|
Mavzu. Nurlanish piromеtrlari
|
| bet | 1/2 | | Sana | 02.04.2024 | | Hajmi | 110.16 Kb. | | #185293 |
Bog'liq 14-mavzu. Nurlanish piromеtrlari 4-amaliy mashg‘ulot. ELEKTROMAGNIT KATTALIKLARINI O‘LCHASH USULLARI, шаблон, Документ Microsoft Word, portal.guldu.uz-Kimyo tarixi, Лекция №1. Вычисление определителей второго и третьего порядков., Документ Microsoft Word, sifat bosh stasitik Kalendar reja 7 semestr - MA\'RUZA, 4-амалий машғулот, HISOBOT YUZI (UNIVERSITET), Mavzu, 111, нейрон, 7777777666666, Suxrobbek Fayzullayev Muminov, Ulugbek99 Mavzu. NURLANISH PIROMЕTRLARI.
Reja:
Optik pirometrlar.
Rangli pirometrlar.
Radiatsion pirometrlar.
Elektr, pnevmatik va normalovchi o’zgartkichlar.
Nurlanish pirometrlarining ishlash prinsipi qizitilgan jismning issiqlik ta‘sirida nurlanishidan foydalanishga asoslangan. Haroratni boshqa usulari bilan o’lchashga asoslangan asboblarga nisbatan nurlanish pirometrlari quyidagi afzalliklarga ega:
haroratni o’lchash nokontakt usulga asoslangan, shuning uchun asbobning o’zgartirgich unsurini o’lchanayotgan muhitga kiritishning hojati yo’q, demak buning natijasida hosil bo’ladigan harorat maydonidagi tebranish ham bo’lmaydi;
harorat o’lchashning yuqori chegarasi nazariy jihatdan cheksiz;
v) alanga va katta tezlikdagi gaz sig’imining baland haroratini o’lchash imkoniyati bor.
Qizigan jismning issiqlik energiyasi turli uzunlikdagi to’lqinlar shaklida nurlanadi. Deyarli pastroq (masalan, 5000 С gacha) haroratlarda jism infraqizil nurlarni chiqaradi, harorat oshgan sari jism rangi to’q qizildan turli to’lqin uzunlikdagi oq rangga o’tadi, qizigan jismning harorati oshishi va rangi o’zgarishi bilan birga monoxromatik nurlanishning intensivligi ham tez oshadi, shu bilan birga jamlangan nurlanish ham kattalashib boradi. Qizigan jismlarning bu ikki xossasi haroratni o’lchashga imkon beradi. Shularga ko’ra pirometrlar ravshanlik (optik), rangli va radiatsion pirometrlarga bo’linadi.
Plank tenglamasiga muvofiq mutloq qora jismning monoxromatik nurlanish intensivligi to’lqin uzunligi va haroratga bog’liq.
Еоλ=С1λ-5(еС2/λТ-1)-1 (10.1)
bu еrda Еоλ – λ uzunlikdagi to’lqin uchun mutloq qora jismning nurlanish intensivligi; С1 С2 – qiymatlari qabul qilingan birlik tizimiga bog’liq nurlanish doimiylari; T- jismning mutloq harorati (К); Е – natural logarifmlar asosi;
λ –0,66 mkm bo’lganda λ*Т<0,002 m* grad, ya‘ni harorat 3000 K dan past bo’lsa, Plank tenglamasi o’rniga Vin tenglamasini yozish mumkin:
Еоλ=С1λ-5еС2/λТ (10.2)
Vin tenglamasi Plank tenglamasining ayrim variantidir. Plank va Vin tenglamalari optik pirometrlar yasalishining nazariy asosi mutloq qora jismning jamlangan nurlanishi Stefan-Boltsman tenglamasidan aniqlanadi:
Т 4
Е0 С0 100
(10.3)
bu еrda С0 -mutloq qora jismning nurlanish doimiysi; T-nurlanuvchi sirtning K da berilgan mutloq harorati.
Monoxromatik nurlanish intensivligi va integral nurlanish jismning fizikaviy xossalariga bog’liq bo’lgan uchun pirometrlar shkalasi mutloq qora jism nurlanishi bo’yicha darajalanadi. Demak, o’lchanayotgan (ravshanlik yoki radiatsion)
haroratning haqiqiy harorat bilan muayyan nisbatda bo’lishi tabiiy. Haqiqiy haroratning qiymatini optik pirometr orqali topilgan tuyulma harorat qiymatidan hisoblab topish mumkin:
Т 1
ТТ
1
ln 1
С2
(10.4)
bu еrda T – jismning K da berilgan haqiqiy harorati; TT - ravshanlik (tuyulma) harorat (optik pirometr orqali topilgan); λ – to’lqin uzunligi (mkm); С2-Vin tenglamasi doimiysi; ε λ - berilgan uzunlikdagi, to’lqin uchun jismning qoralik darajalari.
Jismning radiatsion pirometr orqali topilgan Т р topilma haroratdan hisoblangan haqiqiy harorati:
|
| |
