|
Mavzu: Rezistorlar, ularning xususiyatlari klassifikatsiyasi, belgilanishi
|
| bet | 2/6 | | Sana | 18.12.2023 | | Hajmi | 26,42 Kb. | | #122486 |
Bog'liq Mavzu Rezistorlar, ularning xususiyatlari klassifikatsiyasi, be-fayllar.orgQarshilik – elektr zanjirda nofaol element hisoblanib, belgilangan qiymat yoki o‘zgaruvchan elektr karshilik qiymatiga ega bo‘lishi, tok kuchidagi kuchlanish va kuchlanishdagi tok kuchi o‘zgartgichi linya uchun belgilangan (mo‘ljallangan), chegaralangan tok, o‘ziga elektr energiyani yutadi va xuddi shunday boshqalar.
Rezistorlar elektr zanjirda struktura belgisi kritilgan, elektr toki uchun qarshiliklarni asosiy funksiyasi kuchlanishni va tokni rostlash uchun belgilangan. Rezistorlar katta hajmda ishlab chiqariladi va ular elektr hamda elektron qurilmalarda foydalaniladi. Ularni ko‘p joyda uchratish mumkin shuningdek kosmik kemalarda, eletr poezdlarda, kompyuterlarda, magnitafonlarda, telvizorlarda, radiopriyomniklarda, hozirgi zamonaviy uy-texnika jihozlarda ishlatilib kelmoqda.
Rezistor (qarshilik), nominal elektr toki muhim ahamiyat ega, elektron sxema yoki elektr zanjir komponentlarda ishlatiladi. Joriy zanjirlarda rezistorlar tok kuchini chegaralaydi. Oddiy elektron sxemalarda rezistorlar keramik aralashmali materialdan izolyasiyalangan trubkali va mayda – maydalangan bo‘limli grafit (qora bo‘yoq)dan tayyorlangan. Qarshiliklarni dumolok kolsosini tashqi ko‘rinishdagi nabor ranglari kodlanganligini yoki kod ma’nosini bildiradi. Bu izolyasiyalangan g‘altak simlar – katta va kuchli toklar uchun rezistorlar ishlatiladi. Har xil naminalli rang belgisi yordamida oltita qarshiliklarni sxemasi 6.1 – rasmda keltirilgan.
6.1-rasm. Har xil nominalli rang belgisi yordamida oltita rezistorni sxemasi
6.2-rasm.Rezistorlarning asosiy parametrlari va xarakteristikalari
Asosiy parmetri – nominal qarshiliklar. o Har – xil kuvvatli qiymatlari. o Qarshilikni harorat koeffitsienti.
Karshilikning ruhsat etilgan kiymatidan og‘ishi (jarayon uchun tayyorlanganlari).
Eng oxirgi ishchi kuchlanishi. o SHovqinni keragidan ortiqligi.
Nominal quvvatni ortig‘idan istemol qilishda otrofdagi maksimal temperaturasi.
Qizishga va namga chidamlilgi.
Kuchlanish koeffitsienti. Ba’zi bir (ayrim) turdagilardan foydalanishda esa
rezistorni kuchlanishi belgilangan qarshilikga bog‘liq.
Kuchlanish koeffitsientini aniqlashda quyidagi ifodadan aniqlanadi:
Bu erda: R1 va R2 – qarshilik, kuchlanishini o‘lchashda, 10% va 100% li rezistorda istemol qilinadigan nominal quvvati.
Loyihalashtrilayotgan ba’zi bir mavjud kurilmalarning xarakteristikasi, o‘tayuqori va yuqori chastotada ishlaydiganlari, bu:
Rezistorning sxemada belgilanishi quyidagi 2 – rasmda keltirilgan.
|
| |
