оширилишининг имкониятлари ва мақсадга мувофиқлигини аинқлашга  имкон беради

Muqobil energiya manbaalari va telekommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirishing yangi bosqichilari 
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
179
коэффициентлари 
“сирпанувчи ойнадаги” тасвирнинг 
ёрқинликлари функциялари қийматларига боғлиқ бўлади. Ойнанинг ҳар 
бир ҳолати учун фильтр ниқобининг саноқларини қайта санаш ёки ойнада 
ишлов 
берилган 
тасвир 
пикселларини 
олиниши, 
яъни 
ойни 
конфигурациясининг ўзгариши бажарилади. Шунинг учун ойнадаги 
саноқларни чизиқли ишлов беришдан фойдаланишга қарамасдан, адаптив 
фильтрлаш процедураси умуман ночизиқли ҳисобланади. 
Масалан, фильтрнинг коэффициенти қуйидагича аниқланиши 
мумкин: 
бунда меъёрлаштирувчи коэффициент 
Оддий вариантда фильтр ниқобини қуйидаги тарзда шакллантиради: 
бу ерда 
фойдаланувчи танлайдиган константа ёки сирпанувчи 
ойнада ёки бутун тасвирдаги ёрқинлик қийматларининг ўртача квадратик 
оғиши. 
Бу 
фильтрни ишлатадиган бошқа кенг тарқалган процедурани 
эслатади, 
фильтр ишлов бериладиган ойна марказий пиксели 
ёрқинлиги қийматидан ўта кучли фарқланмайдиган қийматларли ойнадаги 
фақат ўша саноқларни муаллақ ўртачалаштирини бажаради: 
бу 
ерда 
ишлов 
бериладиган 
айлана 
қуйидаги 
тарзда 
шакллантирилади: 

Новые этапы развития альтернативных источников энергии и телекоммуникационных технологий
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
180
Бошқа мисол Ли фильтри ҳисобланади. Унинг ишлатилишида
жорий ойнада жойлашган тасвирнинг ёрқинликлари локал ўртача 
ва дисперсия 
қийматларини баҳолаш бажарилади. 
Фильтрнинг чиқиш қиймати қуйидаги тарзда шакллантирилади: 
бу ерда 
ишлов бериладиган тасвирдаги шовқин дисперсияси. 
Агар 
бўлса, 
у 
ҳолда 
ва 
яъни ҳеч қандай ўзгаришлар бўлиб ўтмаяпди, лекин 
агар 
бўлса, 
у 
ҳолда 
ва 
Шундай қилиб, фильтр фақат сигнал шовқиндан 
кучсиз фарқланганида силиқлаш ни бажаради ва кучли сигналнинг 
борлиги аниқланганида ёрқинликниг қийматини ўзгаришсиш қолдиради. 
Бу фильтрнинг аоссий камчилиги тасвир контурлари айланаларида, 
объектлар ва бошқа деталлар чегараларидаги шовқин йўқотилмайди. 
Бу ерда аддитив фильтр орқали шовқин сўндириладиган растрли 
тасвирлар сифатини яхшилаш усуллари келтирилади. Тавирлар сифатини 
яхшилашнинг кўплаб усулари иккита катта - фазо соҳасидаги ишлов 
бериш усуллари ва частота соҳасидаги ишлов бериш усуллари 
тоифаларига бўлиниши таъкидланади. Фазо соҳаси атамаси алоҳида 
пикселлардан ташкил топган растрли тасвир текислигига киради ва 
тасвирнинг пикселларини тўғри манипуляциялашга асосланган усулларни 
бирлаштиради. Частоталар саҳасидаги ишлов бериш усуллари тасвирга 
Фурье ўзгартириши ёки ўхшаш ўзгартиришларни қўлланиши йўли билан 
шакллантириладиган сигнални модификацияланишига асосланади. 

Muqobil energiya manbaalari va telekommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirishing yangi bosqichilari 
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
181
Ёрқинлик 
ҳалақитлари 
тасвир 
алоҳида 
элементларининг 
фарқланишини сезиларли пасайтириши мумкин, лекин таъкидлаш керакки,
тасвирни рақамли шаклда олиш замонавий тизимлари учун қанчадир 
сезиларли ёрқинлик ҳалақитларини деярли тўлиқ бўлмаслиги характерли, 
лекин 
улар 
ёрдамида 
тасвирни 
олиниши 
барибир 
алоҳида 
фрагментларнинг етарли бўлмаган фарқланишга эга бўлиши мумкин, бу 
асосан қуйидагилар орқали шартланади: 
- тасвирнинг етарли бўлмаган зидлиги, чунки маълумки, инсоннинг 
кўзи ёрқинлиги бир градацияга фарқланадиган фрагментлар орасидаги 
чегараларни фарқлай олмайди; 
- тасвирнинг етарли бўлмаган кескинлиги, бу фрагментлар орасидаги 
чегараларни чапланишига олиб келади. 
Рақамли тасвирдаги ёрқинлик ҳалақитлари ёки шовқинликларининг 
асосий манбалари унинг олиниши жараёни, рақамлаштири, шунингдек 
узатиш жараёни ҳисобланади. Кўринадиган спектрал диапазонда таъсир 
этадиган сенсорларнинг ишлаши ҳам тасвирни олиниши жараёнидаги 
ташқи шароитларга, ҳам сенсорларнинг ўзининг сифатига боғлиқ бўлади.

Download 6,64 Mb.