Mavzu: Korxonaning asosiy fondlari (kapitali) va ishlab chiqarish quvvati. Reja: Asosiy kapital-asosiy fondlar tarkibi, strukturasi, hisobga olinishi va baholash usullari

Download 31.91 Kb.
bet	7/10
Sana	25.09.2023
Hajmi	31.91 Kb.
	#84072

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bog'liq
Abdullayev J. S28-20
share(3), Kiberxavfsizlik fanidan yakuniy nazorat test savollari fayllar org (2), Kiberjinoyatchilik (2), GIRL AND

Fs = (As.vos. : Tm) х 100.
2-guruh:xususiy va natural ko‘rsatkichlar bo‘lib, ko‘proq asosiy ishlab chiqarish fondlarining faol qismi - ishchilar, mashina va asbob-uskunalardan foydalanish bilan bog‘liq.Ko‘rsatkichlarning bu guruhi tarkibiga quyidagilar kiradi:
-asosiy ishlab chiqarish fondlari (mashina va asbob-uskunalar)danekstensiv foydalanish koeffitsiyenti, ulardan vaqt boyicha foydalanganlik darajasini aks ettiradi;
- asosiy ishlab chiqarish fondlari (mashina va asbob-uskunalar)dan intensiv foydalanish koeffitsiyenti, ulardan quvvat boyicha foydalanganlik (unumdorlik) darajasini aks ettiradi;
- asosiy ishlab chiqarish fondlaridan integral foydalanish koeffitsiyenti, barcha ekstensiv va intensiv omillardan birgalikda foydalanishni hisobga oladi.
Ko‘rsatilgan ko‘rsatgichlarning har biri amaliyotda mustaqil ma’noga ega bo‘lib, turli maqsadlarga erishish uchun foydalaniladi. Masalan, asosiy ishlab chiqarish fondlaridan vaqt boyicha har qanday foydalanilganligini (ekstensiv foydalanish) baholash asbob uskunalarning smenalik koeffisienti, uskunalarning yuklanish koeffitsiyenti, smena davomida uskunalarning bekor turib qolishi, uskunalardan smenalarda foydalanish koeffisienti kabi ko‘rsatgichlar qo‘llaniladi.
Uskunalardan ekstensiv foydalanish koeffitsiyenti uskunalardan haqiqatda foydalanilgan soatlar miqdorini rejadagi soatlar miqdoriga bo‘lish yo’li bilan topiladi:

Ke_ks=Т_haq.f⁄ Т_meyor.f
Bunda: Т_haq.f - uskunalardan haqiqiy foydlanilgan vaqt, soat;

Т_meyor.f. - uskunalarning norma boyicha ishlash muddati, soat.

Misol: Agar 8 soatlik smena mobaynida ta’mirlash uchun 1 soat rejalashtirilib, amalda 5 soat sarflangan bo‘lsa, u holda ekstensiv foydalanish koeffisienti 0,71 (5/(8-1))ni tashkil qiladi. Bu esa asbob-uskunalardan smena davomida faqat 71 foiz foydalanilganligini anglatadi.

Korxonalarda bunday uskunalarning bir emas, bir nechta – o‘nta yoki yuztasidan foydalaniladi. Shu munosabat bilan uskunalarning smenalik koeffitsiyenti - sutka davomida mashina-smenalarning o‘rnatilgan uskunalarning umumiy soni yoki ishchi o‘rinlariga nisbatini aniqlash zaruriyati tug‘iladi. Bu holda smenalilik koeffitsiyenti quyidagi formula asosida aniqlanadi:

Download 31.91 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Download 31.91 Kb.