|
Mavzu: Karbonat kislota va uning xossalari.
Darsning maqsadi
|
| bet | 14/94 | | Sana | 09.10.2022 | | Hajmi | 343.45 Kb. | | #26929 |
Bog'liq 9 sinf kimyo fanidan konspekt Prezentatsiya, 3wHHMf0nKMdzh0iRXE9oFaZzU6iLRBfU4huquhib, ЭКОЛОГИЯ, Lesson 7 Eating, Bozor muvozanati va uning ahamiyati, ESMP (Amaliy) 8-semestr, 14.Global kompyuter tarmoqlari, Joriy ABN, xorazm viloyati shovat tumani tetkda elektr energiyani hisobga olishning, 3- Labaratoriya ishi Mobil 021-19 Ahmedov R, 1-2-3-Laboratoriya, dinnnn, 1-Shaxsiy kompyuterlarni ishga tayyorlash, 2-m.O‘chib ketgan malumotlarni tiklash.Mavzu: Karbonat kislota va uning xossalari.
Darsning maqsadi:
1. Ta`limiy maqsad: Karbonat kislota va uning xossalari.
haqida bilim ko`nikma va malaka berish;
2.Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarga mavzuda keltirilgan misollar asosida
nutqini oshirish va tarbiya berish;
3. Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchhilarni ongini tafakkurini o`stirish
dunyoviy bilimlarini rivojlantirish.
Dasrning turi: an`anaviy
Darsning usuli: ma`ruza darsi. Savol- javob
Darsning jihozi: Elementlar davriy jadval. Kodaskop. Ko`rgazmali materillar , darsga
oid sladlar kimyoviy moddalar to`plami va darslik
Darsning tashkiliy qismi:
1.O`quvchilar bilan salomlashish. 2.O`quvchilarning davomatni aniqlash.
3.O`quvchilar bilan siyosiy daqiqa. 4. O`tilgan mavzuni so`rash.
Yangi darsning bayoni.
Karbonat kislota va karbonatlarning o`ziga xos kimyoviy xossalari qanday?
Karbonat kislota H2CO3 - beqaror modda bo`lib, faqat suvli eritmalardagina mavjud bo`la oladi. H2O + CO, = H2 CO.H2CO3 - kuchsiz, ikki negizli kislota. Suvli eritmasida ikki bosqichda dissotsiatsiyalanadi: H2CO3 = HCO3 + H+ HCO3 = H+ + CO- 32
Karbonat kislota faqat ishqoriy va ishqoriy-yer metallari oksidlari va gidroksidlari bilan ta'sirlashadi. Uning o`rta tuzlari karbonatlar. K2CO3 – kaliy karbonat, CaCO3 - kalsiy karbonat; nordon tuzlari gidrokarbonatlar. KHCO3, -kaliy gidrokarbonat, Ca(HCO3)2- kalsiy gidrokarbonat deb ataladi.
H2CO3 + CaO = CaCO3J + H2O . H2CO3 + 2NaOH = Na2CO3 + 2H2O
Kislota mo'1 bo`lganda nordon tuz hosil qiladi: H2CO3 + NaOH = NaHCO3 + H2O
Ishqoriy metallar va ammoniy karbonatlar, barcha gidrokarbonatlar suvda erib, gidrolizga uchraydi; boshqa karbonatlar suvda erimaydi. Kuchli kislotalar karbonadar, gidrokarbonatlarga ta'sir etganda karbonat angidrid ajralib chiqadi:
Na2CO3 + 2HC1 - 2NaCl + CO2t + H2O. Ca(HCO3)2 + 2HC1 - CaCl2+ 2CO2 + H2O
Bu reaksiyalarning qisqartirilgan ionli tenglamalari quyidagicha bo`ladi:Karbonat kislota tuzlarining kuchli kislotalar bilan ta'sirlashuvi reaksiyasi karbonatlar va gidrokarbonatlarni boshqa tuzlar orasidan farqlab olishda qo`llanadi. Karbonatlarning kislotalar bilan ta'sirlashuvida vodorod ionlari bog`lab olinadi, shuning uchun kislotalarni neytrallashda karbonatlardan foydalanish mumkin. Qishloq xo`jaligida tuproqning kislotaliligini pasaytirish va strukturasini yaxshilash uchun maydalangan ohaktosh ishlatiladi. Qizdirilganda ishqoriy metallarning karbonatlaridan tashqari barcha karbonatlar karbonat angidrid hosil qilib parchalanadi: CaCO3 -» CaO + CO2 CaCO3 -» CaO + CO2 CaCO3 -» CaO + CO2 CaCO3 -» CaO + CO2
Reaksion muhitdan karbonat angidrid chiqarib turilgandagina bu reaksiya oxirigacha boradi.
Gidrokarbonatlar qizdirilganda karbonatlarga o`tadi:Natriy karbonatning suvli eritmasidan karbonat angidrid o`tkazilganda natriy gidrokarbonat (ichimlik sodasi) hosil bo`ladi:Kalsiy karbonat CaCO3 tabiatda eng ko`p tarqalgan tuzlardan. Ohaktos H2bo 'r, marmar, stalagmit, stalaktitlar - uning turli minerallaridir. Tog`larda, asosan, ohaktosh CaCO3 bo`ladi. Ohaktosh CO2 va suv ta'sirida eruvchan tuz Ca(HCO3)2 ga aylanadi: CaCO3 + CO2 + H2O = Ca(HCO3)2 Hosil bo`lgan Ca(HCO3)2 harorat ta'sirida yana CaCO3 ga aylanib qotib qoladi.Natriy karbonat Na2CO3 - suvsizlantirilgan soda sun'iy ravishda olinadi va shisha, sovun olishda, qog`oz, to`qimachilik, neft sanoatida, turmushda ishlatiladi.
|
| |
