Sanoat asbob-uskunalarga bo‘lgan talab. Sanoat tovarlarining so‘nggi toifasi
asbob-uskunalar, shu jumladan dastgohlar, prokat stanlar, korxonalar va ishlab chiqarish faoliyati uchun zarur bo‘lgan boshqa vositalardir. Gap uzoq muddat foydalaniladigan tovarlar to‘g‘risida borayotganligi tufayli, shunga o‘xshash iste’mol tovarlaridagi kabi, birinchi marta sotib olinayotgan asbob-uskunalar bilan almashtirilayotgan asbob-uskunalarni bir-biridan farqlash kerak. Asbob-uskunalarga
bo‘lgan birlamchi talab quyidagi omillarga bog‘liq:
-asbob-uskunalar bilan jihozlangan korxonalar soni (o‘lchamiga qarab); -ishlab chiqarish quvvatlarining o‘sishi;
-yangi foydalanuvchilar soni (iste’mol darajasiga qarab); -shu korxonalarning ishlab chiqarish quvvatlari.
Almashtirishga bo‘lgan talabni baholashda hisobga olinishi kerak bo‘lgan omillar: mavjud asbob-uskunalar miqdori;
-asbob-uskunalar parkining yoshiga ko‘ra tarkibi va uning texnologik darajasi; mahsulotning xizmat muddatini taqsimlash (texnik va iqtisodiy eskirish); almashtirish sur’ati; mahsulotning o‘rnini bosish effekti (yangi texnologiyalar); ishlab chiqarish quvvatlarining kamayish samarasi.
Sanoat asbob-uskunalariga bo‘lgan talab bevosita mijoz-korxonalarning ishlab chiqarish quvvatlariga bog‘liq bo‘ladi, va aynan mana shu bog‘liqlik sanoat asbob-uskunalariga bo‘lgan talabning o‘zgarishini izohlaydi.
O‘sish imkoniyatlarini qidirish. Birlamchi talabning joriy va mutlaq darajalari o‘rtasidagi farq bozorning rivojlanganligi yoki rivojlanmaganligini ko‘rsatadi. Bu farq qanchalik katta bo‘lsa, global talabning o‘sish potensiali shunchalik yuqori bo‘ladi va aksincha, bu farq qanchalik kichik bo‘lsa, to‘yinish darajasiga shunchalik yaqin bo‘ladi.
|
