshirish , savol-javob tariqasida uyga vazifani so’rash.
Yangi mavzuni bayoni:
Ammiakning suvli eritmasi asos xossasiga ega bo‘lishini qanday izohlaysiz?
M olekulasining tuzilishi. Azot vodorod bilan bir necha xil moddalarni hosil qiladi. Azotning vodorodli birikmalari ichida eng muhimi va amaliy ahamiyatga ega bo‘lgani ammiakdir. Uning molekular formulasi NH3; tuzilish formulasi elektron formulasi ko‘rinishda bo‘ladi. Azot vodorodga nisbatan elektrmanfiy element bo‘lganligi uchun ammiak molekulasi qutblidir Olinishi. 1. Laboratoriya sharoitida ammiak ammoniy tuzlariga ishqor ta’sir ettirib olinadi : NH4Cl + NaOH =NaCl + H2O + NH3 S huningdek, ammoniy xlorid tuziga so‘ndirilgan ohakni aralashtirib qizdirish yo‘li bilan ham olish mumkin: 28-rasm. Laboratoriyada NH3 olish 2NH4Cl + Ca(OH)2 = CaCl2 + 2H2O + 2NH3 2. Sanoatda olinishi. Sanoatda ammiak atmosfera havosidan ajratib olingan azot va suvni elektroliz qilib olingan vodorodni reaksiyaga kirishtirib olinadi: N2 + 3H2 = 2NH3 + Q. Azot bilan vodorod aralashmasi odatdagi sharoitda reaksiyaga kirishmaydi. Azotni vodorod bilan o‘zaro ta’sirlashuvi reaksiyasi qaytar reaksiyadir. Reaksiyani o‘ng tomonga (NH3 hosil bo‘lish tomonga) siljitish uchun: 1. Bosimni orttirish zarur. 2. Haroratni pasaytirish kerak. Ammo past haroratda ammiak hosil bo‘lishi reaksiyasining unumi pasayib ketadi. 3. Katalizatorlardan foydalanish zarur. Bu reaksiya uchun katalizator— Al2O3, K2O va temir aralashmasi. Kimyoviy xossalari. Ammiak suvda juda yaxshi eriydi, natijada ammoniy gidroksid (novshadil spirti) hosil bo‘ladi: NH3 + H2O = NH4OH Bu reaksiyada ammiak suv molekulasidagi H+ ioni (proton)ni biriktirib olib ammoniy ioni ni hosil qiladi, H+ ionini yo‘qotgan suv gidroksid ioniga aylanadi. Natijada eritma ishqoriy muhitga ega bo‘ladi. Ammoniy ionining hosil bo‘lishi donor-akseptor bog‘lanish mexanizmi asosida sodir bo‘ladi. Ammiak kislotalar bilan ham reaksiyaga kirishib tuz hosil qiladi. Bu reaksiyalar ham donor-akseptor mexanizmi bo‘yicha amalga oshadi. Kislotalar molekulasidan ajralib chiqqan vodorod ionlari ammiak molekulasidagi xususiy elektron jufti hisobiga kovalent bog‘ hosil qilib ammoniy ioniga aylanadi. NH3 + HCl = NH4Cl NH3 + H2SO4 = NH4HSO4 2NH3 + H2SO4 = (NH4)2SO4Ammiak yuqori haroratda azot va vodorodga ajraladi. Ammiak kislorodda yonadi, natijada azot va suv hosil qiladi NH3 + 3O2 → 2N2 + 6H2O Agar ammiakning yonishi reaksiyasi platina katalizatori ishtirokida amalga oshirilsa azot (Il)-oksidi hosil bo‘ladi Ammoniy tuzlari. Ammoniy ioni bilan kislota qoldiqlaridan hosil bo‘lgan murakkab moddalar ammoniy tuzlari deyiladi. Yangi mavzuni mustahkamlash : O’quvchilar bilan savol-javob qilish. Uyga vazifa berish : Mavzuni o’qish , savol topshiriqlarni bajarish.
|
| |
