|
Pedagogik ta’lim klasteri: muammo va yechimlarBog'liq ta-lim-jarayonida-klaster-metodining-mazmun-mohiyati (2)Pedagogik ta’lim klasteri: muammo va yechimlar
Pedagogical Education Cluster: Problems and Solutions
Кластер педагогического образования: проблемы и решения
Chirchik, Uzbekistan 152 International Conference
- nazorat va o„zini-o„zi nazorat qilish metodlari;
- bilishga doir o„yinlar, o„quv munozaralari, qiziq vaziyatlarni vujudga
keltirish, rag„batlantirish, tanbeh berish va nazorat metodlari.
M.A.Danilov va B.P.Yesipning tasnifi ma`lum turdagidarslarda qo„yiladigan
vazifalarga bog„liqdir:
1. Bilimlarni bayon qilishda: hikoya tushuntirish, ma`ruza, suhbatlar,
ko„rsatmali qo„llanmalarni namoyish etish.
2. O„quvchilarda ko„nikma va malakalarni shakllantirish: mashqlarni
shakllantirish va amaliy ishlar.
3. Bilim, ko„nikma va malakalarni tekshirish – joriy kuzatishlar, og`zaki
so„rash, yozma va amaliy nazorat ishlari.
Yuqoridagi olimlarning tasniflashlarini o„rganib chiqib, umumlashtirgan
holda quyidagicha tasniflashni taklif etamiz.
Metodlar bir qancha asosiy guruhlardan iborat bo„lib, ularning har biri o„z
navbatida kichik guruhlar va ularga kiruvchi alohida metodlarga bo„linadi.
O„quvbilish faoliyatining tashkil etilishi, o„quv axborotlarining uzatilishi, qabul
qilinishi, anglab olinishi, yodda saqlanishi, o„zlashtirilgan bilimlarning amaliyotda
qo„llanilishini ta‟minlash, amaliy ko„nikma va malakalarni shakllantirishga xizmat
qilishiga ko„ra ta‟lim metodlarini quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:
Verbal ( o„quv axborotlarni so„z orqali uzatish va eshitish orqali qabul qilish
metodlari yoki og„zaki metodlar – hikoya, ma‟ruza, suhbat va boshqalar); O„quv
axborotini ko„rgazmali uzatish va ko„rish orqali qabul qilish metodlari
(ko„rgazmali metodlar – tasviriy, namoyish qilish vaboshqalar);
O„quv amaliyotini amaliy mehnat harakatlari orqali berish (amaliy metodlar-
mashqlar, laboratoriya tajribalari, mehnat harakatlari va boshqalar).
Umumiy holda metodning tanlanishi ta‟lim va tarbiyaning didaktik
maqsadlari bilan aniqlanadi. Biroq turli xil pedagogik vaziyatlarda o„qituvchi va
talabalar o„rtasida faoliyat turlari o„zgarib, o„zaro almashinib turadi. Tabiiyki, bu
faoliyat turlariga mos holda o„qitish metodlari hamo„zaro chog„ishtiriladi.
O„qituvchining yangi mavzuga tayyorgarlik ko„rishida metodlar va metodik
usullarni tanlash – bu ularning o„zaro almashinuvini vaqt va didaktik maqsad
bo„yicha muvozanatlashtirish demakdir. Pirovard natijasida o„quvchilar aqliy va
amaliy faolligining yuqori darajasini ta‟minlashga sharoit yaratiladi. To„g„ri
qo„llanilgan metodlar obyektiv voqelikka oid bilimlarmi chuqurlashtiradi va yaxlit
hamda mashg„ulotning ilmiy-nazariy darajasini oshiradi. Ketma-ket saralangan
o„qitish metodlari ma‟lum darajada bilish va kasbiy qiziqishini rivojlantirishga,
mustaqil amaliy faoliyatni faollashtirishga olib keladi. Pedagogikada an‟anaviy
|
| |
