Sun’iy intelekt, axborot xavfsizligi texnikasi va texnologiyalari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
475
Tarmoq xavfsizligi - bu dasturiy ta'minot va apparat texnologiyalaridan
foydalangan holda kompyuter tarmoqlari va ma'lumotlar
yaxlitligini,
maxfiyligini himoya qilishga mo'ljallangan qoidalar va konfiguratsiyalar
to’plamidir. Davlat idoralari va tashkilotlar hajmi, sohasi yoki infratuzilmasidan
qat'i nazar, bugungi kunda internet olamidagi o'sib
borayotgan kiber
tahdidlardan himoyalanish uchun bir qator tarmoq xavfsizligi qoidalariga rioya
qilishi talab qilinadi. Internetdan foydalanishda keng
tarqalgan kiber tahdidlar
quyidagilardan iborat:
1) Kompyuterlarga tarmoq orqali kirish va ularni masofadan boshqarish;
2) Web saytlarda joylashtirilgan viruslar yoki begona ilovalar razvedka
maqsadlarida
foydalanish;
3) Internet orqali yuborilayotgan ma’lumotlarni turli aloqa kanallari va
tugunlari yordamida tutib olinib, ulardan nusxalash, yo’q qilish va almashtirish
maqsadlarida foydalanish;
4) Zamonaviy biznes korxonalari va davlat
tashkilotlari haqidagi
ma’lumotlarning tarmoq orqali o‘g‘irlanishi va buning natijasida ularning
faoliyatiga to’siq bo’luvchi turli muammolarning vujudga kelishi .
Yuqoridagi kabi tahdidlarga uchramaslik
uchun bir qator profilaktik
ishlarni amalga oshirishi zarur:
Shaxsiy va maxalliy kompyuterlar tarmog’iga tashqaridan kirishni
cheklovchi va bu jarayonni nazorat
qiluvchi texnik va dasturiy
vositalardan foydalanish;
Tarmoqdagi uzatilayotgan ma’lumotlarni asl nusxasiga mosligini
tekshirish;
Ma’lumotlarni almashish jarayonida kriptografiya usullarini qo’llash;
Antivirus dasturlaridan foydalanish va ularni muntazam yangilab borish;
Tarmoq xavfsizligida hozirda qo’llanilishi lozim bo’lgan
zamonaviy
texnologiyalariga ba’zi misollar:
Искусственный интеллект, методы и технологии информационной безопасности
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
476
Xavfsizlik devori(Firewall) - bu shubhali trafikni tarmoqqa kirish yoki
undan chiqishni to'xtatib, qonuniy trafikni o'tkazishga imkon beradigan dasturiy
ta'minot yoki apparat.
