• 2.3-rasm. Lokal kompyuterlarni halqasimon topologiyasi
  • “Halqa” – bu topologiya, bunda har bir kompyuter faqat ikkitasi boshqalari bilan aloqa liniyalari bilan ulangan. Faqat u biridan axborot oladi, ikkinchisiga esa – faqat uzatadi




    Download 0,83 Mb.
    bet10/18
    Sana21.05.2024
    Hajmi0,83 Mb.
    #248567
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   18
    Bog'liq
    AMRULLOYEV FIRDAVS KURS ISHI

    “Halqa” – bu topologiya, bunda har bir kompyuter faqat ikkitasi boshqalari bilan aloqa liniyalari bilan ulangan. Faqat u biridan axborot oladi, ikkinchisiga esa – faqat uzatadi.

    Har bir aloqa liniyasida, yulduz holatiga o‘xshab, faqat bitta (peredatchik) uzatuvchi va bitta (priyomnik) qabul qiluvchi ishlaydi. Bu tashqi terminallarni qo‘llashdan ozod qiladi.

    Halqani muhim xususiyati shundaki, har bir kompyuter unga keladigan signalni tiklaydi, yani repiter rolini o‘ynaydi, shuning uchun halqaning hamma joyida signalni so‘nishi hech qanday ahamiyati yo‘q, muhimi faqat halqaning qo‘shni kompyuterlar orasidagi so‘nishidir. Bu holatda аniq ajratilgan markaz yo‘q, hamma kompyuterlar bir xil bo‘lishi mumkin. Ammo, ko‘pincha halqada maxsus abonent ajratiladi, u almashuvni boshqaradi yoki nazorat qiladi. Tushunarliki, bunday boshqaradigan abonentni borligi tarmoq ishonchliligini pasaytiradi, chunki uning ishdan chiqishi tezda barcha almashuvni falaj qilib qo‘yadi.(2.3-rasm)




    2.3-rasm. Lokal kompyuterlarni halqasimon topologiyasi
    Tarmoqlar umumiy foydalanish; Amalga oshirilgan funktsiyalarning tabiati bo'yicha tarmoqlar quyidagilarga bo'linadi: Hisoblash, dastlabki ma'lumotlarni hisoblashda qayta ishlashga asoslangan
    OSI modeliga ko'ra, kompyuter tarmoqlari arxitekturasini turli darajalarda ko'rib chiqish kerak (jami darajalar soni ettitagacha). Eng yuqori daraja qo'llaniladi. Bu darajada foydalanuvchi o'zaro aloqada bo'ladi hisoblash tizimi... Eng past daraja jismoniy. Bu qurilmalar o'rtasida signal almashinuvini ta'minlaydi. Aloqa tizimlarida ma'lumotlar almashinuvi ularni yuqori darajadan pastki darajaga ko'chirish, keyin tashish va nihoyat, pastki darajadan yuqoriga o'tish natijasida mijozning kompyuterida takrorlash orqali amalga oshiriladi. Keling, OSI modeli turli qit'alarda joylashgan foydalanuvchilar o'rtasida qanday ma'lumotlarni almashishini ko'rib chiqaylik.
    1. Ilova darajasida maxsus ilovalar yordamida foydalanuvchi hujjat (xabar, rasm va boshqalar) yaratadi.
    2. Taqdimot darajasida uning kompyuterining operatsion tizimi yaratilgan ma'lumotlarning qayerda joylashganligini (RAMda, qattiq diskdagi faylda va hokazo) yozib oladi va keyingi daraja bilan o'zaro aloqani ta'minlaydi
    . 3. Seans darajasida foydalanuvchi kompyuteri mahalliy yoki global tarmoq bilan o‘zaro aloqada bo‘ladi. Ushbu qatlamning protokollari foydalanuvchining "efirga chiqish" huquqlarini tekshiradi va hujjatni transport qatlamining protokollariga o'tkazadi.
    4. Transport darajasida hujjat foydalanilayotgan tarmoqdagi ma'lumo. Misol uchun, u kichik standart o'lchamdagi sumkalarga kesilishi mumkin.
    5. Tarmoq sathi tarmoqdagi ma’lumotlarning harakatlanish marshrutini belgilaydi. Masalan, agar transport darajasida ma'lumotlar paketlarga "kesilgan" bo'lsa, tarmoq darajasida har bir paket boshqa paketlardan qat'i nazar, etkazib berilishi kerak bo'lgan manzilni olishi kerak.
    6. Ulanish qatlami (Link layer) tarmoq sathidan olingan ma'lumotlarga muvofiq fizik qatlamda aylanayotgan signallarni modulyatsiya qilish uchun zarur. Masalan, kompyuterda bu funksiyalar bajariladi Tarmoq kartasi yoki modem. Haqiqiy ma'lumotlarni uzatish jismoniy darajada amalga oshiriladi. Hech qanday hujjatlar, paketlar, hatto baytlar ham yo'q - faqat bitlar, ya'ni ma'lumotlarni ko'rsatishning elementar birliklari. Hujjatni ulardan tiklash asta-sekin, mijozning kompyuterida pastdan yuqori darajaga o'tishda sodir bo'ladi. Jismoniy qatlam kompyuterdan tashqarida joylashgan degan ma'noni anglatadi
    Mahalliy tarmoqlarda bu tarmoqning o'zi jihozidir. Telefon modemlari yordamida masofaviy aloqa uchun bular telefon liniyalari, telefon stantsiyalarining kommutatsiya uskunalari va boshqalar. Axborotni qabul qiluvchining kompyuterida ma'lumotlarni bit signallaridan hujjatga aylantirishning teskari jarayoni sodir bo'ladi. Server va mijozning turli xil protokol qatlamlari bir-biri bilan to'g'ridan-to'g'ri o'zaro ta'sir qilmaydi, lekin ular jismoniy qatlam orqali o'zaro ta'sir qiladi. Sekin-asta yuqori darajadan pastki darajaga o'tib, ma'lumotlar doimiy ravishda o'zgartiriladi, qo'shimcha ma'lumotlar bilan "to'ldiriladi", ular qo'shni tomonda tegishli darajalar protokollari bilan tahlil qilinadi. Bu effekt yaratadi virtual darajalarning bir-biri bilan o'zaro ta'siri. Tarmoqdagi turli xil kompyuterlar bir-biri bilan muloqot qilishi uchun ular bir tilda “so‘zlashishi”, ya’ni bir xil protokoldan foydalanishi kerak.
    Protokol - bu tarmoq orqali muloqot qilish uchun ishlatiladigan "til".
    Mahalliy tarmoqlarni bir-biriga ulash uchun quyidagi qurilmalar qo'llaniladi:
    Ko'priklar- jismoniy uzunligi bilan cheklangan ikkita alohida segmentni bog'laydigan tarmoq qurilmalari. Ko'priklar, shuningdek, boshqa kabel turlari uchun signallarni kuchaytiradi va o'zgartiradi. Bu sizga maksimal tarmoq hajmini kengaytirish imkonini beradi. Ko'priklar tarmoqlar o'rtasida hech qanday o'zgartirishlar kiritmasdan ma'lumotlarni paketlarda uzatadi. Quyidagi rasmda ikkita ko'prik bilan bog'langan uchta LAN ko'rsatilgan. Bundan tashqari, ko'priklar mumkin filtr paketlari, butun tarmoqni mahalliy ma'lumotlar oqimidan himoya qilish va faqat boshqa tarmoq segmentlari uchun mo'ljallangan ma'lumotlarni chiqarish.






    Download 0,83 Mb.
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   18




    Download 0,83 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    “Halqa” – bu topologiya, bunda har bir kompyuter faqat ikkitasi boshqalari bilan aloqa liniyalari bilan ulangan. Faqat u biridan axborot oladi, ikkinchisiga esa – faqat uzatadi

    Download 0,83 Mb.