|
Mavzu: Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari va potensiallari
|
| bet | 2/6 | | Sana | 22.12.2023 | | Hajmi | 2,19 Mb. | | #126982 |
Bog'liq gggggggggg-1 0 +1
NaH H2 H2O
|
|
-2 -1 0 +2 +2 +4 +4 +6 +6
H2S FeS2 S8 SO H2S2O3 SO2 H2SO3 SO3 H2SO4
|
-3 -3 -2 -1 0 +1 +2 +3 +3 +4 +5 +5
NH3 HCN N2H4 NH2OH N2 N2O NO N2O3 HNO2 NO2 HNO3 N2O5
|
-4 -3 -3 -2 -2 -1 -1 0 0 +1 +2 +2 +3 +4
CH4 CH3-CH3 CH2=CH2 HC≡CH C60 CH2Cl2 R-CHO CO HCOOH R-COOH CO2
|
-3 +1 0 +3 +3 +5 +5 +5
PH3 H3PO2 P4 H3PO3 P2O3 HPO3 H3PO4 H4P2O7
|
-2 -1 0 +2
H2O Na2O2 O3 F2O
|
-1 0 +1 +3 +5 +7
HCl Cl2 HClO HClO2 HClO3 HClO4
|
E S L A T M A :
Qizil rang → faqat qaytaruvchi ( eng quyi oksidlanish darajasiga ega bo’lgan holat )
Qora rang → ham oksidlovchi, ham qaytaruvchi ( oraliq oksidlanish darajasiga ega bo’lgan holat )
Ko’k rang → faqat oksidlovchi ( eng yuqori oksidlanish darajasiga ega bo’lgan holat )
|
|
Oksidlanish jarayoni
|
Qaytarilish jarayoni
|
Al0 → Al+3
|
C0 → C-4
|
Fe+2 → Fe+3
|
S+6 → S+4
|
S+4 → S+6
|
Mn+7 → Mn+2
|
P-3 → P+5
|
N+3 → N-3
|
N-3 → N+2
|
S+6 → S-2
|
Qaytaruvchi elektron berib
|
Oksidlovchi elektron olib
|
oksidlanadi ( –e )
|
qaytariladi ( +e )
|
Oksidlanish – qaytarilish reaksiyasi davomida element yoki ion elektron biriktirib olsa oksidlovchi hisoblanadi va ayni jarayonda oksidlovchi qaytariladi.
Oksidlanish – qaytarilish reaksiyasi davomida element
yoki ion elektron bersa qaytaruvchi hisoblanadi va ayni jarayonda qaytaruvchi oksidlanadi.
oksidlovchi qaytaruvchi
elektron
0
3С
QAYTA
RUVCHI
+3 -2
Fe2O3
OKSID
LOVCHI
1. ELEKTRON OLADI
2. OKSIDLANISH DARAJASI KAMAYADI
3. QAYTARILADI
1. ELEKTRON BERADI
2. OKSIDLANISH DARAJASI
ORTADI
3. OKSIDLANADI
OKSIDLANISH
QAYTARILISH
+2 -2 0
= 3CO + 2Fe
+
-6e
oksidlanish
qaytarilish
0 +2
C ─ 2e → C
+3 0
Fe +3e → Fe
0 +3 +2 0
3C + 2Fe → 3C + 2Fe
el
NaNO2 + KMnO4 + H2SO4 → NaNO3 + MnSO4 + K2SO4 + H2O
Ushbu reaksiyani elektron-balans va ion-balans usulda tenglang
Oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari tenglamalarini tuzish.
ELEKTRON - BALANS USULI
+
Hg3N + HNO3 = Hg(NO3)2 + NO + H2O.
Ushbu reaksiyani matematik usulda quyidagicha tenglash mumkin:
Hg3N va HNO3 lar uchun noma’lum x va y koeffitsiyentlarni tanlab olamiz. xHg3N + yHNO3 = Hg(NO3)2 + NO + H2O.
|
| |
