Mehnat migratsiyasining O'zbekiston iqtisodiyotidagi tutgan o'rni Asraqulov Farrux Rustamjon o'g'li Namangan davlat universiteti. Yashil iqtisodiyot va barqaror biznes kafedra o'qituvchi Annotatsiya

Download 23,44 Kb.
bet	4/5
Sana	23.05.2024
Hajmi	23,44 Kb.
	#250818

1 2 3 4 5

Bog'liq
Mehnat migratsi-WPS Office

Xulosa va takliflar.

Tadqiqot metodologiyasi. Tadqiqot jarayonida mavzuga oid adabiyotlar tahlil qilindi. Statistik maʼlumotlarni tahlil qilib, hududlar kesimida oʻzaro taqqoslash usulidan foydalanildi.
Tahlil va natijalar. Bandlik va mehnat mu- nosabatlari vazirligining maʼlumotlariga koʻra 2021 yil boshida 1,5 milliondan ortiq fuqarolar xorijiy davlatlarda mehnat qilganlar, bu jami iqtisodiy faol aholining 7,8 foizini tashkil etadi[10]. Bunday holat mehnat migratsiyasi masalalariga davlat darajasida yanada jiddiyroq eʼtibor qaratish, uni tartibga solish boʻyicha mavjud mexanizmlarni doimiy ravishda takomillashtirib borishni talab qiladi. Ushbu muhim vazifalarni – migratsiyasining omillari, yoʻnalishlari va natijalari hamda unda ishtirok etayotgan mehnat resurslari boʻyicha aniq maʼlumotlarga ega boʻlmas- dan hal etishning imkoni mavjud emas.
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 24 mayda qabul qilingan “Oʻzbekiston Respub- likasi Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi 3001-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Mehnat organlari faoliyatini yanada takomillashtirish va aholi bandligini taʼminlash boʻyicha kompleks chora- tadbirlar dasturi”da Xalqaro Mehnat Tashkilotining mehnat migrantlari toʻgʻrisidagi 97-sonli Kon- vensiyasini ratifikatsiya qilish imkoniyatlarini oʻrga- nib chiqish belgilangan[7,2]. Ushbu Konvensiyada migrantlarning mehnat faoliyati, ularning mol-mulki va oilaviy migratsiya bilan bogʻliq boʻlgan barcha jihatlar qamrab olingan.
Oʻzbekistonning mustaqil davlat sifatida dunyo mamlakatlari bilan xalqaro iqtisodiy muno- sabatlar oʻrnatishi oʻz oʻrnida jahon mehnat bozorida ham faol boʻlishni taqozo etadi. Shu sababli ham mamlakatimizdagi migratsiya jarayonlarni oʻrgan- moq, uning hududiy tarqalishini tadqiq qilmoq maq- sadga muvofiqdir.
Oʻzbekistonda migratsiya jarayonlari bir qator sabablar bilan bogʻliq. Tashqi migratsiya uchun ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy omillarning, respublika ichidagi ijtimoiy-iqtisodiy va ekologik omillar ta’sir koʻrsatmoqda. Mamlakatdagi migratsiya jarayonlar- ning, eng ayniqsa tashqi migratsiyaning keskin oʻz- garishiga, immigrantlar salmogʻining emmigrantlar- ga qaraganda past tendensiyasiga ega ekanligiga sa- bab boʻluvchi eng katta omil – bu siyosiy mustaqillik- ka erishishidir. Sobiq Ittifoqning qulashi iqtisodiy va ijtimoiy sohalarda ayrim tub burilishlar yasadi. Ishlab chiqarishning pasayishi, inflatsiya darajasi- ning oʻsishi, ishsizlikning oshishi, aholining turmush darajasining pasayishi kabi bir qator muammolarga olib keldi. Boshqa MDH mamlakatlari singari OʻzbeXulosa va takliflar. Oʻz navbatida migratsiya- ning muammo va kamchiliklari ham yoʻq emas. Mamlakatimiz hududidan amalga oshirilayotgan tashqi migratsiyaning xavfsizlik, mehnatning qonu- niy jihatdan himoya qilinishi masalalari ham mavjud. Shu tufayli ham mehnat migratsiyasi oʻziga xos xususiyatga egadir.
Migratsiyaning ijobiy boʻlgan jihatlari:

Mamlakatning ishsizlik darajasi kamayishi- ga, shuningdek, ishsiz aholining ish bilan ta’minlani- shi turli ijtimoiy-iqtisodiy muammolarning bartaraf etilishiga olib keladi.
Mehnat migratsiyasi, donor mamlakatning davlat byudjetiga ijobiy ta’sir koʻrsatadi.
Qabul qiluvchi mamlakat arzon ishchi kuchi- ga ega boʻladi.
Migrantning oila daromadlari oshishiga hamda turmush sharoiti yaxshilanishiga sabab boʻladi.
Yangi ish, yangi muhit migrantlarning ish tajribasi va dunyoqarashiga ta’sir qiladi.
Mehnat migratsiyasining salbiy jihatlari:
Mehnat migrantlarining uzoq vaqt uyda boʻl- masligi uning oilaviy ajrimlar koʻpayishiga sabab boʻladi.
Har yili davlat mehnatga layoqatli aholisi- ning ma’lum bir qismini yoʻqotadi.
Agar mamlakat mehnat migrantini haddan tashqari koʻp qabul qilinsa, davlat byudjetining katta qismi mehnat migratsiyasi tufayli “tashqariga” chiqib ketadi.
Immigrant mamlakatda mehnat migrantlari- ning koʻpayishi ishchi kuchiga boʻlgan taklifning oʻsishiga, talabning esa kamayishiga olib keladi.
Mehnat migratsiyasi koʻpayishi turli diniy, milliy, irqiy nizo va kelishmovchiliklarni yuzaga keltiradi.

Va albatta, mehnat migratsiyasi tufayli mam- lakat aholisining soni, tarkibi, demografik jarayon- lari oʻzgarishi, yangi nikoh va oilalarning koʻpayishi- ga olib keladi.

Download 23,44 Kb.

1 2 3 4 5

Download 23,44 Kb.