11.2. Melioratsiya mashinalarining asosiy ko‘rsatkichlari aniqlash va tanlash asoslari Melioratsiya mashinalari va ularning ish jihozlarining asosiy
ko‘rsatkichlariga quyidagilarni ko‘rsatish mumkin: tuproqqa beradigan
o ‘rtacha bosim kuchi; o‘tuvchanligi; mashinaning tortish kuchi va
quvvati; ish unumdorligi; universalligi; ish jihozlarining oMchami va
shakli, ularni chidamliligi va boshqalar.
Bu asosiy ko‘rsatkichlarni aniqlash va tanlashda quyidagi omillarni
hisobga olish zarur: xizmat qilayotgan yoki qurilayotgan inshootning
turi va o ‘lchamlariga; bajarilishi lozim b o ig an ishning sifati va
inshootga
qo‘yiladigan
agrotexnik
talablarga
javob
berishiga;
mashinalarning turkumi va turiga; ish jihozlarining turkumi, turi va
kinematikasiga;
ish jihozini
gorizontga
nisbatan joylashishiga;
inshootning elementiga va mashinaning harakat yo‘nalishiga; ishlov
beriladigan materialning turi, tarkibi va holatiga; ishlov beriladigan
materialni otish, surish va yotqizish yo ‘nalishlariga qo‘yiladigan
talablarga; ishlov beriladigan materialni ish jihozi va uning elementlari
bilan o ‘zaro ta’sir darajasiga; berilgan ish unumdorligiga.
Asosiy ko‘rsatkichlar quyidagi usullarning biri bilan aniqlanishi
yoki tanlanishi mumkin: nazariy, ya’ni ish jihozining material bilan
o ‘zaro bog‘liqligini aniqlovchi nazariy ishlanma ishlab chiqilgan bo‘lsa;
mashina yoki ish jihozining tajriba nusxalari sinovdan o ‘tib, unga
berilgan tavsiyalar asosida; nazariy va amaliy tadqiqotlar asosida
(11.3)
P
2
-
l ± * n 1 kPa
в, (11.4)
189
olingan koeffitsientlar asosida; etalon mashinalarga nisbatan taqqoslash
yoki modellashtirish asosida;
Keyingi boblarda melioratsiya ishlarida ishlatiladigan mashina va
uning ish jihozlarining ayrim ko‘rsatkichlarini aniqlash va tanlashning
nazariy uslubiyotlari berilgan.
