• Kerakli asboblar
  • Avgust psixrometri
  • Maktab gigrometri
  • MV-1 tipidagi gigrometr
  • 1-topshiriq
  • Mavzu: havoning nisbiy namligini aniqlash. Ishning maqsadi




    Download 139,51 Kb.
    Pdf ko'rish
    Sana02.12.2023
    Hajmi139,51 Kb.
    #109952
    Bog'liq
    5-Laboratoriya ishi



    MAVZU: HAVONING NISBIY NAMLIGINI ANIQLASH. 
     
    Ishning maqsadi: Bug‘lanish hodisasi suyuqlik turiga, temperaturasiga, 
    ochiq sirti yuzasining katta-kichikligiga, qaynash va uning bosimga bog‘liqligi, 
    havoning namligi, absolyut va nisbiy namlik, namlikni aniqlash yo‘llariga doir 
    demonstratsion tajribalarni o‘rganishdir. 
    Kerakli asboblar: atir, spirt, kerosin, suv, efir, ikki varaq qog‘oz, 
    pulverizator, elektroplitka, ximiyaviy stakan, havo qalpog‘i, doska, Avgust 
    psixrometri, maktab gigrometri, soch gigrometri, 3 ta yassi shisha tarelka, 
    Komovskiy moy nasosi, termometr. 
    Bu ishni bajarishdan maqsad bug‘lanish hodisasi suyuqlik turiga, 
    temperaturasiga, ochiq sirti yuzasining katta-kichikligiga, qaynash va uning 
    bosimga bog‘liqligi, havoning namligi, absolyut va nisbiy namlik, namlikni 
    aniqlash yo‘llariga doir demonstratsion tajribalarni o‘rganishdir. 
    Avgust psixrometri ikkita bir xil spirtli termometrdan iborat bo‘lib, 
    plastmassa panelga o‘rnatilgan (1-rasm). Termometrlardan birining tagiga kichkina 
    kosacha o‘rnatilgan bo‘lib, unga suv quyib dokaning bir uchini suvga, ikkinchi 
    uchini esa termometrga tekkizib qo’yilgan. Natijada termometrlardan biri doim 
    nam temperaturani ko’rsatadi. 
    1-rasm 2-rasm 3-rasm 
    Maktab gigrometri yaltiroq yupqa devorli metall qutichadan iborat bo‘lib, 
    uning oldingi devori halqa bilan o‘ralgan (2-rasm). Tirqish orqali quticha ichiga 
    efir quyiladi. Naycha orqali rezina koptokcha bilan dam beriladi. Dam 


    berilayotganda havoning bug‘lanishi tezlashib, natijada quticha devori soviy 
    boshlaydi. Quticha devorida shudring hosil bo‘ladi. 
    MV-1 tipidagi gigrometr, ya’ni soch gigrometri metall ramkadan iborat 
    bo‘lib (3-rasm), bu ramkaga vertikal holda soch tolasi shkivga mahkamlangan. 
    Soch tolasining bo‘sh uchiga yengil yukcha bog‘lab, strelka bilan biriktiriladi. 
    Havoning namligi o‘zgarganda soch tolasining uzunligi o‘zgaradi. Natijada strelka 
    harakatga keladi. Shkalaga qarab nisbiy namlik to‘g‘ridan to‘g’ri prosent hisobida 
    aniqlanadi. 
    1-topshiriq. Uchta yassi tarelkaga bir xil miqdorda kerosin yoki atir, efir yoki 
    spirt, suv quying va ularning bug‘lanish tezligini solishtiring. 
    2-topshiriq. Tez bug‘lanish vaqtida sovish hodisasini ko‘rsating. Buning 
    uchun tarelkaga bir oz efir quyib, uning ustiga stakanni qo‘ying. Bir varaq 20-30 
    mm o‘lchamli karton bilan yelpib efirni tez bug‘lating. So‘ngra stakanni qo‘l bilan 
    ko‘taring va hodisani tushuntiring. 
    3-topshiriq. a) Ximiyaviy stakanga 100-200 ml suv quyib, uni elektroplitka 
    ustiga qo‘ying. Suvning isishini, so‘ngra qaynash jarayonini kuzating va termometr 
    yordamida qaynab turgan suvning temperaturasini o‘lchang. 
    b) Qaynab turgan suvga bir oz miqdorda osh tuzi tashlang. Suv qaynashdan 
    to‘xtaydi. Yana qaynaguncha kuzating, qaynash temperaturasini aniqlang va 
    xulosa chiqaring. 
    4-topshiriq. Maktab gigrometri (2-rasm)dan foydalanib, havoning nisbiy 
    namligini aniqlang. Buning uchun gigrometr tirqishi orqali qutichaga 2-2,5 sm
    3
    efir 
    quying va shu tirqishga termometr tushiring, rezina koptokcha bilan havo 
    bug‘lanishini tezlashtiring. Quticha devorida shudring hosil bo‘lishini kuzating. 
    Shudring hosil bo‘lishi bilan quticha ichidagi temperaturani termometr bilan 
    aniqlang. 
     
     
     
     


    Nazorat uchun savollar 
    1. Bug‘lanish haqida ma’lumot bering. 
    2. Qaynash nima? 
    3. Past va yuqori bosimlarda qaynashga doir yana qanday tajribalar 
    ko‘rsatish mumkin? 
    4. Kondensatsiya hodisasi qanday kuzatiladi? 
    5. Namlikning turmush va texnikada ahamiyati haqida ma’lumot bering.

    Download 139,51 Kb.




    Download 139,51 Kb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Mavzu: havoning nisbiy namligini aniqlash. Ishning maqsadi

    Download 139,51 Kb.
    Pdf ko'rish