|
Fosfor va uning birikmalarining biologik ahamiyati
|
| bet | 4/9 | | Sana | 08.01.2024 | | Hajmi | 3,88 Mb. | | #132586 |
Bog'liq Презентация1Fosfor va uning birikmalarining biologik ahamiyati.
Mashhur akademik olim A.Yu. Fersman fosforning ahamiyatini yuqori baholab, uni “Hayot va tafakkur elementi” deb atagan.
Darhaqiqat, fosfor azot, uglerod, vodorod elementlari singari tirik organizmlarning asosini tashkil etadi.
A.Yu. Fersman
Odam va hayvonlar suyak to‘qimalarining anorganik tarkibiy qismini Ca3(PO4)2 tashkil etadi. U suyak mustahkamligini va qattiqligini ta’minlaydi. Tirik organizmdagi energiya almashinuvi fosfor birikmasi — adenozintrifosfat (ATF) tomonidan amalga oshiriladi. Odamda bir kunlik fosfor sarfi taxminan 1 grammni tashkil etadi. Odamlar fosforga bo‘lgan ehtiyojini o‘simliklar, chorva va parranda mahsulotlaridan oladi. O‘simliklar esa fosforni tuproqdagi fosforli mineral o‘g‘itlardan qabul qiladi.
Fosforning tabiatda aylanishini quyidagicha tasavvur qilish mumkin
Способствует : - Metabolizm
- Hujayra bo'linishi
- Ko'paytirish
- fotosintez
- ATP shaklida energiya ishlab chiqarish (C 10 H 16 N 5 O 13 P 3 )
Fosfor etishmasligi bilan: - o'sish sekinlashadi
- o'simliklarning pishishi kechiktiriladi
- ularning rangi o'zgaradi
- Hosildorlik pasayib, sifati yomonlashadi.
- Fosforning asosiy massasi o'simliklar uchun mavjud bo'lmagan mineral va organik birikmalar shaklida bo'ladi.
- 5 F (PO 4 ) 3 va gidroksiapatit Ca 5 OH (PO 4 ) 3 shaklida.
Fosfatli o'g'itlarning turlari
Superfosfatlar
Oddiy
Ikki marta
Yog'ingarchiliklar
Termofosfatlar
Fosforit uni
boshqa
Superfosfatlar |
| |
