|
Jahon bozori. xalqaro valyuta va kredit munosabatlari
|
| bet | 4/20 | | Sana | 28.12.2023 | | Hajmi | 0.51 Mb. | | #128811 |
Bog'liq Mavzu Jahon bozori va uning shakllari rejalar kirish i-bob. Ja-fayllar.org Cho\'yan va uning sinflanishi, 1 октября День учителей наставников, 2 5197680374062262003, 1-мат анализ, reyting-daftar-303191100351, 18-v, muxlisa 10 Algebra yillik konspekt kompitensiyaviy, ma\'lumot baza 4, Marketing asoslari (N.Mo\'minov, F.Azimova, O.Shmugin), 1-Mavzu Mavzu Kirish. Fanning tarkibi mazmuni va elektr manba t-fayllar.org, 123456, l6igUSrAf0bghMBVSjZFL58gvePMrO0DbXmkUM89, Mamur Ro\'zibek, 208507065Jahon bozori. xalqaro valyuta va kredit munosabatlari
Bu bob milliy iqtisodiyotning dunyo mamlakatlari bilan bog’langan murakkab iqtisodiy munosabatlari tizimida xalqaro savdo munosabatlarining tutgan o’rnini tahlil qilish bilan boshlanadi. Dastlab xalqaro savdoning rivojlanishi, omillari va tuzilishi qarab chiqiladi.
Bobning ikkinchi qismida xalqaro munosabatlarning moliyaviy yoki valyutaga oid tomonlari bayon etiladi. Bunda valyuta munosabatlari va hozirgi zamon valyuta tizimi asoslari ko’rib chiqiladi. So’ngra mamlakatning to’lov balansi, uning tarkibi va taqchilligi muammolari o’rganiladi. Bobning yakunida xalqaro vayuta-kredit munosabatlari, valyuta tizimi, valyuta kursi va valyuta siyosati, ularga ta’sir ko’rsatuvchi omillar bayon etiladi.
Mutlaq ustunlik nazariyasi. Iqtisodiy rivojlanishning milliy andozasidan jahon andozasiga o’tish, xalqaro iqtisodiy integratsiyaning rivojlanishi, iqtisodiyotning globallashuvi mamlakatlarning xalqaro iqtisodiy munosabatlarda faol ishtirok etishi milliy manfaatlarga qay darajada javob beradi, degan savolni qo’yadi. Bu savolga javob topishga iqtisodiyot fani ilgaridan qiziqib kelgan. Jumladan, A.Smit xalqaro mehnat taqsimoti masalasini tahlil qilib, qanday tovarlarni eksport qilish va qaysilarini import qilish qulayligi to’g’risidagi o’z qarashlarini bayon qilish asosida «mutlaq ustunlik» nazariyasini ilgari surgan. Mazkur nazariyaga ko’ra, A.Smit har bir mamlakatning qandaydir mahsulot turini ishlab chiqarishga ixtisoslashuvida bozorning ahamiyatli rol o’ynashini ko’rsatib bergan. Shu bilan birga, u mamlakatlar quyidagi ikki ko’rinishdagi ustunlikka, ya’ni: 1) tabiiy, ya’ni iqlim sharoitining qulayligi, ba’zi bir tabiiy resurslarning mavjudligi va shu kabi holatlar bilan shartlangan ustunlik; 2) erishilgan, ya’ni mamlakatdagi ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanish darajasi, ishlab chiqarish texnologiyasi bilan shartlangan ustunlikka egaligini ta’kidlagan. Bu ustunliklardan foydalangan holda ishlab chiqarilgan mahsulot o’z sifati jihatidan yuqori va tannarxi jihatidan past darajada bo’ladi. Shunga ko’ra, mahsulotlarning barcha turlari har bir mamlakat tomonidan ishlab chiqarilishi shart emas, balki ularning ba’zilarini ustunlikka ega bo’lgan mamlakatdan sotib olish samarali hisoblanadi.
Uni sotib olish mehnat sarflari esa mazkur mamlakatning o’zi uchun ustun hisoblangan sohadagi mehnat orqali qoplanadi.A.Smit nazariyasi bo’yicha har bir mamlakat o’zida boshqalarga qaraganda arzonga tushgan, ya’ni kam mehnat sarflangan tovarni eksport qilib, ularga nisbatan ko’p sarf talab qiladigan tovarlarni import qilish foydalidir.
|
| |
